Ýnsanýn belirli zamanlarda ibadet ederek, ara sýra da Kur’an ahlakýný yaþayarak din ahlakýný yaþadýðýný zannetmesi yalnýzca kendini aldatmasýdýr. Bu, ayetteki gibi nefsinin bencil tutkularýný gözeterek dini bir ucundan yaþamaktýr:

Ýnsanlardan kimi, Allah’a bir ucundan ibadet eder, eðer kendisine bir hayýr dokunursa, bununla tatmin bulur ve eðer kendisine bir fitne isabet edecek olursa yüzü üstü dönüverir. O, dünyayý kaybetmiþtir, ahireti de. Ýþte bu, apaçýk bir kayýptýr. (Hac Suresi, 11)

Ýnsanýn, yukarýdaki ayeti gereði gibi düþünmesi ve böyle kendince bir ‘mantýk dini’ arayýþýnýn yanlýþlýðýný anlamasý önemlidir. Ýnsan kendi dinini deðil, Allah’ýn dinini yaþamakla sorumludur.

Cahiliye bireyinin yaþadýðý ‘mantýk dini’nin en önemli özelliklerinden biri, Kur’an ahlakýnýn kiþisel çýkarlarla uyumlu olduðunda yaþanmasýdýr. Bu kiþi kulluk görevlerini, ibadetlerini, ancak çýkarlarýyla çatýþmadýðýnda uygulayabilir. Ýnsanlar arasýnda takdir görecekse güzel ahlak özellikleri sergiler, tepki alacaðýný düþünürse, sorumluluklardan hiç haberi yokmuþ gibi davranýr.

Ýnsanýn yaþamý, ölümü, ibadetleri ve kulluðu yalnýzca Allah içindir. Ancak söz konusu insanlar günün neredeyse 23 saatini Kur’an ahlakýndan uzak geçirirken, dinÝ yaþamaya ise neredeyse bir saatlerini ayýrýrlar.

Dünyaya yönelik yaþayan bu kiþiler belli dönemlerde, belli miktarda infak etmeyi ve yoksullara yardým etmeyi yeterli görürler. Ancak yardýmlarýndaki asýl amaç, Allah’ýn rýzasý deðil, toplumda ‘ hayýrsever’ sýfatý kazanabilmek ve saygýn bir yer edinebilmektir.

Kendilerince bir mantýk dini yaþayanlarýn en büyük yanýlgýlarýndan biri ise tüm bu Kur’an dýþý inanýþlara raðmen, din ahlakýný yaþadýklarýný iddia etmeleridir. Oysa gerçek Ýslam ahlakýnýn, bu kiþilerin çarpýk mantýk örgüleri üzerine kurduklarý sapkýn yaþamlarýyla hiçbir ilgisi yoktur.

Kur’an’da, müminlerin tüm yaþamlarýnýn Allah’ýn hoþnutluðu üzerine kurulduðu bildirilir. Salih müminler, her ne iþ yapýyor ve her nerede bulunuyor olurlarsa olsunlar, hasta da olsalar yalnýzca Allah rýzasý için yaþarlar. Hayatlarýnda “biraz Allah rýzasý için, biraz nefsi için” gibi bir ayýrým asla olmaz. Yaptýklarý her iþte yalnýzca Allah’ýn hoþnutluðunu kazanma çabasý vardýr:

(Öyle) Adamlar ki, ne ticaret, ne alýþ-veriþ onlarý Allah’ý zikretmekten, dosdoðru namazý kýlmaktan ve zekatý vermekten ‘tutkuya kaptýrýp alýkoymaz’; onlar, kalplerin ve gözlerin inkýlaba uðrayacaðý (dehþetten allak bullak olacaðý) günden korkarlar. (Nur Suresi, 37)

Davranýþlarýmýzý ve sözlerimizi ‘mantýk süzgecinden’ deðil, mümin ahlakýna uygun olup olmadýðý konusunda süzgeçten geçirelim. Attýðýmýz adýmda ”cennette böyle bir tavýr içinde olabilir miyim?” diye düþünelim ki Kur’an ahlakýný gereði gibi yaþayabilelim.

Allah huzurunda yapayalnýz hesap vereceðimizin bilinciyle, yaptýðýmýz tüm ibadetleri samimiyetle yerine getirmeye çaba gösterelim. Nefsimize uygun olaný seçerek gaflet içerisinde deðil, Allah’ýn sýnýrlarý içerisinde yaþayalým.