Yeni bir seyahate çýkacaðým zaman baþka diyarlarýn renklerini merak etmemin yanýnda uhrevi bir yalnýzlýk da sarar içimi. Çocukluðumda karþý köye tüp deðiþtirmeye, çay þeker almaya gittiðimde farklý bir atmosferin verdiði ötekilik duygusu belki de hâlâ yaþadýðým yeni mekânlardaki yalnýzlýk duygusuna sebebiyet. Ondandýr ki psikologlarýn “çocukluðuna inmek gerek” ifadelerine kuvvetlice inanýrým. Ýþte bu duygular içindeydim Yunanistan’ýn Samos Adasý’nda düzenlenen 7th International Conference on Education adlý konferansa gitmeden önce. Google aracýlýðýyla Samos ile ilgili yaptýðým ufak bir araþtýrmada adayla ilgili bilgiler dýþýnda tanýdýk hem de çok tanýdýk bir isimle karþýlaþtým. Ýlkokullu yýllarýmýzdan beri matematik ders kitaplarýnda yer alan Pisagor (Pythagoras)’ du gördüðüm. Evet, Pisagor Samos’ta yaþamýþtý. Hafýzamý zorladým “bir dik üçgenin dik kenarlarýnýn karesin toplamý hipotenüsün karesine eþittir” þeklindeki Pisagor teoremi olarak bilinen ifadeyi bir çýrpýda söyleyiverdim. Ama bu yakýnlýða raðmen hiç de Pisagor’un memleketini merak etmiþliðim olmamýþtý. Belki de bilim evrenseldir ilkesinden hareketle bilim insanlarýnýn da memleketlerinin tüm dünya olduðu veya herkesin hemþehrisi olduklarý þeklindeki bilinçaltý duygusuydu böyle düþünmemin. Samos’la ve Pisagor ile ilgili öðrendiðim kelimeleri cebime koyarak uhrevi yalnýzlýðýmý ve ötekilik duygusunu bir kenara býrakmaya çalýþarak yeni renklerle karþýlaþmak üzere yola koyuldum.
Kongre programý bildik ama derinlikli konulardan oluþuyordu. Profesör Krebs’in kadýn erkek cinsiyet farklýlýðýnýn eðitimdeki etkilerini dile getirdiði açýlýþ konuþmasýnda; bebeklik döneminden itibaren geliþim hýzlarý, problem çözme becerileri, baþarý alanlarý, sosyal davranýþ sergileme ve oynanan oyunlar açýsýndan iki cinsiyet arasýndaki farklýlýða dikkat çekti. Görüþlerini bilimsel araþtýrmalarla destekleyen Krebs’in en önemli önerisi de cinsiyete özgü öðretim programlarýnýn oluþturulmasý idi. Kadýn erkek eþitliði, kadýna yönelik pozitif ayrýmcýlýk þeklindeki söylemlerle iki cinsin rollerini birbirine karýþtýran, bu belirgin farklýlýklarý törpülemeye çalýþarak karmaþaya neden olanlarýn kadýn aðýrlýklý o salonda olmalarýný çok isterdim.
Profesör Krebs’in bir baþka dikkat çektiði konu da disiplinler arasý araþtýrmalardý. Özellikle Türkiye’de eðitim bilimleri alt alanlarýndaki belirgin ayrýþma, alanýn geliþmesi açýsýndan önemli olmasýnýn yanýnda ayrýþmanýn derinleþmesindeki tehlikeyi de not düþtüm önümdeki seyyah defterine.
Kongre programý dýþýnda Samos ile ilgili daha önce edindiðim bilgilerden hareketle Pisagor’ un yaþadýðý Pythagorion’a giderek dik üçgenli Pisagor heykeli ile birlikte resim çektirdim. Heykelin hemen yanýnda yer alan Avrupa Birliði bayraðý altýndaki mermer sütunda “Avrupa nýn birliði ve barýþ için” yazýsý Asya, Avrupa ve Afrika’ nýn orta noktasýnda yer aldýðý söylenen Samos’da manidar bir ifadeydi. Kendimi üç kýtanýn tam orta noktasýnda bulmuþken geliþmiþ ülkelerin zenginliklerinin sömürülenlere baðlý olduðunu, bu ülkelerdeki savaþ malzemelerinin zenginleri daha da zenginleþtirdiðini, ezilen toplumlar, adaletsizlikler, eþitsizliklerin varlýðý þeklindeki “anarþist” düþüncelerimi tüm dünyaya haykýrdým.
