..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Öyle yaþamalýsýn ki ölünce mezarcý bile üzülsün. -Mark Twain
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
ÝzEdebiyat - Yazar Portresi - Salih Zeki Çavdaroðlu
Salih Zeki Çavdaroðlu - FERAHNÂK
Site Ýçi Arama:


Deneme
  "Bilge Mimar" Imýz Ayný Zamanda Bir Neyzen - Musýkîþinastý (Salih Zeki Çavdaroðlu) 10 Mart 2009 Anýlar 

Millî kültür ve sanatýmýzýn günümüzdeki önemli temsicilerinden birisi olan Mimar Turgut Cansever' in vefatý sebebiyle kaleme alýndý. Cansever' in sadece mimarlýkla deðil , tasavvuf , felsefe , sosyoloji ile olan âlakasýnýn dýþýnda ayný zamanda Geleneksel Türk Musikisi ile de de ilgilendiði , "ney" sazýný , ressam-neyzen Halil Dikmen' den meþk ettiði ve bu müzikle ilgili yakýnlýðýný þahsi bir anekdotum ile anlatýlmaktadýr.

  Türk Halk Musýkîsi Ezgilerini Derleme Çalýþmalarý Tarihçesine Kronolojik Bir Bakýþ (Salih Zeki Çavdaroðlu) 29 Mart 2009 Estetik 

Türkiye' de Cumhuriyet' le birlikte oluþturulmasý düþünülen "Millî Musýkî" ye altlýk saðlamak için, Anadolu genelinde bir çalýþma baþlatýlýr. Önce Bela Bartok' un öncülüðünde yapýlan çalýþmalar, daha sonralarý büyük ölçüde Muzaffer Sarýsözen' in koordinasyonunda sürdürülür.Bu yazýda, derleme çalýþmalarýnýn kronolojik seyrini anlatmaya çalýþtým.

  Avrupa" da Müzik , Türkiye" de Siyaset; Fazýl Say Her Zaman Bunu Yapýyor (Salih Zeki Çavdaroðlu) 5 Nisan 2009 Toplum 

Fazýl Say müzisyen olarak Batý' da gördüðü ilgiyi , Türkiye' de görmeyince, savunduðu marijinal söylemlerle gündeme gelmeye çalýþýyor. Bunun için de Türk toplumunda kendisi gibi düþünmeyenleri aþaðýlýyor, onun da ötesinde onlarý neredeyse hainlikle suçlayacak noktaya kadar ileri gidiyor...

  Muhteþem Bir Þey... (Salih Zeki Çavdaroðlu) 22 Haziran 2009 Türkiye 

2009 Türkçe Olimpiyatlarý' na iliþkin yorum...

  Tanburî Cemil Bey (Salih Zeki Çavdaroðlu) 6 Ocak 2010 Sanat 

Türk Musýkisinin önemli tanbur ve kemençe icracýsý, bestekâr Tanburî Cemil Bey' e iliþkin bir deneme...

  Ölümünün 25. Yýlýnda Hocalarýn Hocasý (Salih Zeki Çavdaroðlu) 14 Ocak 2010 Sanat 

Üsküdar Musýki Cemiyeti' nin aziz Hocasý Emin Ongan ile ilgili, Cemiyet anýlarým.

  Prozodi Dediðin Nedir Ki? (Salih Zeki Çavdaroðlu) 7 Þubat 2010 Estetik 

Müzikte önemli bir husus olan prozodinin Türk Musýkisindeki uygulanýþý üzerine bir deneme

  Vefatýnýn Ýkinci Yýlýnda Özgün Bir Ses ve Üslûp (Salih Zeki Çavdaroðlu) 7 Nisan 2010 Sanat 

Türk Musýkisinin önemli icracýlarýndan biri olan Perihan Altýndað Sözeri' yi tanýtan bir yazý....

  Ýki Asýrlýk Mecburî Yol Haritamýz (Salih Zeki Çavdaroðlu) 11 Nisan 2010 Modernizm 

Batýlýlaþma maceramýz ve modernleþme üzerine bir deneme...

  Þekip Ayhan Özýþýk (Salih Zeki Çavdaroðlu) 15 Nisan 2010 Sanat 

Türk Musýkisinin önemli bestekârlarýndan Þekip Ayhan' a iliþkin tanýtýcý bir yazý...

