Kam Gan oðlu Han Bayýndýr,
Kurdurmuþ binlerce çadýr.
Ak otaðýný diktirmiþ,
Bin ipek halý serdirmiþ.
Davet etmiþ tüm Oðuz’u,
Þölen için kesmiþ kuzu.
Yiyip, içip oturmuþlar
Sohbet edip konuþmuþlar.
Haraç gelmiþ Gürcistan’dan,
Farklýymýþ geçen yýllardan.
Bir at, bir kýlýç, bir çomak ...
Han demiþ ki: — Þuna bir bak!
Bayýndýr Han mahzun olmuþ.
Dede Korkut, ona sormuþ:
— Neden üzülürsün Han’ým,
Sebebi nedir sultaným?

Bayýndýr demiþ ki: — Dedem,
Söyle bu haracý nidem?
Her yýl altýnlar gelirdi,
Birçok kiþi sevinirdi.
Alplara, beye verirdik,
Gönülleri hoþ ederdik.
Ben bunu kime vereyim,
Kimin gönlünü edeyim?..

Dede demiþ ki: — Bak Han’ým,
Þöyle diyor ki benim aklým:
Üçünü de bir yiðide,
Ayýrmadan verseniz de;
Yurda karakol olsunlar,
Sýnýrlarý korusunlar...

Han da buna razý olmuþ,
Dönüp beylerine sormuþ.
Kimseler bir þey dememiþ,
Begil Bey de seyredermiþ.
Tekrar Begil’e sorunca
Yerinden kalkýp yavaþca,
Bayýndýr Han’a yaklaþmýþ.
Yer öperek, baðýr basmýþ.
Dede alarak eline,
Kýlýcý asmýþ beline.
Çomaðýný da omzuna,
Ok, yayý takmýþ koluna.
Begil atýný çektirmiþ,
Sýçrayarak ona binmiþ.
Hýsýmlarýný çaðýrmýþ,
Akrabasýný ayýrmýþ.
Evini çözüp çýkmýþlar.
Doðru Gence’ye varmýþlar.
Gürcistan’ýn sýnýrýna,
Karakol olmuþ aðzýna...
Yýlda bir kere divana,
Gelirmiþ Bayýndýr Han’a.
Geçermiþ böylece zaman,
Beðil Bey’i istemiþ Han.
Bolca hediyeler ile
Begil gelmiþ Oðuz Ýl’e.
Harçlýk verip sevindirmiþ,
Han bir ziyafet de vermiþ.
Sonra da av tertiplemiþ,
Beylerini alýp gitmiþ.
Bayýndýr Han’ýn yanýnda,
Yiðitler bu av yolunda;
Kimisi övmüþ atýný,
Kimisi de kýlýcýný...
Han hiçbir þey söylememiþ.
Kendinden de bahsetmemiþ.
Tek Beðil’in hünerini,
Anlatmýþ marifetini:
— Eðer bir av tertiplense,
Beðil Bey de ava gelse,
Yay kurmaz, okunu atmaz.
Avý ondan kurtulamaz...
Yayýný koluna asar,
Avý ardýndan kovalar.
Hayvaný tutar boynundan,
Zayýf avsa kulaðýndan,
Delik açýp, bir en yapar.
Tekrar ormanlara salar.
Beyler bir geyik avlasa,
Kulaklarý delik olsa,
Bu av Begil’in derlerdi.
Getirerek verirlerdi.
Þimdi siz söyleyin beyler,
Neyindir böyle hünerler?
Atýn mýdýr, erin midir;
Bu maharet, mertlik midir?..

Beyler demiþler ki: — Erin.
Han’ým bir de siz söyleyin.

Bayýndýr Han demiþ: — Beyler,
Attan olur bu hünerler.
Atý iþlemezse eðer,
Övünebilir mi hiç er?

Begil buna çok alýnmýþ,
Bayýndýr Han’a yaklaþmýþ:
— Han’ým bunu demeseydin,
Beni rezil etmeseydin!..
Bizi alplarýn içinde,
Kuskunumuzdan çekip de,
Kara balçýða teptirdin!
Senin olsun verdiklerin!..

