1982 Anayasasý
D. Duruþmalarýn açýk ve kararlarýn gerekçeli olmasý

MADDE 141. – Mahkemelerde duruþmalar herkese açýktýr. Duruþmalarýn bir kýsmýnýn veya tamamýnýn kapalý yapýlmasýna ancak genel ahlâkýn veya kamu güvenliðinin kesin olarak gerekli kýldýðý hallerde karar verilebilir.

Küçüklerin yargýlanmasý hakkýnda kanunla özel hükümler konulur.
Bütün mahkemelerin her türlü kararlarý gerekçeli olarak yazýlýr.

Davalarýn en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandýrýlmasý, yargýnýn görevidir.

KARARLARIN GEREKÇELÝ OLMASI
CMK(Ceza Muhakemesi Kanunu)
Madde 34 - (1) Hâkim ve mahkemelerin her türlü kararý, karþý oy dahil, gerekçeli olarak yazýlýr. Gerekçenin yazýmýnda 230 uncu Madde göz önünde bulundurulur. Kararlarýn örneklerinde karþý oylar da gösterilir.
kendisine daha yakýn olan oya eklenir.
HÜKMÜN GEREKÇESÝNDE GÖSTERÝLMESÝ GEREKEN HUSUSLAR
Madde 230 - (1) Mahkûmiyet hükmünün gerekçesinde aþaðýdaki hususlar gösterilir:
a) Ýddia ve savunmada ileri sürülen görüþler.
b) Delillerin tartýþýlmasý ve deðerlendirilmesi, hükme esas alýnan ve reddedilen delillerin belirtilmesi; bu kapsamda dosya içerisinde bulunan ve hukuka aykýrý yöntemlerle elde edilen delillerin ayrýca ve açýkça gösterilmesi.
c) Ulaþýlan kanaat, sanýðýn suç oluþturduðu sabit görülen fiili ve bunun nitelendirilmesi; bu hususta ileri sürülen istemleri de dikkate alarak, Türk Ceza Kanununun 61 ve 62 nci Maddelerinde belirlenen sýra ve esaslara göre cezanýn belirlenmesi; yine ayný Kanunun 53 ve devamý Maddelerine göre, cezaya mahkûmiyet yerine veya cezanýn yaný sýra uygulanacak güvenlik tedbirinin belirlenmesi.
d) Cezanýn ertelenmesine, hapis cezasýnýn adlî para cezasýna veya tedbirlerden birine çevrilmesine veya ek güvenlik tedbirlerinin uygulanmasýna veya bu hususlara iliþkin istemlerin kabul veya reddine ait dayanaklar.
(2) Beraat hükmünün gerekçesinde, 223 üncü Maddenin ikinci fýkrasýnda belirtilen hallerden hangisine dayanýldýðýnýn gösterilmesi gerekir.
(3) Ceza verilmesine yer olmadýðýna dair kararýn gerekçesinde, 223 üncü Maddenin üçüncü ve dördüncü fýkralarýnda belirtilen hallerden hangisine dayanýldýðýnýn gösterilmesi gerekir.
(4) Yukarýdaki fýkralarda belirtilen hükümlerin dýþýnda baþka bir karar veya hükmün verilmesi hâlinde bunun nedenleri gerekçede gösterilir.

Avrupa Ýnsan Haklarý Sözleþmesi

Madde 5
Özgürlük ve güvenlik hakký
1. Herkesin kiþi özgürlüðüne ve güvenliðine hakký vardýr. Aþaðýda belirtilen haller ve yasada belirlenen yollar dýþýnda hiç kimse özgürlüðünden yoksun býrakýlamaz.
a) Kiþinin yetkili mahkeme tarafýndan mahkum edilmesi üzerine usulüne uygun olarak hapsedilmesi;
b) Bir mahkeme tarafýndan, yasaya uygun olarak, verilen bir karara riayetsizlikten dolayý veya yasanýn koyduðu bir yükümlülüðün yerine getirilmesini saðlamak için usulüne uygun olarak yakalanmasý veya tutulu durumda bulundurulmasý;
c) Bir suç iþlediði hakkýnda geçerli þüphe bulunan veya suç iþlemesine ya da suçu iþledikten sonra kaçmasýna engel olmak zorunluluðu inancýný doðuran makul nedenlerin bulunmasý dolayýsýyla, bir kimsenin yetkili merci önüne çýkarýlmak üzere yakalanmasý ve tutulu durumda bulundurulmasý;
d) Bir küçüðün gözetim altýnda eðitimi için usulüne uygun olarak verilmiþ bir karar gereði tutulu durumda bulundurulmasý veya kendisinin yetkili merci önüne çýkarýlmasý için usulüne uygun olarak tutulu durumda bulundurulmasý;
e) Bulaþýcý hastalýk yayabilecek bir kimsenin, bir akýl hastasýnýn, bir alkoliðin, uyuþturucu madde baðýmlýsý bir kiþinin veya bir serserinin usulüne uygun olarak tutulu durumda bulundurulmasý;
f) Bir kiþinin usulüne aykýrý surette ülkeye girmekten alý konmasýný veya kendisi hakkýnda sýnýr dýþý etme ya da geriverme iþleminin yürütülmekte olmasý nedeniyle usulüne uygun olarak yakalanmasý veya tutulu durumda bulundurulmasý;
2. Yakalanan her kiþiye, yakalama nedenleri ve kendisine yöneltilen her türlü suçlama en kýsa zamanda ve anladýðý bir dille bildirilir.
3. Bu maddenin 1.c fýkrasýnda öngörülen koþullara uyarýnca yakalanan veya tutulu durumda bulunan herkes hemen bir yargýç veya adli görev yapmaya yasayla yetkili kýlýnmýþ diðer bir görevli önüne çýkarýlýr; kendisinin makul bir süre içinde yargýlanmaya veya adli kovuþturma sýrasýnda serbest býrakýlmaya hakký vardýr. Salýverilme, ilgilinin duruþmada hazýr bulunmasýný saðlayacak bir teminata baðlanabilir.
4. Yakalama veya tutuklu durumda bulunma nedeniyle özgürlüðünden yoksun kýlýnan herkes, özgürlük kýsýtlamasýnýn yasaya uygunluðu hakkýnda kýsa bir süre içinde karar vermesi ve yasaya aykýrý görülmesi halinde kendisini serbest býrakmasý için bir mahkemeye baþvurma hakkýna sahiptir.
5. Bu madde hükümlerine aykýrý olarak yapýlmýþ bir yakalama veya tutulu kalma iþleminin maðduru olan herkesin tazminat istemeye hakký vardýr.