  Sessizserenad (Salih Zeki Çavdaroðlu) 9 Aðustos 2010 Sevgi ve Aþk 

Bir anýya dair...

  V U S L A T (Salih Zeki Çavdaroðlu) 11 Aðustos 2010 Düþler 

RAMAZANIN ÝLK GECESÝNDEKÝ DUYGU SAÐANAÐIM.

  V U S L A T (Salih Zeki Çavdaroðlu) 11 Aðustos 2010 Düþler 

RAMAZANIN ÝLK GECESÝNDEKÝ DUYGU SAÐANAÐIM.

  Türkiye" Nin "" Çok Kültürlülük "" Yapýsý (Salih Zeki Çavdaroðlu) 11 Kasým 2010 Toplum 

Türkiye' de Cumhuriyet ile birlikte baþlayýp, toplumda hala süren çok kültürlülüðün meydana getirdiði çatýþma ve sorunlar üzerine bir deneme...

  Doðru Bir Osmanlý Musýki Tarihi (Salih Zeki Çavdaroðlu) 1 Aralýk 2011 Estetik 

ÝTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarý’ nca düzenlenen “ ‘ Osmanlý Musikisi ’ Tarihini Yazmak “ ana baþlýklý Sempozyum hakkýnda düþüncelerim...

  Bundan Tam 60 Yýl Önce Hristiyan Bir Kadýn Ýçin Daha Sað Ýken Türkiye" de Mevlit Okunduðunu Biliyormuydunuz? (Salih Zeki Çavdaroðlu) 7 Aralýk 2011 Türkiye 

Ýlginç bir mevlit...

  Bir Zamanlar Chp' Nin Arka Bahçesi Olan "" Halkevleri "" Bundan Tam 80 Yýl Önce Açýlmýþtý… (Salih Zeki Çavdaroðlu) 19 Þubat 2012 Türkiye 

" HALKEVLERÝ " KURULUÞ VE KAPANIÞ SÜRECÝ...

  "" Bir Muhteþem Þair; Fakat Onun Ötesinde Mükemmel Bir Kiþilik "" (Salih Zeki Çavdaroðlu) 20 Mart 2012 Türkiye 

Millî þairimiz M.Âkif ERSOY' un karakterine iliþkin bir deneme...

  Býrakýn Ahýr Yapýlmasýný Chp Bir Tarihte Camileri Resim Galerisine Dönüþtürmeyi Bile Aklýna Koymuþtu… / (Salih Zeki Çavdaroðlu) 29 Nisan 2012 Unutulamayan Dönemler 

SON GÜNLERDE YAÞANAN "CAMÝ" POLEMÝÐÝNE DAÝR...

  Erken Cumhuriyet Döneminin Bir Yanlýþý Daha Düzeltildi : (Salih Zeki Çavdaroðlu) 19 Ocak 2013 Unutulamayan Dönemler 

Yni kurulan " CUMHURBAÞKANLIÐI KLASÝK TÜRK MÜZÝÐÝ KOROSU" ile ilgili bir yazý...

  Her Sabah Martý Çýðlýklarý Ýle Uyanmak Doyumsuz Bir Senfonik Hadise (Salih Zeki Çavdaroðlu) 14 Haziran 2020 Yaþam 

Martýlarýn sabah uyanýþlar...

  Yalnýzlaþtýça Agresifleþen Bir Toplum Ýçindeyiz (Salih Zeki Çavdaroðlu) 26 Haziran 2020 Günlük Olaylar 

Toplumdaki deðiþim ve yabancýlaþma...

  Türkiye’ Nin Türrklük Ýle Alakasýz ‘beyaz Türk’ Meselesi (Salih Zeki Çavdaroðlu) 24 Temmuz 2020 Türkiye 

Türkiye' de kendilerinin " Beyaz Türk " olduklarýný idda edenler kimdir ?