Begil, Bayýndýr’a küsmüþ.
Bahþiþini yere dökmüþ.
Divanýndan ayrýlarak,
Yiðitlerini alarak,
Piþman olmuþ geldiðine,
Hüzünlü gitmiþ evine.
Çocuklarýný sevmemiþ,
Eþine selâm vermemiþ...
Hatun burada söylemiþ,
Dinleyiniz neler demiþ:
— Gözümü açýp gördüðüm,
Gönül kaptýrýp sevdiðim.
Tahtýmýn sahibi beyim,
Neler oldu ben bileyim...
Doðrulup kalktýn yerinden,
Ala Dað’dan, Arku Bel’den,
Yiðitlerinle gülerek,
Akýntýlý çay geçerek,
Gittin Bayýndýr Han’ýna
Gece vardýn divanýna.
“Beyler ile yedin, içtin.”
Bugün neden erken geldin?
Birisiyle mi atýþtýn,
Yoksa kavgada mý kaldýn?
Güzel, cins atýn nerede;
O altýn miðferin kimde?
Oðullarýný sevmezsin,
Hatununla söyleþmezsin!
Bu hâlin nedir yiðidim,
Bana söyle ki bileydim...

Begil, hatuna söylemiþ.
Görelim ki neler demiþ:
— Doðrulup kalktým yerinden,
Ala Dað’dan, Arku Bel’den,
Yiðitlerimle gülerek,
Akýntýlý çay geçerek,
Gitmiþtim Bayýndýr Han’a
Gece vardým divanýna.
Beylerimle yedim, içtim.
Onlarla daðlarý gezdim.
Bayýndýr Han’ýn nazarý,
Bizden dönmüþ gördüm gayrý!
Oðuz’u terk edeceðim,
Gürcistan’a gideceðim.
Ben âsi oldum Oðuz’a,
Söyleyin geline, kýza
Hazýrlýk yapsýnlar hemen,
Göçüyoruz biz bu ilden...

Hatun demiþ ki: — Yiðidim,
Gel acele etme eþim...
Mevlâ’nýn gölgesidir Han.
Han’larýna âsi olan,
Beylerin iþi rast gelmez!
Arý gönüllü gücenmez...
Ava çýk, gönlün açýlsýn;
Gamýn kasvetin daðýlsýn.
Hele bir de olsun yarýn,
Belki deðiþir kararýn...

Beðil hak vermiþ Hatuna,
Sýçrayýp binmiþ atýna.
Yiðitlerle gitmiþ ava.
Bir geyiði kova kova,
Yakalamýþ kulaðýndan,
Yayý geçirmiþ boynundan.
Geyik düþünce kayadan,
Atý ile uçurumdan,
Begil de düþmüþ ardýndan.
Kan gelirmiþ uyluðundan!
Meðer bacaðý kýrýlmýþ!
Derede çaresiz kalmýþ.
Okluðundan gez çýkarýp,
Eyerden kayýþ koparýp,
Kýrýk uyluðu baðlamýþ.
Sonra atýný çaðýrmýþ.
Gelmiþ yurdunun ucuna .
Güçlükle binmiþ atýna.
Beti benzi çok sararmýþ,
At üstünde duramazmýþ.
Yiðitler yokmuþ ardýnda,
Periþanmýþ al aygýr da...
Emren, bu hâlde görünce;
Korkmuþ ve þaþýrmýþ önce.
Karþý gitmiþ babasýna,
Aðlayarak demiþ ona:
— Ava gittin Ala Dað’a,
Geyikle kuþ avlamaða.
Yanýndaydý yiðitlerin,
Baba onlarý neyledin?
Kâfirlere mi rastladýn,
Düþmanlara mý kýrdýrdýn?
Bir haber ver baba bana,
Baþým kurban olsun sana!..

Begil demiþ: — Emren oðlum,
Sen üzülme aslan yavrum.
Kâfirlere rastlamadým,
Alplarýmý kýrdýrmadým.
Yiðitlerim sað, esendir.
Gel de oðul beni indir.
Üç gündür çok keyifsizim,
Yaralýyým ve hâlsizim...

Emren, Begil’i indirmiþ,
Alýp otaða getirmiþ.
Yiðitler de beri yandan,
Dönerek gelmiþler daðdan.
Beþ gün geçmiþ de aradan,
Beðil Bey de otaðýndan,
Dýþarýya çýkamamýþ,
Kurultayý yapamamýþ.
Begil yatarken bir gece,
Of! Çekerek inleyince,

Hatun demiþ ki: — Ah beyim,
Niçin inlersin bileyim.
Kalabalýk düþmanlarla,
Savaþ yapardýn onlarla.
Butuna ok saplansaydý,
Baþýn, kolun kýrýlsaydý...
Yine böyle inlemezdin.
Beyim söyle nedir derdin?
Ýnsan, koynunda yatandan;
Sýr saklar mý hatunundan?

