Ýnsan gülümsemeyle gözyaþý arasýnda gidip gelen bir sarkaçtýr. -Byron |
|
||||||||||
|
Hayat, kendisini parçalayarak çevre üzerinde dolaþtýrýp akýtýr. Parçalanan yapý çevrede akmanýn özelliklerine bürünmüþtür. Hayat yine çevre niþleri içinde akarken; hayatýn parçalanan dokusu da hayatýn kendisine yeni bir çevre ve yeni bir niþ özellikli karþýlaþma ve yaþantýlýma olmuþtur. Bu nedenle hayatlar, çeþitli þekilde beliriþlerle; giderek daha karakteristik olmuþlardýr. Yaþam ne kadar parça olaylar üzerinde akarsa aksýndý, yaþam oluþla ayný yaþamdý. Hem kendiydi, hem de kendi deðildi. Hem bizdik, hem biz deðildik. Yaþam nicelenir oluþlar içinde, ayný türden yaþamlarýn her bir tekilliði (biyolojik birey yaþamý)içinde bencil oluþun korunan bir sürdürülmesidir. Tekil yaþam oluþumlarý baþlangýç koþullarýna sahiptir. Tekil yaþamlar tümleþik yapýnýn alt bileþenli akýþ ve seyrediþ biçimine dönüþmüþtür. Tekil benci biçimler (formlar) bu düzlemden bakarak, hayatý yeniden ve tümleþen gidiþe göre yeniden kurgulamak, anlamlandýrmak; yeni çözüm ve cevap þekilleri üretmek zorundaydý. Hayat kendi parça oluþuna bir destek ve köstek oluþla, sürekli yeni arayýþ ve üretim þekliyle bir yararlanýmdýlar. Biri diðerini yese de, hayat devam ediyordu. Yiyen de, yenilende; artan azalan nicelikler dengelenmesi içinde, tümden yok olmadan sürmenin kolayýný (mucizesini)bulmuþlardý. Mucize doðadaydý. Hayat parça parça türsel yaþamlar oluþla, türsel yaþamlar içinde, biyolojik bireylerde bencillik olarak sýnýrlanmýþtýr. Bencillik, hayatýn biyolojik bireyler üzerinde olan sýnýrlýlýðýdýr. Hayat, dýþta genel ve yaygýn, bireylerde bencil ben oluþla sýnýrlýdýr. Bireyin gözettiði hayatta budur. Hayat biyolojik bireyler üzerinde sýnýrlanmýþtýr. Böylece hayat, biyolojik bireylerle sýnýrlý olurken türleriyle süreklilik olmuþtur. Sýnýrlanan biyolojik bencillikler en az dýþ dünya olaylarýný iç dünya olaylarý olarak yaþantýlaþmýþtýrlar. Böylece türün biyolojik bireyleri özümleme süreçleriyle de sýnýrlanmýþtýr. Hayat enerji saðlama ve girdi enerjiyi düzenli kýlma inþasý üzerine olan bir parça bencilliktir. Böyle parça parça bencil ve türsel beliriþler yanýnda, tür için deðil ama hayat için dýþarýda enerji saðlamanýn milyonlarca yolu vardýr. Biyolojik bireyli hayatlar bu milyonlarca enerji saðlama yollarýndan sadece biri ya da bir kaçýný seçip ayýklamayla sýnýrlý kalmýþtýr. Ve böylece diðer milyonlarca enerji saðlama yollarýna o tür sýrtýný dönüp sýnýrlanmýþ ve milyonlarca yol, o türde iþlevsiz kalmýþtýr. Bencillik için, parça oluþ içinde; sýnýrlýlýk þarttý. Hayat ayný inþa düzlemi üzerinde bir çeþitlenmedir. Dýþtaki genel hayat her türün biyolojik bireyleri içinde sýnýrlanmasý ayný inþa (enerji girdisi saðlama ve enerji düzenleme inþasý) üzerinde oluþla, çeþitli girdileri kendi içine almýþtýr. Yani dýþtaki genel oluþ ve beliriþti hayat bu milyonlarca girdi olabilir yolu tek tek, ya da birkaçý bir arada inþalarýyla, milyonlarca türe göre yapýlaþarak, görece türleþmiþtir. Türlerin milyonlarca olmasýyla da hayat, bizim biz olmamýzdan çýkarak, bizim dýþýmýzda olan, bir sürekliliðin bize yansýmasýyla, bizdeki basýncý olmuþtur. Bu nedenle, hem biziz; hem biz deðiliz. Bu nedenle hayat hem bizimle, hem bizsizdir. Canlanma bu tekil sýnýrlý bencillikle baþlýyordu. Biyolojik bireylerdeki bu bencil sýnýrlýlýk yanýnda hayat, dýþarýda milyonlarca tür ya da cinslerin kendi bencilliði içinde farklý farklý dýþ olaylarla sýnýrlanmanýn bin bir tür, türleriyle olan farklý farklý sýnýrlýlýklar toplamý; tüm türler üzerinde sýnýrsýz oluþuyla hayat, sýnýrlý olmayýp, genel bir sürekliliktir. Hayat bireyler (tek insan) üzerinde kesikli sýnýrlý iken, hayat türler (insanlar) üzerinde süreklidir. Türler genel oluþumla hayat denen dýþtaki milyonlarca çeþit türlere göre, söz gelimi; (dinozor türüne göre) kesikli sýnýrlý iken; dinozor türü dýþýndaki diðer milyonlarca türlerle beraber devam ediþle de süreklidir. Hayat bizim dýþýmýzda ve bizden baðýmsýz bir oluþla, türler üzerine daðýlýp parçalanan bir akýþ olmakla bencil biyolojik bireyle sýnýrlý bir yaþantýlýma dönüþmüþtür. Bizim öncelikle tanýdýðýmýz, kutsal kýlýþlarla üzerine titrediðimiz hayat ve duygusallýk; bu bencil, tekil birey oluþtu hayattýr. Hayat tür hayatlarý üzerinde sýnýrsýz ve bir basýnç olmaktadýr. Bu yüzden bizim dýþýmýzda ve bizi güdüþle imleyendir. Hayat milyonlarca yol oluþturmanýn akýþ direnciyle, çevrenin hayata karþý olumsuzluklarýna direnç koyabilir. Hayat bencilliði size yüklerken, bencilliðin yaþanmasýný size býrakmýþtý. O beliriyordu, siz; onu haz ve elem duygusu oluþlarla süreci yaþamanýn yollarýný arýyordunuz. Kimi kez zorunlu oluþla, kimi kez keyfi oluþlarla bencilliði sürüyordunuz. Size býrakýlan yaþanmalar; sizin özeliniz ve öznelliðinizin, bir yanýydý. Ve de, en temel yanýydý. Evrensel alan, görece iliþkileri içinde olan özel davranýþlý yapý kümelerinden oluþur. Böylece sistemler özel ve genel davranýþlýdýrlar. Bu nedenle evrensel alan ve görece alanlar; kendi giriþmeli, kendinden deneysel alandýrlar. Aslýnda evrimin kesikli sürekliliðinin kendisi de uzun soluklu olur, çevrimsel süreç gibidir. Sürecek
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |