Amaçsýzca, gereksizce yiyecek, mal, para, zaman ve benzer harcamalar yapmak israftýr. Ýsraf, "...Yiyin, için ve israf etmeyin. Çünkü O, israf edenleri sevmez. (Araf Suresi, 31) ayetiyle bildirildiði üzere Allah Katýnda beðenilmeyen bir davranýþtýr.

Allah, göklerde ve yerde yarattýðý her þeyi kullarýnýn emrine vermiþ, görünür ve görünmez nimetlerle rýzýklarýndýrmýþtýr. Ýnsanýn yapmasý gereken bu nimetleri israf etmemek ve Rabb’inin hoþnutluðu amacýyla kullanmaktýr.

Ancak din ahlakýndan uzak yaþayan birçok insan sýnýrsýzca tüketir ve bununla övünür. Kur’an, “O: "Yýðýnla mal tüketip-yok ettim" diyor. Kendisini hiç kimsenin görmediðini mi sanýyor?” (Beled Suresi, 6-7) ayetiyle buna iþaret eder.

“...Ýsraf ederek saçýp-savurma. Çünkü saçýp-savuranlar, þeytanýn kardeþleri olmuþlardýr; þeytan ise Rabbine karþý nankördür.” (Ýsra Suresi, 26-27) ayetindeki ifadeyle israf edenler "þeytanýn kardeþi"dirler. Müminler bu uyarýyý dikkate alýr, israf etmekten titizlikle sakýnýrlar.

Mülkün gerçek sahibi Allah’týr. Bu nedenle müminler sahip olduklarý hiçbir þeyin gerçek sahibi olmadýklarýnýn bilincindedirler. "Akrabaya hakkýný ver, yoksula ve yolda kalmýþa da. Ýsraf ederek saçýp-savurma. (Ýsra Suresi, 26) hükmü gereði ihtiyacý olana yardým ederler ancak gereksiz harcamada bulunmazlar.

Ýsraf denildiðinde genellikle para, yiyecek ya da mallarýn israfý düþünülür. Oysa zamandan saðlýða kadar Allah’ýn bahþettiði her nimetin, Allah rýzasý dýþýnda gereksiz yere harcanmasý bir israftýr. Ve Allah, “Sonra o gün nimetten sorguya çekileceksiniz.” (Tekasür Suresi, 8) buyurarak insanlarýn, verdiði nimetleri nasýl kullandýklarýyla ilgili ahirette sorguya çekileceklerini haber verir.

Zaman insan için en büyük nimetlerdendir. Ýmtihan mekaný olan dünyada insan, kendisine tanýnan süreyi Allah’ýn hoþnutluðunu kazanmak amacýyla yaþamalýdýr. Ancak birçok insan zamanýný deðerlendirmesi gerekirken ’öldürür’. Allah’tan uzak yaþar, boþ iþlerle zamanýný israf eder; müsrifçe tüketir.

Ýlmin sahibi Allah’týr. Ancak bazý insanlara ilminden dilediði kadarýný verir. Allah’ýn lütfettiði bilgiye sahip olan her insan, hem bu nimetten hem de Allah’ýn varlýðýný ve üstün gücünü diðer insanlara anlatmaktan sorumludur. Bunu yapmadýðý takdirde Rabb’inin verdiði bilgiyi israf etmiþtir.

Bugün toplumda birçok anne baba çocuðuna Allah’ý tanýtmaz, ona Allah sevgisini ve Allah korkusunu öðretmez. "Henüz küçük, ilerde nasýlsa öðrenir" diye düþünür ve Allah’ýn yasakladýðý davranýþlarda bulunmasýna ses çýkarmaz. Zaman ilerledikçe de çocuk çevresinden aldýðý yüzlerce telkin nedeniyle gördüðü her þeye alýþkanlýk gözüyle bakar, yaratýlýþýn delillerini göremez. Allah’a ve yaratmasýna karþý duyarsýz ve ilgisiz bir insan haline gelir.