 

 



G Ý R Ý Þ

Cumhuriyet’ in yeni bir toplum inþa etmek için geliþtirdiði bir dizi “inkýlâp projesi” içinde hiçbir þekilde hedefine ulaþamamýþ , baþarýsýz kalmýþ birkaç proje varsa bunlardan biri de müziktir.1920’ li yýllarýn ortalarýndan 1950’li yýllarýn baþýna kadar olan radikal uygulamalar,baskýlar ve yasaklara raðmen Türk toplumu kendisine müzikte dayatýlan,sistemini çok sesli müzikten alan “ulusal musýkî”yi hiçbir þekilde kabullenmemiþtir.Hatta onca manipülasyona , resmî ideolojinin buyurgan isteklerine,kendi öz müziðini dejenere etme bahasýna da olsa boyun eðmemiþtir.Dayatýlan çok sesli müzik o günden bu yana “ulus devlet elitleri”ne sadece zümresel prestij avuntusundan baþka bir þey vermemiþtir.
“Ulus Devlet”kurulurken, Devletin ekseninin seküler ve lâik dünya görüþünden yola çýkýlarak yapýlaþtýrýlmasýna karar verilmiþti.Böyle bir sistemin oluþturulmasý için de yerleþik deðerler ve kurumlarýn bir çoðundan vazgeçmek gerekecekti.Ancak,ümmet temelli toplumu, ulus temelli bir topluma dönüþtürmek her halde pek kolay bir þey olmayacaktý.
“…Baþarýya ulaþabilmek için Osmanlý,hatta Ýslâm öncesi Türk ve Anadolu tarihleri ön plâna çýkarýldý.Osmanlýca büyük ölçüde tasfiye edilmeye çalýþýldý.Kemalizm,Türk insanýnýn kendilerini tanýmlayýþ biçimini deðiþtirmek amacýyla yeni bir alternatif kimlik sunmak istedi…”
“…Türkiye`nin tarihinin Cumhuriyet`le baþladýðýný öne sürmek, `resmi tarih`in bile yapmadýðý bir þeydir. `Resmi tarih`, Türklerin tarihini, Osmanlý ve Selçuklu`yu atlayarak yazmaya kalkýþan bir historiografiydi…”
Deðerler A’ dan Z’ ye deðiþecek,kutsallar atýlacak;yerine yeni kutsallar konacaktý.Bunun için de özellikle din ve kültür ana eksen alýnarak,bu eksen etrafýnda þekillenmiþ ne kadar kurum ve kavram varsa hepsi bir bir yürürlükten kaldýrýlacaktý.Yani; “…Osmanlý’ ya ait ne var,ne yoksa silip süpürmeye kararlý yeni yönetim,her halde bu konuda dünya üzerindeki en kararlý ve en telaþlý yönetimdi.Toplumu tepeden týrnaða deðiþtirmek için alfabesine,kýlýk kýyafetine,dinî müesseselerine,yüzyýllarýn birikimi olan temel deðerlerine müdahale ederek,bunlarý bir gecede deðiþtirmeye zorlayan yeni anlayýþ aslýnda Rusya’ da devrim yaparak,Çar ve ailesini öldüren Bolþevikler’ den daha radikaldi…”
Osmanlý Alfabesi yerine Lâtin Alfabesi; Osmanlýca yerine “Arý Türkçe” yi tercih eden rejim,Osmanlý sanatýnýn en kadim ve popüler dalý olan musikisine de elbette izin vermeyecekti.O zamana kadar bestelenmiþ 20.000’ den fazla esere sahip repertuarýyla,Osmanlý’ nýn adeta melodik tarih ve geleneði olan musiki de unutturulmalý ve tarihin karanlýklarýna gömülmeliydi.
“…Hititler’ in,Sümerler’ in sahneye çýkarýlýþý,sýrf Osmanlý’ yý unutturmak içindi…”
Gerçi daha önceki yýllarda;hatta yüzyýllarda, aþaðý yukarý 18.yüzyýlýn baþýndan beri yani “Lâle Devri”,”Tanzimat”,”Meþrutiyet” gibi dönem isimleri veya “III.Selim”,”II.Mahmud”gibi padiþah isimleri ile de tanýmlanan devirlerde de baþlatýlan “yenileþme”hareketlerinde de bir takým “kýyým”harekâtlarý olmuþsa da ; “…Cumhuriyet,Tanzimat’ a kýyasla,radikal bir devrimciliði sergilemekte,Cumhuriyet,Tanzimat’ ýn ikircikli yapýsýna son vermeyi amaçlamýþ ve bunda da baþarýlý olmuþtur.Bu amaçla Cumhuriyet,geçmiþle ve gelenekle köprülerin atýlmasý anlamýna gelmektedir…”
