Çevrenizdeki bir çok insanda büyüklenme duygusunu görebilirsiniz. "Ene" denilen enaniyet, ya da kendine benlik verme Ýblis ile baþlar, tarihte de Firavunlarýn, Nemrutlarýn en önemli özelliðidir. Bu duygu bedenini kapladýðýnda insanýn þuuru kapanýr. Kiþi þeytanlaþýr, Deccalleþir, Firavunlaþýr ve Nemrutlaþýr. Gurur, kibir ve kendini beðenmiþlikten kontrolünü kaybeder. Bediüzzaman’ýn ifadesiyle ”sýrf ene kesilir.” Herþeyde kendi aklýný beðenir, her fikrinin doðru olduðunu düþünür, herþeyi en iyi o bilir, en akýllý odur, en güzel konuþan odur, herþeyde en doðru tehþisi o koyar; onun üstünde akýl yoktur. Kur’an ise bu azgýnlaþan kimselere, “Her bilenden daha fazla bir bilen vardýr” ifadesiyle en güzel cevabý verir.

Büyüklenen kiþi ayný zamanda zalimdir. Örneðin iftira atabilir, çirkin üslupla konuþabilir, can yakar. Asla tevazu göstermez, itaati kabul etmez; kendi üzerinde bir büyük olsun istemez.

Enaniyetli kiþinin büyüklük duygusu, tüm duygularýnýn üstündedir. Bu duygu, asil bir duygu olan vefayý, þefkat, merhamet, koruma duygularýný yok eder. Gerektiðinde kiþi yalan da söyler, anlamsýz, boþ ve hikmetsiz konuþur. Nefsini gözetme peþinde olduðu için garip mantýk oyunlarýna girse de Allah ayaðýna dolandýrýr. Hiçbir þekilde baþarýlý olamaz; mutlaka küçük düþer.

Enaniyetli kiþide sevgi olmaz. Kalbi Allah aþkýyla dolu insanda ise enaniyet olmaz. Rabb’inin gücünü kavramýþ ve O’nun gücünü gereði gibi takdir edebilen bir insanýn enaniyete gücü yetmez. Ýnsan hem aczinin farkýnda olup hem de enaniyet yapamaz. Farkýnda deðilse, "malým mülküm, katým yatým" der; kiþinin ayaklarý yerden kesilir. Ancak günü gelir, Allah onun ayaðýný yere bastýrýr; her enaniyetli kiþi mutlaka periþan olacaðý bir günle karþýlaþýr.

Büyüklük sahibi kiþi için gurur çok önemli olduðundan rezil olmaktan çok kaçýnýr. Enaniyetine zarar gelmesinden çok çekinir. En çok ýzdýrap duyduðu þey aþaðýlanmaktýr. Allah Kur’an’da onlarý çok aþaðýlar. Ahirette de onlarýn aþaðýlandýðýna vurgu yapar Kur’an. Örneðin aþaðýlanmalarý için yerde sürüklenerek götürülürler. Bu durum kiþinin enaniyetine çok aðýr gelir; çünkü o hep havalý ve ilgi çekici olmak ister. Mallara, oðullara olan tutkusu da bu nedenledir. Mallarýyla gösteriþ yapmak, insanlarýn gözünde büyümek, çevresine hakim olmak ister. Enaniyetli insanlarýn gözlerinde büyüttükleri, gururlandýklarý zenginlik, güzellik, makam, kariyer, mal ve çocuklar gibi çok fazla konu vardýr. Bir övünme aracý olarak gördükleri bu konularý özellikle sýkça gündeme getirip övgüleri toplamaya çalýþýrlar. Oysa sahip olduklarý herþeye, Allah’ýn belirlediði kader doðrultusunda kavuþurlar. Allah herþeyi bir imtihan konusu olarak verirken, onlar sahip olduklarýndan dolayý gurura kapýlýr, haksýz yere büyüklenir, hepsinden sorgulanacaklarýný unuturlar.

Enaniyetli kiþi gurur ve büyüklenme içerisindedir ancak enaniyet aslýnda aþaðýlýk kompleksi ve eziklik durumudur. Bu kiþiler, kendilerini diðer insanlardan daha aþaðý görürler ve bunun ezikliðini hissederler. Gerçekte bu da bir tür kendine benlik vermedir. Çirkin ya da yoksul olduðunu düþünen kimse, bu eksikliðin kendindeki bir özellikten kaynaklandýðýný zanneder. Kaldý ki bunlar eksiklik ya da kusur deðildir. Herþey gibi bedenlerinin ve mülkün de gerçek sahibi olan Allah, verdikleriyle kullarýný dener. Ancak Allah’a yalnýzca takva ulaþýr; ne sahip olunan mallar, çocuklar ne de servet Allah’a ulaþmaz. Önemli olan dünyevi meta deðil, insanýn ruhu ve Allah’a olan yakýnlýðýdýr...

Büyüklenme, "Vicdanlarý kabul ettiði halde, zulüm ve büyüklenme dolayýsýyla bunlarý inkar ettiler..." (Neml Suresi, 14) ayetiyle açýklandýðý üzere, birçok insanýn inkar içinde yaþamasýnýn sebebidir.

Allah’ýn huzurundan kibiri ve itaatsizliði yüzünden kovulan þeytan, bu hastalýðýný insanlara bulaþtýrmak ve onlarý saptýrýrarak kendi yoluna çekmek ister. Ýnsan bu hastalýða yakalandýðýnda aklý örtülür, þuuru kapanýr ve Allah’ýn dosdoðru yolundan saparak cehenneme doðru sürüklenmeye baþlar.

Ýnsanýn, þeytani özellik olan kibirden kurtulmasýnýn çözümü "kovulmuþ þeytandan Allah’a sýðýnmasý", Allah’ýn sonsuz gücünü düþünüp kavramasý, bu sonsuz güç karþýsýnda kendi aczini anlayarak boyun eðmesi ve O’na teslim olmasýdýr. Kalbini, ruhunu ve bedenini Allah’a teslim eden insan Rabb’inin yönetimindedir. Ve üzerinde þeytanýn zorlayýcý gücü kalmaz...

Enaniyetli kiþi, gururla salýnýp-kasýlarak Allah’tan uzak yaþar ancak ahirette onu bekleyen horluk ve aþaðýlanmadýr. Büyüklenenler, cehennem ateþine, ’küçültücü bir sürüklenme ile “ sürüklenecekleri gün; (Tur Suresi, 13) onlara, "cehennemin dokunuþunu tadýn" denecektir. (Kamer Suresi, 48) Ve "cehenneme boyun bükmüþ kimseler olarak" girecek (Mü’min Suresi, 60), “alçaltýcý bir azapla karþýlýk" göreceklerdir. (En’am Suresi, 93)