Begil demiþ ki: — Sultaným,
Kýrýlmýþtýr sað bacaðým!
Kayadan düþtüm güzelim,
Hele þükür ki ölmedim...

Hatun ellerini çalmýþ,
Hizmetçisini çaðýrmýþ.
Her þeyi ona anlatmýþ.
Hizmetçi sýr tutamamýþ...
Otaðdan çýkýp kapýya,
Gidip demiþ kapýcýya.
Olay tüm yurda yayýlmýþ,
“Begil Bey hasta yatarmýþ.
Atýndan düþüp aþaðý,
Kýrýlmýþtýr sað ayaðý...”

Meðer kâfirin casusu,
Öðrenince bu hususu,
Doðru Tekür’üne gitmiþ
Olanlarý haber vermiþ:
— Yerinizden doðrulunuz,
Gidip Begil’i tutunuz.
Baðlayýnýz ellerini,
“Kýzlarýný, gelinini...”
Esir etmenin zamaný,
Sen beklerdin hep bu aný...

Beðil’in de bir casusu,
Haber alýp bu hususu,
Düþmanýn geliyor demiþ.
Begil baskýný öðrenmiþ:
“Göðe baksam gök ýrak.
Yer ise katý toprak!..
Þimdi ben neyleyeyim?
Emren’ime diyeyim.”

Oðlancýðýný çaðýrmýþ,
Duyduklarýný anlatmýþ:
— Aydýnýsýn gözlerimin,
Sen kuvvetisin belimin.
Oðul, iþit neler oldu.
Dünyalar baþýma koptu!
Ben, Ala Dað’da avdayken;
Geyikleri kovalarken,
Atým sürçtü yere çaldý,
Sað uyluðum da kýrýldý!
Tekür öðrenmiþ hâlimi,
Gece basacak ilimi!..
Casusum haber getirdi,
“Düþmanýn geliyor,” dedi.
Demiþ ki: “Tutun Begil’i,
Baðlayýnýz ellerini.
Yaðmalayarak yurdunu,
Kýz, gelin ve hatununu
Esir alarak getirin,
Çocuklarýný da kesin...”
Tekür, böyle demiþ oðul.
Kalk yavrum yerinden doðrul.
Sýçrayarak atýna bin,
Daðlardan aþ geceleyin.
Yanýna git Bayýndýr’ýn
Divanýna var da Han’ýn.
Ellerini öp, selâm ver.
Böyle böyle de deyiver...
Beyler beyi Kazan Han’a,
Elini öp de ki ona:
“Babam bugün çok dardadýr,
Yardýmýnýza muhtaçtýr.
Ýlim, obam bozulacak;
Yurdumuz harap olacak!”
Haydi çabuk davran oðlum,
Haber ver gel aslan yavrum...

Demiþ Emren babasýna:
— Ne diyorsun babam bana!
Kara cins atýma binmem,
Burdan bir yere gidemem.
Kim oluyor Bayýndýr Han,
Eli öpülecek Kazan!..
Al atýný ver bineyim.
Koþturayým, terleteyim
Düþmanlarýna dalayým;
Kâfirlerle savaþayým...
Demirden giyimlerini,
Oklarýný, temrenini
Kýlýncýný ve yayýný...
Ver keseyim alayýný .
Ver de üç yüz yiðidini,
Ol Muhammed’in dinini,
Kurtarayým ve koruyum;
Ben Begil Bey’in oðluyum...

Begil Bey demiþ: — Ay oðlum!
Emren Beyim, aslan yavrum.
Aðzýn için ben öleyim,
Sana çok duâ edeyim.
Getiriniz giyimimi,
Çabuk verin beygirimi.
Tez olun ürkmeden ilim,
Acele gitsin Emren’im...

