Kur'an ahlakýnda anne-babaya karþý nasýl davranýlmasý gerektiði son derece açýktýr. Kur'an'da birçok ayette anne-babaya karþý iyi ve güzel davranmak emredilir. Ýnanan insan, anne-babasýna karþý saygýlý, ölçülü, anlayýþlý ve itaatlidir. Güzel söz söyler, onlarý üzecek ve incitecek davranýþlardan kaçýnýr. Ancak Allah'ýn emir ve yasaklarýný içeren konularda taviz vermeye varan bir saygý þekli olmaz. Bu saygýnýn sýnýrlarý þöyle açýklanýr:

... Eðer onlar, hakkýnda bilgin olmayan þeyle Bana ortak koþman için sana karþý çaba harcayacak olurlarsa, bu durumda, onlara itaat etme. Dönüþünüz Banadýr. Artýk yaptýklarýnýzý size haber vereceðim. (Ankebut Suresi, 8)

Yüce Allah müminlere, iman etmeyen anne ve babalara dini konularda itaat edilmemesini, dünyevi konularda ise iyilikle davranmak gerektiðini haber verir:

Biz insana anne ve babasýný (onlara iyilikle davranmayý) tavsiye ettik. Annesi onu, zorluk üstüne zorlukla (karnýnda) taþýmýþtýr. Onun (sütten) ayrýlmasý, iki yýl içindedir. Hem Bana, hem anne ve babana þükret, dönüþ yalnýz Banadýr. Bununla birlikte, onlarýn ikisi (annen ve baban), hakkýnda bir bilgin olmayan þeyi Bana þirk koþman için, sana karþý çaba harcayacak olurlarsa, bu durumda onlara itaat etme ve dünya (hayatýn) da onlara iyilikle (ma'ruf üzere) sahiplen (onlarla geçin) ve Bana 'gönülden-katýksýz olarak yönelenin' yoluna tabi ol. Sonra dönüþünüz yalnýzca Banadýr, böylece Ben de size yaptýklarýnýzý haber vereceðim. (Lokman Suresi, 14-15)

Yüce Allah'a itaat insanýn yaþamýnýn tamamýný kapsar. Anne-babaya itaat ise, Allah'ýn izin verdiði kadardýr. Anne-babanýn, "Benim isteklerim herþeyden önemli, benimkileri yerine getirmelisin" þeklindeki bir isteðine boyun eðmek, anne-babayý Allah'a þirk koþmak anlamýna gelebilir. Bir mümin için böyle bir itaat söz konusu olamaz.

Günümüz toplumlarýnda, din ahlakýyla yaþayan anne-babalar dýþýnda, çocuklarýnýn dine yönelmelerine þiddetli tepkiler veren aileler de vardýr. Bu durumdaki bazý anne babalar, dini yaþamak isteyen çocuklarýný yaþadýklarý cahiliye toplumuna geri çekebilmek için, "anne babaya karþý gelinmez, bu en büyük günahtýr", "anne-baba hakký herþeyin üstündedir", "dediklerimi yapmazsan sana hakkýmý helal etmem" gibi hatalý sözler ve davranýþlar sergiler.

Kur'an'da anne-baba konusundaki ayetlerde Allah'a ortak koþulmamasý, Allah'tan baþkasýna kulluk edilmemesi gibi emirler özellikle vurgulanýr. Ve yukarýdaki ayetten de anlaþýlacaðý üzere yoluna tabi olunmasý önerilen, yaþadýklarý cahiliye toplumuna çaðýran anne-baba deðil, 'gönülden-katýksýz olarak Allah'a yönelen' insandýr.

Kur'an'ý incelediðimizde, inananlarýn bir bölümünün aileleriyle ya da yakýn akrabalarýyla imtihan edildiklerini görürüz. Bunlarýn arasýnda peygamberler de bulunur. Örneðin Hz. Ýbrahim (as), kendi ilahlarýndan yüz çevirdiði için onu bu konuda tehdit dahi eden babasýna karþý, Kur'an'da emredilen 'itaat etmeme ancak iyi geçinme' yöntemini uygulamýþtýr:

