Sanatçýnýn iþlevsel tanýmý bilinci neþelendirmektir. -Max Eastman |
|
||||||||||
|
Sevgili okur, yeni bir deneme-inceleme dizisinin ilki olan bu yazýyla, bugün, çok riskli sulara yelken açtýðýmý biliyorum. Ama ne kadar dost, ne kadar düþman kazanacaðýmý bilmiyorum. Ne var ki, tüm yaþamým boyunca, yaþamýn bana türlü deneyimlerle öðrettiði doðrularý hiç içimde taþýyamadým. Kuþku, yakamý hiç býrakmadý. Doðrularýmý paylaþmak, sýnavdan geçirmek istedim. Nefer oldum hep. Kariyer-iktidar iliþkisi, bana hep itici ve tutsak edici geldi. Belki de böyle bir beklentisizlik (Belki seçim, belki becereriksizlik), dilimi sivri ve engel tanýmaz kýlan, bilemiyorum. Sizlerden umudum ve dileðim, yazdýklarýmý, “Dost acý söyler” atasözünü ve yaptýðým açýklamalarý dikkate alarak okumanýzdýr. Bir de, þiire þaire, yazýya yazara bakýþýn, onu algýlayýþýn doðasý gereði, öznel olduðunu gözden ýrak tutmamanýzdýr. Her konuda olduðu gibi yazýnsal beðenilerde de farklýlýklar hep oldu, olacaktýr. Ben sizlere, tüm içtenliðimle kendi görüþlerimi akatarabilirim ancak. Yararlanacak bir þeyler bulup bulmamak okurun sorunudur, derim. TETÝÐÝ ÇEKEN Yazýlý basýnda, medyada süregiden özgürlük daralmasý, ona baðlý olarak geliþen yazýnsal kabýzlýk ve tekelleþme, güdümlenme, içe kapanma, internet sitelerinde acemice bir arayýþa itti beni. Genelleme yapmama bakmayýn. Sözlerim, yazýlý basýnda, vaktiyle bir biçimde yer edinmiþ, sayýlarý iyice azalmýþ gerçek sanatçýlarý kapsamýyor. Onlar da zaten, bilboardlarda yer alamýyorlar, TV TV gezip kendilerini tanýtamýyorlar. Kitapçý raflarýnda bulmak için çok uðraþýyorsunuz ve bu gerçekliði de kabul ediyorlar. Ciltlere, sayfalara, mürekkep kokusuna baðýmlý bir kuþaktan geliyordum. Teknoloji özürlüsüydüm. Bu aleti alýp, sýrtýmý yastýða yaslayýp yataðýmda okuyamýyor, baþucuma koyamýyor, çantama týkamýyordum. Kýsacasý, çaðýn dayatmasýyla; pek sevdiðim kasaba pazarlarýnýn köþelerinde, kocaman marketlerde bulamadýðýmýz, hormonsuz, lezzetli, doðal meyve, sebze arayýþý gibi bir arayýþa koyuldum. Diðer yandan, kendi biriktirdiklerimin verdiði sancý da vardý elbette. Kýsa sürede, ailedeki adým, internet baðýmlýsýna çýktý. Alýþma, öðrenme sürecinde olduðumu bildikleri halde, böyle acýmasýzca yargýladý insafsýzlar. Oysa onlarýn ellerinden, bu iþi gören cep telefonlarý yýllardýr düþmüyor, iki laf etmeye fýrsat bulamýyorduk. Ama kim kendi gözündeki merteði görüyor ki?.. Ýnternetteki yazýn dünyasý da pazarlar gibiydi. Yazýnsal beðenime uygun þairleri, yazarlarý bulmak kolay olmuyordu. Ya da þair, yazar sayýsý çok fazla olduðu için ben seçemiyor, yetemiyor, ulaþamýyordum. Sonra forumlarý okumayý öðrendim. Aaa, yýllardýr yazýp çizenler, okunmadýklarýndan, yorumlanmadýklarýndan ya da yorumlarýn tek düzeliðinden yakýnýyorlardý. Yine, hemen