Üç yüz yiðit, bir de Emren,
Giyinip gitmiþ geceden.
Al aygýr alana çýksa,
Düþman kokusunu alsa,
Topraklarý eþelermiþ,
Tozu göðe yükselirmiþ.
Böyle görünce düþmanlar,
Beðil Bey’den korkup kaçar,
Savaþmadan çekilirmiþ.
Beðil hep galip gelirmiþ.
Al aygýr yine kiþnemiþ.
Topraklarý eþelemiþ.

Kâfirler demiþler: — Bre!
Hele bakýn al beygire!
O beygir, Begil Bey’indir.
Kiþnemesinden bellidir.
Savaþamayýz kaçarýz,
Begil Bey’den çok korkarýz!..

Tekür demiþ ki: — Ahmaklar,
Sizi gidi tabansýzlar!..
At üstünde Begil Bey’se,
Ayrýlmasýn hiçbir kimse.
Sývýþmak bana yaraþýr.
Askerler ancak savaþýr...
Siz iyice gözetleyin,
Begil midir bana deyin.

Gözcüleri gözetlemiþ,
Tekür’e þöyle söylemiþ:
— Al aygýr Begil Bey’indir,
Üstünde Begil deðildir.
Giyim, kuþam, miðferi de...
Lâkin kendi yok içinde.
O, kuþ kadar bir oðlandýr.
Belli ki çok da yamandýr.

Tekür demiþ ki: — Askerler,
Yüz atlýyý giydirsinler.
Oðlan kuþ yürekli olur;
Patlama onu korkutur.
Gidin bir tarakka çatýn,
Arka arkaya patlatýn.
Ses ile onu kandýrýn,
Kuþ yürekliyi kaçýrýn...

Yüz kadar kâfir gitmiþler,
Emren’e þöyle demiþler:
— Ay, aman sahte kahraman!
Elinden düþecek kalkan.
Kuþ yürekli küçük oðlan,
Aman haramzade oðlan!
Al aygýrýn da zayýfmýþ,
Öz kýlýncýn da kýrýlmýþ...
Mýzrakçýðýn da ufakmýþ!
Yayýn boyu da kýsaymýþ...
Ey arkadaþlarý çýplak;
Saçlar gitmiþ, kafa cavlak.
Oðlan senin gözün fersiz,
Ay hasmýndan da habersiz!
Tekür yatýyor pusuda,
Seni bekliyor meydanda.
Bizlere emir vermiþtir,
Haber için göndermiþtir.
Biz þimdi seni tutarýz,
Ellerini de baðlarýz.
Karabaþýný keseriz,
Alca kanýný dökeriz!
Anacýðýnla babaný,
Boþa aðlatma ataný.
“Yalnýz yiðit alp olmaz,
Yavþan dibi berk olmaz.”
Ey belâsý gelmiþ oðlan,
Çekil dön de, git buradan!..

Emren onlara seslenmiþ,
Baðýrarak þöyle demiþ:
— Herze merze söyleme.
Git kâfir beni eyleme!
Atým savaþlarda oynar,
Kýlýcým kâfiri doðrar.
Ak kiriþli yayým inler,
Mýzraðým baðrýný deler.
Bekliyorlar yiðitlerim,
Haydi gelin dövüþelim...

Kâfir demiþ: — Çocuk deli,
Türkmen delisidir belli!
Arsýzýymýþ bu Oðuz’un,
Hiç korkusu yok çocuðun...

Tekür demiþ: — Hele durun!
Yakýnýna varýp sorun.
Neyi olur Begil Bey’in?
Öðrenin bana söyleyin.

Bir asker gidip söylemiþ,
Ýþitelim neler demiþ:
— Al aygýrý altýndadýr,
Yiðitleri yanýndadýr,
Sadaðý da omuzunda.
Miðferi senin baþýnda...
Giyimin Begil Bey’indir;
Söyle kendi nerededir?
Onun ile cenk edeydik,
Katý yayý çekiþeydik,
Delici oklar ataydýk,
Yaman bir savaþ yapaydýk...
Sen Begil Bey’in nesisin,
Bana söyle kimlerdensin?