Kitap'ta Ýbrahim'i de zikret. Gerçekten o, doðruyu söyleyen bir peygamberdi. Hani babasýna demiþti: "Babacýðým, iþitmeyen, görmeyen ve seni herhangi bir þeyden baðýmsýzlaþtýrmayan þeylere niye tapýyorsun? "Babacýðým, gerçek þu ki, bana, sana gelmeyen bir ilim geldi. Artýk bana tabi ol, seni düzgün bir yola ulaþtýrayým." "Babacýðým, þeytana kulluk etme, kuþkusuz þeytan, Rahman (olan Allah)a baþkaldýrandýr. "Babacýðým, gerçekten ben, sana Rahman tarafýndan bir azabýn dokunacaðýndan korkuyorum, o zaman þeytanýn velisi olursun." (Babasý) Demiþti ki: "Ýbrahim, sen benim ilahlarýmdan yüz mü çeviriyorsun? Eðer (bu tutumuna) bir son vermeyecek olursan, andolsun, seni taþa tutarým; uzun bir süre benden uzaklaþ, (bir yerlere) git." (Ýbrahim:) "Selam üzerine olsun, senin için Rabbimden baðýþlanma dileyeceðim, çünkü, O, bana pek lütufkardýr" dedi. (Meryem Suresi, 41-47)

Rabb'imiz duygusallýðý deðil, akýlcýlýðý tavsiye ettiði için, müminler bu konuda son derece dikkatlidirler. Mümin Allah'ýn rýzasýnýn en çoðunu gözettiðinden, sevgisini yalnýzca Rabb'imize ve O'nun hoþnut olduðu kiþilere yöneltir. Çünkü aksi, Kur'an'da 'ortak koþma' adý verilen durumu oluþturacaktýr. Bir Kur'an ayetinde Hz. Ýbrahim'in sözleriyle bu durum þöyle açýklanýr:

(Ýbrahim) Dedi ki: "Siz gerçekten, Allah'ý býrakýp dünya hayatýnda aranýzda bir sevgi-baðý olarak putlarý (ilahlar) edindiniz. Sonra kýyamet günü, kiminiz kiminizi inkar edip-tanýmayacak ve kiminiz kiminize lanet edeceksiniz. Sizin barýnma yeriniz ateþtir ve hiçbir yardýmcýnýz yoktur." (Ankebut Suresi, 25)

Allah'a ve dine karþý düþmanca tavýrlar sergileyen bir kimseye sevgi beslemek de, söz konusu kiþi insanýn annesi, babasý, çocuðu, eþi, kardeþi ya da herhangi bir yakýný da olsa ayný durumu oluþturacaktýr. Yüce Allah bu konuyu oldukça açýk detaylandýrýr:

Ey iman edenler, eðer imana karþý inkârý sevip-tercih ediyorlarsa, babalarýnýzý ve kardeþlerinizi veliler edinmeyin. Sizden kim onlarý veli edinirse, iþte bunlar zulmeden kimselerdir. De ki: "Eðer babalarýnýz, çocuklarýnýz, kardeþleriniz, eþleriniz, aþiretiniz, kazandýðýnýz mallar, az kâr getireceðinden korktuðunuz ticaret ve hoþunuza giden evler, sizlere Allah'tan, O'nun Resûlü'nden ve O'nun yolunda cehd etmekten (çaba harcamaktan) daha sevimli ise, artýk Allah'ýn emri gelinceye kadar bekleyedurun. Allah, fasýklar topluluðuna hidayet vermez. (Tevbe Suresi, 23-24)

Kur'an'da, Allah'ýn emirlerini yerine getirebilmek için evlerinden, ailelerinden ayrýlmak zorunda kalan müminlerden söz edilir. Bunlardan bazýlarý, baskýcý krallarýnýn zulmünden ve þirk içinde yaþayan toplumlarýndan kopup ayrýlan Kehf Ehli ve yalnýz baþýna Hz. Ýsa'yý dünyaya getiren Hz. Meryem'dir. Hz. Meryem genç ve korumasýzdý, ancak Allah'a güvenip sýðýnmýþ, O'nun emrine boyun eðerek tek baþýna ailesinin ve kavminin yanýndan ayrýlmýþtý.

Cahiliye toplumunu terkeden insanýn ailesi Kur'an ahlakýna sahip deðilse ve çocuklarýný da Allah'ýn hoþnutluðunu kazanma çabasýndan engellemeye çalýþýyorsa, onlara güzellikle doðrular anlatýlýr. Bu yararlý olmadýðýnda ise, onlara karþý takýnýlacak tavýr yine Rabb'imizin emirlerine uygun þekilde olmalýdýr.

Tüm babalarýn Babalar Günü'nü kutlarým...