Pisagor’un karþýsýndaki lokantada iri kýyýlmýþ soðanla yediðim kebabýn tadý hala damaðýmda. Ýþletme sahibinin hal ve hareketleri ile çalýnan müzik hiç de yabancýsý olmadýðýmýz türdendi. Hediyelik eþya satan dükkândaki Madam’ýn aldýklarýmýzdan epeyce indirim yapmasý, verdiði ekstra hediyeler, Türk kanallarýndaki dizilerin tek tek ismini söylemesi, sempatisi ve ilgisi bizi epeyce duygulandýrdý. Ertesi gün uðradýðýmýz lokantadaki garson kýz sevgili Nika yediðimiz yemeðin yanýnda ekstra ikramda bulundu, ayný karede yer almak için fotoðraf çektirdi bir de kýrmýzý bir gül verdi tüm sevecenliði ile. Bir müþteri olarak deðil de misafir olarak davrandý samimiyetini de hareketlerine katarak. Sevgili Nika’nýn “Türkiye’ye selam” derken gözlerindeki ýþýltý ile sesindeki boðukluk bir özlemin belirtisiydi sanki. Bu duygularla tekrar Pisagor’a döndüm çektiðim fotoðrafýn altýna “hemþehrim Pisagor’la” diye imzamý attým. Bunca benzerliðe/aynýlýða raðmen iki toplumun yýllardýr bir birlerini öteki (düþman desem daha mý uygun olur acaba) gördükleri konusundaki sitemimi Pisagor’a bizatihi ilettim. Bu arada belli bir seviyenin üzerinde doldurulduðunda tamamen boþalan Pisagor bardaðýndan, Pisagor’dan ve Samos’ tan hediye diye kendime bir tane satýn aldým.
Pisagor matematik aracýlýðýyla her þeyin tahmin edilebileceðine ve ölçülebileceðine inanmýþtýr. "Evrenin hâkimi sayýdýr" sözleri de O’na aittir. Notalarýn matematiksel formüllere dönüþtürülebileceðini söylemiþ, matematik ile müzik arasýnda baðlantý kurmuþtur. Pisagor’a göre sayýlarýn ve varlýklarýn sonsuz dizisi 1'den çýkar. 2 diþiliði, 3 uyum ifade eder. 4 tanrýsal gücü simgelemesinin yanýnda 2'nin kendisi ile çarpýmýndan elde edildiðinden adaletin de simgesidir. 5 evliliðin simgesi, 6 organik ve hayati varlýklarýn türlü þekillerini gösterir. 7 kritik sayýlarýn (örneðin, yedi günlük, yedi aylýk, yedi yýllýk) 8 ise akýl, ahlak ve erdemin temsilcisidir. 9 ise 4 gibi adaleti temsil eder. 10 yaþamýn ilkesi ve yol göstericisidir. Göksel ve tanrýsal olduðu kadar insanidir de. Eðer 10'lu olmasaydý her þey belirsizlik içinde ve karanlýkta kalýrdý.
Liseli yýllarýmda edebiyat hocasý her yazýnýn giriþ, geliþme ve sonuç bölümünün olmasý gerektiðini söylerdi. Yazýyý bu kalýba uyduracaðým diye çok uðraþtým ama sonuca ne yazacaðýmý bulamadým. Gerçi kompozisyon notum 10 üzerinden 4, edebiyat 4,5, genel olarak da akademik baþarým 5 üzerinden 2 idi. Ben de 7. ayýn 7’ sinde kongreye gittim, yazýnýn içeriði üzerinde yaklaþýk 7 gün düþündüm, 7. ayýn 17’ sinde de bu yazýyý yazdým. Sonuç üzerinde fazla düþünmeden rakamlarýn gizemini ve armonisini "sayýlarýn babasý" Pisagor’a býrakýyorum.

Yrd. Doç. Dr. Sadýk Kartal
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
Eðitim Fakültesi
sadikkartal02@mynet.com