Halk arasýnda özellikle kader konusunda pek çok yanlýþ görüþ vardýr. Ve düþünmeden kullanýlan, Kur’an’a uygun olmayan pek çok ifade. Günlük konuþmalarda, þarkýlarda, þiirlerde, filmlerde kimi zaman cahilane, kimi zaman umursuzca söylenen birçok sözle karþýlaþýrýz.


Hatta kader-haþa- hep kötüdür ve onun deðiþmesi zor da olsa gereklidir. Hayaller ve beklentiler gerçekleþtiðinde kiþi “kaderini yenmiþtir”. Bu tutarsýz mantýk kaderin kavranamamasý sebebiyledir. Kaderini deðiþtirdiðini düþünmek de kiþinin kaderinde olandýr oysa…


Yaþanmýþ ve yaþanacak her þey an an, detay detay Rabbimiz katýndadýr. Ýnsanýn, kaderi üzerinde deðiþiklik yapmaya gücü yoktur. Kaderin bir parçasý iken insan kaderinden baðýmsýz hareket edemez. Dýþýna çýkamaz ki kaderini deðiþtirebilsin. Bu sebeple "kaderin akýþýný deðiþtirme" gibi sözler yanýlgýdýr.


Ýnsanýn çok fakirken zengin olmasý ya da büyük bir hastalýktan sonra saðlýðýna yeniden kavuþmasý “kaderini yendiði” anlamýna gelmez. Her durumda da kaderinde olaný yaþamaktadýr. Her þey Allah Katýnda Levh-i Mahfuz’da kayýtlýdýr:


...Ömür sürene, ömür verilmesi ve onun ömründen kýsaltýlmasý da mutlaka bir kitapta (yazýlý)dýr. Gerçekten bu, Allah’a göre kolaydýr. (Fatýr Suresi, 11)


Allah’ýn izni olmaksýzýn hiçbir nefis için ölmek yoktur. O, süresi belirtilmiþ bir yazýdýr... (Ali imran Suresi, 145)


Ýman eden veya etmeyen her insan için her olay, kaderi dahilinde iþler. Kur’an’ýn, “Yeryüzünde olan ve sizin nefislerinizde meydana gelen herhangi bir musibet yoktur ki, Biz onu yaratmadan önce, bir Kitap’ta (yazýlý) olmasýn. Þüphesiz bu, Allah’a göre pek kolaydýr.” (Hadid Suresi, 22) ayetiyle ifade edildiði gibi.


Bediüzzaman, Yüce Allah’ýn, ezeli ilmine göre her þeyin bir anda nazar-ý þuhudunda olduðunu söyler. Yani geçmiþ, bugün ve gelecek; her üçü de bir anda görünür. Allah, ezelden ebede kadar her þeyi sarar, kuþatýr. Geçmiþ ve gelecek diye bir þey düþünülemez. Allah zamandan münezzehtir, bizler ise zamana tâbiyiz.

Bu konuda þöyle bir örnek verir Bediüzzaman; “Senin elinde bir ayna bulunsa, sað taraftaki mesafe mazi(geçmiþ), sol taraf müstakbel(gelecek) farz edilse o ayine(ayna) yalnýz mukabilini tutar. Sonra ayineyi yukarýya kaldýrdýkça iki tarafý birden tutar ayinesine alýr. Ayine yükseðe çýktýkça o ayinenin görüþ ufku ve dairesi geniþlenir. Mazi ve müstakbeldeki olaylarý bir anda görür.” (Sözler, 757–758)

Þüphesiz bizler zaman ve mekâna baðýmlý olduðumuz için hepsinden münezzeh ve sonsuz ilim sahibi olan Rabbimizin yarattýðý kaderi tam olarak kavrayabilmemiz zordur. Yapmamýz gereken, Allah’ýn her durumu hayýr ve hikmetle yarattýðýný unutmamamýz. Yaþananlar karþýsýnda bu gerçeði unutmak ise insanýn kendisine zulmü olur.



Peygamberimiz(asm) bir hadisinde kadere tevekkül etmenin mümin özelliði olduðunu þöyle bildirir:


Hz. Cabir (R.a) anlatýyor: "Resûlullah (sav) buyurdular ki: "Kul, hayrýyla, þerriyle kadere inanmadýkça, kendine (hayýr ve þerden) isabet edecek þeyi atlatamayacaðýný, (hayýr ve þerden) kaçacak olan þeyi de yakalayamayacaðýný bilmedikçe iman etmiþ olmaz." (Tirmizi, Kader 10, 2145)


Ve Peygamberimiz (asm) bize, Allah’ýn yarattýðý her þeyden razý olmak gerektiðini öðüt verir:


Sa’d Ýbnu Ebî Vakkâs (R.a) anlatýyor: "Resülullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Ademoðlunun saadet (sebepleri)nden biri de Allah Teâla’nýn hükmettiðine rýza göstermesidir. Þekâvet (sýkýntý içinde olmanýn) (sebepleri)nden biri de Allah Teâla’ya istihareyi (Allah’a danýþmayý) terketmesidir. Keza þekâvetin bir diðer nedeni de Allah’ýn hükmettiðine razý olmamasýdýr." (Tirmizî, Kader 15, (2152)


Tevbe Suresi’nde, “Allah’ýn bizim için yazdýklarý dýþýnda, bize kesinlikle hiçbir þey isabet etmez” buyrulur. O halde musibet geldiðinde feryat etmek yerine, Allah’a tevekkül etmeli. Ardýndaki hayýr ve hikmetleri görmeye çalýþmalý.


Ahlâklarýyla ahlâklanmamýz gereken peygamberlerimizin ve ‘bizden öncekilerin’ yaþadýklarýndan daha mý zor bizim imtihanlarýmýz?