Madde 6
Adil yargýlanma hakký
1.     Herkes, gerek medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili nizalar, gerek cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamalar konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuþ baðýmsýz ve tarafsýz bir mahkeme tarafýndan davasýnýn makul bir süre içinde, hakkaniyete uygun ve açýk olarak görülmesini istemek hakkýna sahiptir. Hüküm açýk oturumda verilir; ancak, demokratik bir toplumda genel ahlak, kamu düzeni ve ulusal güvenlik yararýna, küçüklerin korunmasý veya davaya taraf olanlarýn özel hayatlarýnýn gizliliði gerektirdiðinde, veya davanýn açýk oturumda görülmesinin adaletin selametine zarar verebileceði bazý özel durumlarda, mahkemenin zorunlu göreceði ölçüde, duruþmalar dava süresince tamamen veya kýsmen basýna ve dinleyicilere kapalý olarak sürdürülebilir.

2. Bir suç ile itham edilen herkes, suçluluðu yasal olarak sabit oluncaya kadar suçsuz sayýlýr.

3. Her sanýk en azýndan aþaðýdaki haklara sahiptir:

a) Kendisine yöneltilen suçlamanýn niteliði ve nedeninden en kýsa zamanda, anladýðý bir dille ve ayrýntýlý olarak haberdar edilmek;

b) Savunmasýný hazýrlamak için gerekli zamana ve kolaylýklara sahip olmak;

c) Kendi kendini savunmak veya kendi seçeceði bir savunmacýnýn yardýmýndan yararlanmak ve eðer savunmacý tutmak için mali olanaklardan yoksun bulunuyor ve adaletin selameti gerektiriyorsa, mahkemece görevlendirilecek bir avukatýn para ödemeksizin yardýmýndan yararlanabilmek;

d) Ýddia tanýklarýný sorguya çekmek veya çektirmek, savunma tanýklarýnýn da iddia tanýklarýyla ayný koþullar altýnda çaðýrýlmasýnýn ve dinlenmesinin saðlanmasýný istemek;

e) Duruþmada kullanýlan dili anlama dýþý veya konuþma dýþý takdirde bir tercümanýn yardýmýndan para ödemeksizin yararlanmak.

Madde 7
Cezalarýn yasallýðý
1.     Hiç kimse, iþlendiði zaman ulusal ve uluslararasý hukuka göre bir suç sayýlmayan bir fiil veya ihmalden dolayý mahkum edilemez. Yine hiç kimseye, suçun iþlendiði sýrada uygulanabilecek olan cezadan daha aðýr bir ceza verilemez.

2. Bu madde, iþlendiði zaman uygar uluslar tarafýndan tanýnan genel hukuk ilkelerine göre suç sayýlan bir fiil veya ihmal ile suçlanan bir kimsenin yargýlanmasýna ve cezalandýrýlmasýna engel deðildir.


Anayasa gereði, bütün mahkemelerin her türlü kararý gerekçeli olarak yazýlýr. Belirtilen gerekçenin haklý ve hukuka uygun olmasý gerekir. Delillerin toplanmamýþ olmasý, mevcut delil durumu, suçun vasýf ve mahiyeti... soyut kavramlardýr ve gerekçe olamaz.
-Ýddianame kabul edilmiþse, delillerin toplandýðýný kabul etmek durumundayýz.
Suçun vasýf ve mahiyeti soyut olduðu için gerekçe deðildir.