kabahati kendimde aramak suretiyle ve alýþkanlýðým üzre, kendime haksýzlýk ettiðimi anladým. Bu yakýnmalardaki çeliþkinin nedenlerini düþünmeye baþladým. Bu arada, beðenime uygun yazar ve þairlerin kimi þiirlerine, yazýlarýna yorumlar yazmaya, görüþlerimi belirtmeye baþladým. Huylu huyundan vazgeçer mi kolayca?..Kimsenin giysisi, ayakkabýsý yakýþmamýþsa, öldür Allah, ayýp olmasýn diye “Güzel” diyemem. En kibar zamanýmda, sözü geçiþtirmenin bir yolunu ararým. Þimdi, yazýnsal bir metne, algýmýn ötesinde nasýl yaklaþýrým?.. Bir sorgudur baþlar: -Yazarý þairi, yazýyý þiiri kandýrma hakkýný nerden buldun? -“Tümünü beðendim, pek güzel” demezsen, þirin gözüküp içsel doyum saðlayacaðýný umuyorsun, deðil mi?.. -Sahici olmadýðýný bildiðin o doyumu ne yapacaksýn?..Sakýn, hýmmm?.. Falaka, elektrik, Çin iþkencesinin esamesi okunmaz o sorguda. Ýçimdeki acýmasýz yargýcýn -kalemini kýrmazsa eðer-, riyadan, yaðcýlýktan ömür boyu hapse mahkum etmesi iþten deðil. Baþa çýkamam o yargýlamayla. Þimdiye deðin, sivri dilime karþýn, özel iletiyle bana ulaþmýþ birkaç incinme dýþýnda, yorumlarýma olumsuz tepki almadýðýma seviniyorum. Aksine yüreklendirici yanýtlar aldýðým oldu, sevindim, konu üzerinde daha çok çalýþma, düþünme, yazma gereði duydum. Birkaç yazýyla, örnekle, yazýnsal ürünlerin, benim üzerimdeki etkisini, nedenlerini ele alýrsam, bilebildiðim, dilimin döndüðü kadarýyla evrensel ölçütlerini anlatmaya çalýþýrsam, genç sanatçýlar ne düþünür, yararlanýrlar mý, diye merak ettim. Görüþlerimi kýsa yorumlara hapsetme yerine, daha etraflýca anlatýrsam, incinenlerin gönüllerini alýr mýyým, diye düþündüm. Ýþte sevgili okur, birkaç yazýdan oluþacak diziyi tetikleyen etmenler bunlar. KARAR Yaþam bir oyun oynayýp da þu tuþlardan uzaklaþtýrmazsa, bu açýklama dizisinin ardýndan, þimdiden ufak notlar alýnarak temel taþlarý atýlmaya baþlanmýþ tanýtým/eleþtiri yazýlarý düþünüyorum. Madem, yazýlý basýn, ya tekellerin ya da su sýzmaz butik dergilerin elinde, biz de kendi yaðýmýzla kavrulup sanalýn uçsuz bucaksýz göklerine, yarýnlara býrakalým sözlerimizi... Madem, saygýn, nesnel eleþtirmenlik mesleði, neredeyse maaþlý memurluk haline gelmiþ, koyunun olmadýðý yerde keçi olmaktan gocunmayalým, diyorum. Varsýn, sözlerimiz, “Çam sakýzý, çoban armaðaný” olsun. Gün ola, devran döne... Çok okumak iyidir ama az okumak, hiç okumamaktan yeðdir. Kötü yazmak, iyi deðildir ama hiç yazmamaktan yeðdir. Elbette en güzeli; çok okuyup, çok düþünüp, emek verip kalýtsal yapýtlar býrakabilmektir. Biz, sanata saygý duyalým, emek verelim de gerisini zaman düþünsün. Haydi, hepimize kolay gelsin... Sevgi ve dostlukla... 14.06.2011 Vildan Sevil
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Vildan Sevil, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |