LEZZET
Son yýllarda yiyip içtiklerimizden çokça þikayet eder olduk.”Nerede eski meyvelerin tadý?...Nerede bizim zamanýmýzdaki yoðurdun lezzeti?..Nereden aldým þu eti bilmem ki” sözlerini çok iþitir olduk.Daha önceden alýþtýðýnýz lezzetleri artýk bulamamak ne kötü..Çünkü hayat ve ondan bize sunulan lezzetler, bizlere bahþedilmiþ en güzel armaðanlardandýr.
Çocukluk yýllarýmýz aylarca süren kýþ hazýrlýklarýyla doludur. Buðdayý kaynatýp, kurutup, sonra bir eþeðin çektiði deðirmen taþýnýn altýnda teninden ayýrýrdýk.Sonra el deðirmeniyle buðdayý kýrýp bulgur yapma iþi tamamlanýrdý.Tabi ki en az bir haftamýz giderdi. Tarhana yapmayý, ev makarnasý hazýrlamayý, kuskusu saymýyorum bile. Hazýr salça ve hazýr kýrmýzý biberden kimin haberi vardý ki?Eðer yaþamak istiyorsak, her þeyimizi yazdan hazýrlamalýydýk.
Ýyi ki þu büyük marketleri icat etmiþler(!)Yoksa geçmiþte büyük emekler çekip, bin bir zahmetle hazýrladýðýmýz malzemeler nasýl hazýr bulacaktýk? Ýnsanlarýmýz çok kolay bir biçimde, üretim toplumu olmaktan tüketim toplumu olmaya razý oldu. Artýk hemen her þeyi köylüler de dahil satýn alýyor.Ancak eski hayatýmýzda yaptýðýmýz iþten duyduðumuz tatmin olmayý ve lezzeti hesaba koymamýþtýk. Artýk küreselliðin çarklarý insanlarýmýzý, tembellik girdabýnda boðmaya devam ediyor. Beslenme kültürümüz böylece hiç geri dönülmez bir biçimde yok oluyor. Genç neslimizin beslenmesi, otantik lezzetler yerine uluslararasý beslenme firmalarýna havale ediliyor.Gerçi neler kaybettiðimizi bilmenin, ibret almayacak olduktan sonra ne önemi var ki?
“ Eskinin her þeyi iyiydi” saçmalýðýný asla iddia etmiyorum.Ancak bugünün dünyasýnda yiyip içtiklerimiz daha kaliteliyse bir þey diyeceðimiz yok.Ancak biliyoruz ki ülkemiz ve bütün dünya insanlýðý beslenmeyle ilgili ciddî tehditler altýnda.Her gün, hormondan, kimyasal ilaçlý sebze ve meyvelerden, sorumsuzca kullanýlan kimyasal gübrelerden bahsediliyor basýnýmýzda.Ýþin saðlýk tarafý böyleyken, insanlarýmýzýn hazýr, katkýlý gýdalara karþý raðbeti de duraksamadan devam ediyor.Bunda en büyük pay sahibi uluslar arasý þirketler olduðu kadar, insanlarýmýzýn beslenme zevk ve kalitesinden çabuk vazgeçmeleridir.
Yabancý ülke üniversitelerinden birinde, bana sordular.”Sizin millî yemeðiniz nedir?” Ne diyeceðimi bilemedim.Çünkü , dünya yemek kültürüne sunacak o kadar yemeðimiz vardýr ki, her biri yurdumuzu temsil edecek güçtedir.Pide, Kebap, Türk mantýsý, Güveç,Yahni,Yuvarlama,Sarma… düþünürken kararýmý verdim;Keþkek.Bu dünyadaki en temel iki gýdanýn; etle buðdayýn en sýký fýký olduðu yemekti. Bir çok yerde ve her zaman düðünlerin vazgeçilmezi.Gerçekten otantik (yerli) yemeklerimizin her biri dünyayý kýskandýran lezzetler.Siz böyle bir damak zenginliðini býrakýp, baþka ülkelerin gýda zincirlerine ve zevklerine teslim oluyorsunuz!
Saðlýksýz gýdalar bir yandan, damak tadý ve yerli lezzetleri terk etmek bir yandan…Bu gün bir çok insan yanlýþ ve saðlýksýz beslenmenin getirdiði hastalýklardan muzdariptir.Zeytin üreten bir ülke olmamýza raðmen, zeytin tüketimini bütün halkýmýza yaygýnlaþtýramýyoruz.Üç tarafýmýz denizlerle çevriliyken, ne kadar balýk yediðimizi bir araþtýralým bakalým.Bir insana saðlýklý yaþamak için gerekli olan her þey ülkemizde yetiþirken, niçin basýnda çarþaf çarþaf yazýlar saðlýðýmýzý bozan bir sürü etkeni saymakta, ortaya dökmektedir.Ýnsanlar önce hazýr tavuða, hazýr niþastaya, kýþ ayýnda domatese , katký maddeli ürünlere alýþtýrýlýyor; fenni yemlerle normalin üstünde büyütülen sýðýr, koyun, tavuk ve tarým ürünleri yetiþtiriliyor, sonra birileri ortaya bu ürünlerin organiklerini çýkarýyor.Acaba atalarýmýzýn yetiþtirdikleri ürünler neydi? Veya niçin organik gýdaya dönüþ baþladý? Eðer mevcut sistem yanlýþsa bu hatada niçin ýsrar ediliyor? Bunlarý anlamak için gýda mühendisi olmaya, veteriner olmaya, ziraatçý olmaya gerek var mý? Çünkü gýda konusu dünyada yaþayan bütün insanlarý birinci dereceden ilgilendiren bir konudur.
Dünya kültüründe önemli bir yer tutan beslenme ve lezzet konusu çok ciddiye alýnmalý, onu yaþatýp korumanýn bütün insanlýðýn meselesi olduðu unutulmamalýdýr.Aksi takdirde saðlýklý ve mutlu bir dünyanýn mümkün olmadýðý iyi bilinmelidir.