Bu zihniyetle yapýlan “inkýlâplar”ýn hemen hemen çoðu istenilen amaca yakýn bir þekilde ulaþmýþtýr.Alfabesi,kýyafeti,hukuku,eðitimi,hatta diliyle yepyeni bir toplum oluþturulmuþtur. Buna raðmen Türk toplumu,baþta “Türkçe Kur’an”,”Türkçe Ezan” ve “Türkçe ibadet”le birlikte “Çok sesli ulusal müzik”projelerini ezici çoðunluðuyla kesin olarak reddedmiþtir.Ülkenin yönetimi serbest iradesiyle seçtiði insanlarýn eline geçtiðinde,tek parti döneminde yapýlmýþ deðiþiklikler zaman geçirilmeden,hemen aslî haline dönüþtürülmüþtür.
1950 senesinde CHP’ nin demir yumruklu yönetiminin sona ermesiyle; takriben 15 senelik kesintisiz bir süreklilikte Türkçe okunmasýna raðmen, ezan’ da ve ibadette bir geçiþ süreci yaþanmadan yeniden Arapça aslýna dönülmesinde herhangi bir zorluk yaþanmamýþtýr.Bu da zorlamalarla ve yapay bir þekilde oluþturulan inkîlaplarýn aradan ne kadar zaman geçerse geçsin,baþarý þansý olmadýðýný,þartlarýn elverdiði takdirde hiç yaþanmamýþcasýna terk edileceðini ortaya çýkarmýþtýr.
Özellikle Atatürk’ ün ölümünden sonra,Ýnönü’ nün “Millî Þef”lik döneminde Cumhuriyet’ in kuruluþu ile birlikte yapýlan doðru ve yanlýþlar bir bütün olarak “Kemalizm”adý altýnda tabulaþtýrýlmýþtýr. O zamana kadar yapýlan bütün uygulamalar tartýþmaya hatta eleþtiriye kapalý tutularak Cumhuriyet’ in kutsallarý haline getirilmiþtir.Öyle ki bu uygulamalardan dönülmesi Atatürk devrimlerine yapýlan ihanet olarak adlandýrýlacaktýr. Oysa Atatürk saðlýðýnda müzikte inkýlâp olamayacaðýný anladýðýný itiraf etmesine raðmen , Batýcý elitlerimizin, hala Türk milletinin geleneksel musýkisine dönme çabalarýný Cumhuriyet devrimlerine ihanet olarak görmelerini anlamak mümkün deðildir.
Buna raðmen,özellikle 27 Mayýs 1960 darbesi ile baþlayan askerî müdahaleler ile bu müdahalelelerin ara dönemlerinde Türkçe ibadet ve çok sesli müzik istekleri tekrar tekrar servis edilmektedir.Ne gariptir ki bu isteklerde bulunan kiþiler Türkçe ibadet etmek istediklerinde veya çok sesli müzik dinleyecekleri zaman hiç kimse onlara engel de olmamaktadýr.Burada ortaya çýkan ise, toplumdan buna dair herhangi bir talep olmamasýna, hatta böyle düzenlemelere Türk toplumunun açýkça karþý çýkmasýna raðmen , bir takým çevrelerin 1930’larýn þablonlarýna göre gelenek ve maziden kopuk bir Türk toplumu özlemlerinin olanca þiddeti ile devam ettiðidir. Hatta bir takým akl-ý evveller Geleneksel musiki’ nin tek sesli olduðundan,” antidemokratik”, çok sesli müziðin ise “demokratik “olmasýndan dem vurmaktadýrlar. Bu söylemleri de, ne bireysel ve toplumsal psikolojiyi,ne müziði,ne de demokrasiyi tanýmadýklarýnýn bir itirafýndan baþka bir anlam taþýmamaktadýr.....


  26.06.2009 11:26:56  

Üç aylar' ýn iklimi belli olmaya baþladý. Termometreler bu kadar yükselmiþken , ferahlatýcý manevî bir serinlik hissediyorum...



 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Salih Zeki Çavdaroðlu, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.

 

Bu dosyanýn son güncelleme tarihi: 28.03.2024 13:02:59