Sevgi duyarlýlýðý, insanýn ruh hali ve ahlak özellikleriyle orantýlýdýr. Ýnsan, samimi imanýnýn derinliðine göre sever, sevilir. Allah’ýn yarattýðý varlýklardaki sevgi, þefkat ve coþku meydana getiren yönleri görebilir; tümünden haz alýr. Gerçek anlamda iyi, þefkatli, merhametli olmak imanýn getirdiði birer nimettir; birer güzelliktir.

Ýnsan Allah’a aþkla baðlýysa O’nun buyruklarýna çok titiz olur, en çok O’nu sever ve en çok O’na saygý duyar. Bencil ve nefsine düþkün olmaz. Þefkatli ve koruyucu olur, çýkarlarýnýn peþinde olmaz; affedici olur. Kiþinin içinde Allah sevgisi yoksa yalnýz kendi çýkarlarýný düþünür, affetmez, çýkarlarýyla çatýþtýðýnda ise sert davranabilir.

Sevgiyi, güzelliði saðlayan her özellik Allah aþký ve korkusuyla kazanýlýr. Bu duygular insanlarýn daha þefkatli, daha merhametli, daha sevecen ve daha ince düþünceli olmalarýný saðlar. Ve güzel ahlakýn kökenini oluþturur.

Din sevgi, merhamet, þefkat, akýlcýlýk, güven ve huzurdur. Tüm pozitif duygularýmýzýn toplamý dindir. Kur’an, negatif duygularý görüldüðü yerde ezecek bir sistem kurmuþtur. Örneðin nedir öldüren sevgiyi?.. Affetmemek. Kur’an onu hemen ayetlerle ezer. Baþka nedir sevgiyi öldüren?.. Cehalet. Kur’an bu kez onun üstüne gider. Allah, sevgisizliði ortadan kaldýracak birçok önlem yaratmýþtýr. Ýnsan, Kur’an’ý tam olarak yaþamýna uyguladýðýnda sevginin önü açýlýr; sevgiyi doruðunda yaþar. Ama binbir çeþit engel varsa, insan onun arkasýnda sevgisizlikten boðulur. Yaþadýðý belalarýn arkasýndan sevgiye ulaþamaz; o belalarý kaldýrmasý gerekir. Kur’an sevgi, þefkat ve merhametin önündeki tüm engelleri kaldýrýr.

Kur’an ahlakýný yaþayan insan, sevdiklerini þefkat duyarak sever; binlerce kez hata yapmýþ da olsa sevdiðine karþý merhametli ve her koþulda baðýþlayýcýdýr. Asýl baðýþlayýcý olan Allah’týr; cezayý verecek olan insan deðildir. Baðýþlamak sýkýntý, azap, çile içinde olmamalý, içten olmalýdýr. Ýntikamýn þeytani bir tadý vardýr; insan gönülden affetmeli, þefkatle bakmalýdýr. Affetmek, müminler arasýndaki sevgi zeminini oluþturmada Allah’ýn sunduðu sayýsýz nimet ve güzellikten biridir.

Mümin, din kardeþinin her zaman için iyiliðini ister. Kendi sonsuz yaþamýný düþündüðü gibi, kardeþinin de ahiretini düþünür; onu hata yaptýðýnda uyarýr, kötülükten engellemeye çalýþýr. Kendi için ettiði dualarýnda din kardeþlerini asla unutmaz.

Bir de onlardan sonra gelenler, derler ki: ’Rabbimiz, bizi ve bizden önce iman etmiþ olan kardeþlerimizi baðýþla ve kalplerimizde iman edenlere karþý bir kin býrakma. Rabbimiz, gerçekten Sen, çok þefkatlisin, çok esirgeyicisin. (Haþr Suresi, 10)

Sevgisini Allah sevgisi ve hoþnutluðu üzerine kurmuþ insan, hata da yapsa sevdiði kiþiye imanýndan kaynaklanan þefkat, merhamet ve baðýþlama ile yaklaþýr. Ve inanan insanýn, karþýsýndaki kiþiye sevgisi, yaþlýlýk, sakatlýk ya da maddi kayýp gibi durumlarda olumsuz etkilenmez.

Allah için yaþanan sevgide sadakat, þefkat, merhamet ve baðýþlama vardýr. Allah için yaþanan sevgi, süresiz ve sonsuzdur. Bu sevgi, önce dünyada ve ardýndan sonsuz yaþamda devam etmeye kilitlenmiþtir. Müminlerin birbirlerine olan sevgileri ve birbirlerine karþý olumsuz duygular taþýmamalarý, Allah’ýn samimi kullarýna nimetidir. Bu nimet, “Onlarýn göðüslerinde kinden (ne varsa tümünü) sýyýrýp-çektik, kardeþler olarak tahtlar üzerinde karþý karþýyadýrlar. (Hicr Suresi, 47) ayetiyle bildirildiði gibi, ahirette tam anlamýyla yaþanacaktýr.