Çocuðu Allah’tan ve imandan uzak yetiþtirmek, onu hem dünyada zarara uðratacak hem de ahiretini ve sonsuz cenneti kaybetmesine neden olacaktýr. Anne babanýn bu sorumluluðu yerine getirmemeleri ise çocuklarýný israf etmeleri anlamýna gelir.

Saðlýk da insan için büyük bir nimettir. Ýnsan, Allah’ýn kendisine emanet olarak verdiði bedenine en iyi þekilde bakmakla sorumludur. Saðlýðý bahþeden de hastalýðý veren de kuþkusuz Allah’týr. Ancak insan saðlýklý yaþamak için, saðlýklý beslenmeli, sebeplere sarýlmalýdýr. Bu da, kiþinin fiili duasý olur. Bedenine gerektiði gibi bakmadýðýnda, zararlý ve temiz olmayan yiyecekleri tükettiðinde kiþi saðlýðýný israf eder.

Dünyada her insanýn ihtiyacýna yetecek kadar besin kaynaðý vardýr. Ancak gýda maddelerinin israf edilmesi nedeniyle milyonlarca insan açlýk çekmektedir. Allah, verdiði nimetlerin en doðru ve en verimli þekilde kullanýlmasýný emrederken evlerden lokantalara ekmekler, yiyecekler, meyve ve sebzeler çöpe atýlmaktadýr. Bu çok büyük israftýr ve nimete karþý nankörlüktür.

Enerji kaynaklarý konusunda da israftan kaçýnýlmalýdýr. Örneðin boþa akan su, açýk kalan ýþýk birer israftýr. Ýsraftan kaçýnarak tasarruf edilen para, Allah rýzasý için yapýlacak bir iþte kullanýlabilir.

Allah, harcamadaki ölçüyü Kuran’da “Onlar, harcadýklarý zaman, ne israf ederler, ne kýsarlar; (harcamalarý,) ikisi arasýnda orta bir yoldur.” (Furkan Suresi, 67) ayetiyle haber verir. Harcadýklarýný da Allah’ýn rýzasýný gözeterek kullanmaktan müminler büyük haz alýrlar.

Peygamberimiz (sav) ve ashabýnýn da "Yüce Allah dað gibi altýn verse, bunu O’nun yolunda harcamayý temenni ettikleri" bildirilir. (Ýbn Mâce, Mukaddime, 10, Zekât, 3)

Dünyadaki toplu israfa çözüm bulmak, akýlcý önlemler almak da müminlerin önemli sorumluluklarýndandýr.

Dünyada Ýsraf Edenlerin Ahiretteki Ýflasý

Þeytanýn kardeþi olarak israf içinde yaþayanlar ahirette Rabb’lerinin huzurunda sorgulanýrlar ve hesaptan iflas etmiþ olarak ayrýlýrlar. Bu duruma düþmemek için ahirette verilecek hesaptan korku duyarak yaþanmalýdýr. Ýnsan, önden gönderdiklerinin yeterli olduðunu zannederken, hepsinin boþa gittiðini görüp hüsrana uðrayabilir.

Ahirette yoksul olmamak için, nimetleri ne hoyratça kullanarak israf edelim ne de kýsalým. Allah’ýn lütfettiði nimetleri savurganlýða dönüþtürmeyelim; kayba uðramamak için þükredelim nankörlük etmeyelim.

... siz de, sizden öncekilerin kendi paylarýyla yararlanmaya kalkýþmalarý gibi, kendi paylarýnýzla yararlanmaya baktýnýz ve siz de (dünyaya ve zevke) dalanlar gibi daldýnýz. Ýþte onlarýn dünyada ahirette bütün yapýp-ettikleri (amelleri) boþa çýkmýþtýr ve iþte onlar kayba uðrayanlardýr. (Tevbe Suresi, 69)