“Aþk kaðýda yazýlmýyor” demiþ ya Ozan; ben denedim Mehter marþý da yazýlmýyor. Oysa halkýn ruh halini ne güzel anlatýrdý þimdi. Ne fayda; ritim olmayýnca Mehter marþý eksiliyor sanki, sözler yavan kalýyor.
Bu halkýn tarihinde büyük bir imparatorluk var. Kalbinin bir köþesinde ise, o imparatorluðu ayaða kaldýrmak.
10 Yýldýr, “Osmanlý uyanýyor” sloganlarýyla ruhumuzu okþuyor birileri, kalbimizdeki ateþe ha bire odun atýyor. Ve nihayet kalbimizdeki ateþ harlandý, savaþ ortamý hazýrlandý. Utangaç iþgal temennileri þimdi daha sýk duyuluyor.
“Suriye bizim olsa… Geç kalmadan saldýrsak...”
__________
Tarihiyle gurur duyan bu halk, keþke tarihini layýkýyla biliyor da olsaydý. Sadece tarihiyle gurur duyanlar için deðil, yerden yere vuranlar içinde geçerli bu temenni. Ne yazýk ki hem basmakalýp sloganlarla Osmanlý’yý yerden yere vuranlar, hem de abartýlý bir þekilde yüceltenlerin sayýsý, tarihe objektif bir þekilde bakanlardan çok daha fazla.
Taraflardan biri tarihsel koþullarý hiç hesaba katmaksýzýn, “baþkalarýnýn ülkesinde Osmanlý’nýn ne iþi vardý” diye soruyor. Diðer taraf ise, týpký Osmanlý gibi baþkalarýnýn ülkesine girmek için tutuþarak savaþ çýðlýklarý atmakta.
Dedim ya; denedim. Tam buraya yazacaktým. Ama Mehter marþý hoþ durmadý kaðýtta.
__________
Sürekli güçlenen ve büyüyen, geniþ bir coðrafyayý etkisi altýna alan dev bir imparatorluktu Osmanlý.
Sonrasýnda o dev zayýflamaya ve küçülmeye baþlayacak, en nihayet parçalanarak tarihten silinecek, O’nun küllerinden bugün üzerinde yaþadýðýmýz Cumhuriyet kurulacaktý.
Osmanlý’nýn dev bir imparatorluða dönüþmesi de, parçalanmasý da bir tesadüf deðildir. Osmanlý devlet yapýsýný ve özellikle tarihsel süreci göz önüne almaksýzýn ne Osmanlý’yý anlamak, ne büyümesini, nede daðýlmasýný açýklayabilmek mümkün deðildir.
Osmanlý tebaasýnýn geçmiþ yaþam þekli, kültürü ve o kültürün esas alýnmasýyla oluþturulmuþ olan devlet yapýsý, yayýlmacý bir politika izlemeye oldukça müsaitti. Tarihsel süreç ve o süreçteki ülke ve millet yapýlarý da, bu yayýlmacý politikalarýn hayata geçirilmesine son derece elveriþliydi.
O çaðýn koþullarý itibarýyla, tüm bunlar ayýplanacak þeyler de deðildir. Tam aksine; Osmanlý emperyalist devletlerden farklý olarak, ele geçirdiði topraklarý kendi ülkesi bilmiþ, yaðmalamak bir yana, imarýna gayret göstermiþtir. Zaten onca büyüyebilmesinin altýnda yatan dinamiklerden birisi de, O’nun diðer emperyalist ülkelerle arasýndaki bu önemli fark olmuþtur.
Bunca elveriþli olan þartlarý doðru þekilde kullanan Osmanlý, sonuçta devasa bir imparatorluða dönüþür. Ancak bu büyüme doðal olarak çeþitli din, dil ve milletlerden oluþan karmakarýþýk bir yapýyý da beraberinde getirecektir.
__________
Böylesi büyük ve güçlü bir imparatorluðun daðýlmasýný bir tek sebebe baðlamak elbette eksik kalacak, yanlýþ olacaktýr. Bir çok padiþahýn adýný, onlarýn bir çok yanlýþýný gerekçe olarak sýralayabilmek, bir çok devlete ‘kahpe’ yakýþtýrmasý yapabilmek mümkündür. Ancak en önemli sebeplerden birisi; Osmanlý’nýn büyümesine olanak saðlayan koþullarýn, zaman içinde ortadan kalkmýþ olmasýdýr.
Osmanlý deðiþen koþullara ne yazýk ki ayak uyduramamýþtýr. Aslýnda ayak uydurabilmesi de pek mümkün deðildir zaten. Dünyayý yavaþ yavaþ milliyetçi rüzgarlar kuþatmakta ve bu rüzgarlar Ýmparatorluðun dört yanýný etkisi altýna almaktadýr.
Farklý kültürler, farklý diller, farklý dinler ve farklý milletlerden oluþan bu karmaþýk yapýyý bir arada tutabilmek, her geçen gün biraz daha zorlaþmaktadýr. Ardý ardýna patlayacak olan isyan ve ayaklanmalarla baþ edebilmek bir yerden sonra mümkün bile olamayacaktýr.
__________
Tarihi sloganlardan öðrenen bir millet, ne yazýk ki kritik bir dönemde sloganlar eþliðinde savaþ çýðlýklarý atýyor. “Osmanlý yeniden canlanýyor” sloganlarý ruhumuzu okþayýp, o þaþaalý günlere dönme arzumuzu tetikliyor olsa bile, gerçekçi olabilmekten uzaktýr.
Osmanlý’nýn parçalanmasýna sebep olan koþullar henüz ortadan kalkmamýþtýr. Bu hayalperest politika ve sloganlarla ölmüþ olan bir imparatorluða tekrar can verebilmek mümkün olamaz. Tam aksine, üzerinde yaþadýðýmýz son kara parçasýný bir kez daha parçalama riski vardýr ki; tehlikenin iþaret fiþekleri, ardý ardýna zaten çakmaktadýr.