Emren ona cevap vermiþ,
Öfkelenmiþ söyle demiþ:
— Kara dinli kâfir beni,
Tanýmadýn mý Emren’i?
Hanýmýzdýr Bayýndýr Han,
Birliktedir Salur Kazan.
Kardeþi var Kara Göne,
Dönebilmez Evren ile.
Düzenoðlu Yiðit Rüstem,
Tükenir mi ben söylesem...
Boz atlý Bamsý Beyrek de,
Eðleniyorlar birlikte.
Oradaydý Babam Begil,
Þunu diyeyim sen de bil:
Gürcistan’dan casus geldi,
Ne var, ne yok hep söyledi...
Beðil bey bunlarý verdi,
Savaþa beni gönderdi.
Yiðitlerin soyundaným,
Ben Begil’in kanýndaným.
Haydi, kâfir sen gel beri
Kavgadan kaçýlmaz geri!..

Tekür demiþ ki: — Sen dayan,
Al kanýn akacak oðlan!..

Gürzünü eline almýþ,
Atýna binip saldýrmýþ.
Emren kalkanýný tutmuþ,
Kâfir çok dehþetli vurmuþ!
Kýlýçlarla çarpýþmýþlar,
Mýzraklarla kýrýþmýþlar...
Tekür güçlü kuvvetliymiþ,
Etkili ve heybetliymiþ.
Emren’in baþý bunalmýþ,
Ýyice çaresiz kalmýþ.
Yaradan’ýna sýðýnmýþ,
Elini açýp yalvarmýþ:
— Yücelerden yüce Allah,
Bir seni bilirim Ýlâh.
Sen, Âdem’e taç takmýþtýn,
Þeytana lânet kýlmýþtýn.
Ýbrahim’i yakalattýn,
Ateþ içine attýrdýn.
Ateþi de bostan kýldýn,
Sað salim geri kurtardýn.
Ben birliðine sýðýndým,
Medet et Kerim Allah’ým...

Tekür demiþ ki: — Hey oðlan,
Yenildiðinde Allah’tan
Neden medet umuyorsun?
Boþuna yalvarýyorsun!
Bir tek Tanrýn varsa senin,
Yetmiþ iki tane benim,
Yardým eden putum vardýr.
Seninkinden çok fazladýr!

Emren demiþ ki: — Bak melun!
Putlarýn dahi Gafûr’un,
Yarattýðý mahlûklardýr.
Sana hayrý olmayandýr.
Tüm âlemleri var eden,
Ben de sadece Rahim’den,
Dilerim medet ve yardým
Elbet Rahmân’a sýðýndým...

Ýþte o vakit sultaným,
Meðerse Âzim Allah’ým,
Cebrail’ine duyurmuþ;
O’na þöylece buyurmuþ:
— Ya Cebrail haydi git,
Þu kuluma yardým et.
Kýrk er kuvveti ile
O yiðidi destekle...

Emren Tekür’e saldýrmýþ.
Tutarak göðe kaldýrmýþ,
Fýrlatarak yere çalmýþ!
Burnundan kaný fýþkýrmýþ...

Tekür demiþ ki: — Elaman!
Söyle ey kahraman oðlan,
Dinin nedir, resulün kim?
Ýcabet ettim ve girdim...

Getirince o þahâdet,
Baðýþlanarak nihayet,
Savaþmaya da son vermiþ.
Müjdecileri göndermiþ.
Bey, oðlunu karþýlamýþ.
Kucaklayarak kutlamýþ.
Yaylak, tavla ve at vermiþ;
Bir de þölen tertiplemiþ.
Bayýndýr Han’a hisseler,
Yiðitlere hediyeler,
Pay çýkarýp ayýrmýþlar.
Emren’e gelin almýþlar.
Bayýndýr Han’ýn yanýna,
Huzuruna, divanýna,
Selâm vererek çýkmýþlar.
Sevgisini kazanmýþlar.
Kazan oðlu Han Uruz’un,
Saðýnda oturmuþ onun.
Sýrmalý elbiselerden,
Giymiþ çuha, cüppelerden...
Dedem Korkut da gelerek,
Emren’e destan diyerek,
Bu Oðuz nameyi koþmuþ;
Erenlerin hepsi coþmuþ.
Dedem Korkut duâ etmiþ,
Alp erenler “amin” demiþ:

— Bir dua edeyim Han’ým,
Kabul buyursun Allah’ým.
Yerli kara daðlarýnýz,
Gölgeli aðaçlarýnýz,
Yýkýlmasýn, kesilmesin.
Allah size ömür versin.
Günahýnýz derlensin de,
Adý güzel Muhammed’e
Baðýþlanýp, af edilsin.
Cennet ile müjdelensin...

Ahmet KARAASLAN
07/10/2000 - Kayseri