Birçok Kur’an ayetinde bildirilir; "Allah, kullarýna karþý þefkatli olandýr". Ýnsan Allah’a yakýn olduðu zaman O’nun sýfatlarý üzerinde tecelli eder. Müminlerin þefkat ve merhameti Allah’ýn merhametinin bir tecellisi olduðundan Allah’ýn hoþnutluðunu gözeten bir merhamet þeklidir. Merhametlerinde aldýklarý ölçü Kur’an’dýr. Kuran’ýn dýþýnda bir sistemi ölçü alan merhamet anlayýþý, "Rahmanî" deðil, "þeytanî" bir merhamettir.

Ýmam Rabbani, müminlerin, Allah’ýn yarattýklarýna duyduklarý þefkatin önemini þöyle tarif eder:

"Allah’ýn emrine tazim (saygý) ve Allah’ýn kullarýna þefkat; her ikisi de, ahiret azabýndan kurtulmak için, iki büyük asýl köktür." (Ýmam Rabbani, Mektubat-ý Rabbani, 98. Mektup)

Allah’ýn buyruklarýna uymak ve O’nun yasaklarýndan kaçýnmak kadar, kullarla iyi geçinmenin de ayný ölçüde gerekli olduðunu söyler ve þöyle devam eder Ýmam Rabbani:

"Allah’ýn emrine tazim (saygý), Allah’ýn yarattýklarýna þefkat... cümlesi, bu iki hakkýn edasýný açýktan beyan edip her iki mananýn riayetini (uygulanmasýný) lüzumlu kýlmaktadýr. O iki iþin birini yapýp birini býrakmak, küllü (bütünü) býrakýp cüzle (parça ile) yetinmek gibi olur ki; kemal sýfatýný almaktan uzaklýk ve bu hususta kusur sayýlýr. Bu hususta düþüncesizlik iyi olmayacaðý gibi; hiçbir iltifatta bulunmamak, aldýrýþ etmemek uygun deðildir." (Ýmam Rabbani, Mektubat-ý Rabbani, 170. Mektup)

Üstün ahlakýyla tüm insanlýða örnek olan Peygamberimiz(sav) de müminlere koruyucu kanatlarýný þefkatle gerer, imanlarýný artýrmalarýna vesile olur, onlarýn sonsuz ahiret yaþamlarýný düþünürdü.

"Andolsun size, içinizden sýkýntýya düþmeniz O’nun gücüne giden, size pek düþkün, müminlere þefkatli ve esirgeyici olan bir elçi gelmiþtir." (Tevbe Suresi, 128)

O’nun çevresinde her karakterden, her düþünceden insan vardý. Ancak Peygamberimiz (sav) yaþamý süresince her birinin eksiklerini ve hatalarýný düzeltmek için onlarý uyarmýþ, her konuda eðitmeye çalýþmýþtýr. Onun bu þefkati, anlayýþý, ince düþüncesi ve sabrý, insanlarýn kalbini din ahlakýna ýsýndýrmýþ, Peygamberimiz (sav)’e samimi bir sevgi ile baðlanmalarýna sebep olmuþtur.

"Allah’tan bir rahmet dolayýsýyla, onlara yumuþak davrandýn. Eðer kaba, katý yürekli olsaydýn onlar çevrenden daðýlýr giderlerdi. Öyleyse onlarý baðýþla, onlar için baðýþlanma dile."… (Al-i Ýmran Suresi, 159)

Ýmam Gazali, Peygamberimizin(sav) çevresindekilere karþý tutumunu þöyle özetler:

Öfkelenmekten son derece uzak ve bir þeye çabucak rýza gösterendi. Ýnsanlara karþý insanlarýn en þefkatlisiydi. Öyle ya, insanlarýn en hayýrlýsý insanlara hayrý dokunan, insanlarýn en yararlýsý da insanlara faydalý olandýr.” (Tirmizi, Taberani; Huccetü’l Ýslam Ýmam Gazali, Ýhya’u Ulum’id-din, 2. cilt, Çeviri: Dr. Sýtký Gülle, Huzur Yayýnevi, Ýstanbul 1998, s. 798)

Peygamberimiz (sav)’in insanlarýn kalplerini imana ýsýndýran sevgisi, nezaketi ve þefkati, tüm Müslümanlarýn kazanmalarý gereken üstün ahlak özellikleridir. Gerçek ve kalýcý sevgiye ulaþabilmek için, öncelikle Kur’an ahlakýnýn yaþanmasý gerekir. Allah’ýn hoþnutluðunu ve sevgisini kazanmak için güzel ahlak gösteren insanlar, birbirlerini de Allah rýzasý için severler. Böylelikle sevgi, þefkat, merhamet ve hoþgörü -Allah’ýn dilemesiyle- toplumun geneline yayýlacaktýr.