Tartýþmak, çekiþmek, sürtüþmek, düþmanlýk, kin ve nefret beslemek inanan insanlarýn titizlikle kaçýnmasý gereken ve Allah’ýn Kur’an’da tarif ettiði ahlâka aykýrý kötü özellikler. Mümin hiçbir zaman bu duygulara kapýlmamalý, her zaman samimi, mütevazý, þefkat ve sevgi dolu olmalý. “Allah’a ve Resulü’ne itaat edin ve çekiþip birbirinize düþmeyin, çözülüp yýlgýnlaþýrsýnýz, gücünüz gider. Sabredin. Þüphesiz Allah, sabredenlerle beraberdir. (Enfal Suresi, 46) buyruðuna uyarak, diðer müminleri incitebilecek söz ve davranýþlardan özenle kaçýnmalý, sevgi ve güven ortamlarý oluþturmalý.

Kin, kýskançlýk, rekabet ve küsmek, güzel ortamýn önündeki önemli engeller. Müminler arasýnda herhangi bir rekabet yaþanmamalýdýr. Çünkü her samimi mümin, bir diðerine engel çýkarmadan Allah’ýn dinine hizmet edebilir. Tek bir bedende, birbirleriyle uyum içindeki organlar gibi, her mümin bir diðerinin yardýmcýsý ve destekçisidir. Yapýlan iþler sonucu Allah’ýn verdiði baþarý da bu ortak çalýþmanýn sonucunda gerçekleþir.

Allah’ýn dinine yardým amacýyla yapýlan “hayýrlarda yarýþ” rahmani bir yarýþtýr ve bu yarýþta kýskançlýk, rekabet gibi duygulara yer yoktur. Hiçbir mümin kendisinden daha fazla hizmet etmiþ olan kardeþine karþý içinde kin ve haset gibi duygular barýndýrmamalý. Onlarýn dualarý Kur’an’da bildirildiði gibidir: "Bir de onlardan sonra gelenler, derler ki: "Rabbimiz, bizi ve bizden önce iman etmiþ olan kardeþlerimizi baðýþla ve kalplerimizde iman edenlere karþý bir kin býrakma. Rabbimiz, gerçekten Sen, çok þefkatlisin, çok esirgeyicisin." (Haþr Suresi, 10)

Mümin, Rabb’inin rýzasýný kazanmak için dinin ve müminlerin çýkarlarýný gözetmeli, inananlarýn refahýný artýrmaya çalýþmalý, Allah’ýn hoþnutluðunun her zaman en çoðunu arama konusunda ödün vermemeli, þeytanýn hile ve vesveselerine kanmamalý, imanýný arttýrma çabasý içinde olmalý, nefsinin bencil arzularýna kapýlmamalý ve kalbini karartacak kýskançlýk, kin ve nefret gibi duygulardan arýnmalý.

Kin ve nefret, kalbinde hastalýk olan kiþilerde bulunur. Kur’an’da, “Yoksa kalplerinde hastalýk bulunanlar, Allah’ýn kinlerini hiç (ortaya) çýkarmayacaðýný mý sandýlar? (Muhammed Suresi, 29) buyrulur. Kalplerinde hastalýk bulunanlar kine, nefrete, öfkeye, dedikoduya, tartýþmaya ve saldýrganlýða yatkýndýrlar. Kin, bu kiþilerin içlerinden gitmez; adeta bir tutku gibidir. Müminin kalbinde ise bu duygulara yer yoktur.

Sevgi, merhamet, þefkat, hoþgörü ve tevazu imanýn en önemli kanýtlarýndandýr. Sevgi, yaþamý güzelleþtiren çok büyük bir nimettir. Gerçek sevgi ise ancak derin bir iman, Allah sevgisi ve Allah korkusuyla yaþanýr. Kur’an’ýn öðrettiði sevgi, samimi inananlarýn kalplerini yumuþatýr, Allah’ýn güzel sýfatlarýnýn, üzerlerinde tecelli etmesine vesile olur.

Müminlerin sevgilerini en fazla yöneltmeleri gereken varlýklar ise Allah’ýn birer tecellisi olan diðer müminlerdir. Çünkü, "Mü’minler ancak kardeþtirler..." (Hucurat Suresi, 10)

Müminler arasýndaki kardeþlik, derin sevgi ve muhabbet cennet halkýnýn özelliklerindendir. Orada gerçek mutluluða kavuþmuþ insanlarýn kalplerinde hiçbir kötü duyguya yer olmayacaktýr. "Onlarýn göðüslerinde kinden (ne varsa tümünü) sýyýrýp-çektik, kardeþler olarak tahtlar üzerinde karþý karþýyadýrlar." (Hicr Suresi, 47)

Dolayýsýyla içinde kibir, kýskançlýk, çekememezlik gibi Allah katýnda hoþ karþýlanmayan duygular barýndýran insan, kendini gözden geçirmeli ve Rabb’ine sýðýnmalý. Gözleri ve vicdanlarý körelmiþ insanlarý, içinde yaþadýklarý mutsuzluktan kurtaracak tek yol Kur’an ahlâkýný yaþamalarý. Allah’ý gönülden seven insan, O’nun yarattýðý insanlarý da sever. Bu sevgi, þefkati, merhameti, acýmayý, özveriyi, güzelliklerden zevk almayý, huzur ve mutluluðu beraberinde getirir. Ancak o zaman birbirine sevgiyle bakan, nimet ve güzelliklerin deðerini bilen insanlarýn oluþturduðu güven ve huzur dolu bir yaþam kurulabilir.

“Sizden önceki toplumlarýn derdi size de bulaþtý: Haset ve kin. Kin beslemek, kökten kazýyan þeydir. Allah’a yemin ederim ki iman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe iman etmiþ olamazsýnýz.”(Tirmizi; Huccetü’l Ýslam Ýmam Gazali, ihya’u Ulum’id-din, 3. cilt, Çeviri: Dr. Sýtký Gülle, Huzur Yayýnevi, Ýstanbul 1998, s. 425)

Fuat Türker