Bilindiði gibi ABD’ de iki büyük parti var: Cumhuriyetçiler ve Demokratlar… Kýsaca Bush diye bildiðimiz eski baþkanýn partisi Cumhuriyetçiler. Bunun amblemi fil. Yeni Baþkan Obama da Demokratlardan çýktý. Bu partinin amblemi de eþektir . Bizde koç, horoz, kartal, güvercin, at, ay, yýldýz, güneþ, kitap, terazi, balýk, arý, ok, ampul, kurt gib objeler kullanýldýðý halde kimi objelere hiç yer verilmez. Oysa, ruh halimizi yansýtan bir yumruk ya da bir cop niçin kullanýlmaz, bilmem! Öküz, eþek, ayý, çakal ve domuz da itibar edilmeyenler arasýndadýr. Örneðin, olasý bir nükleer savaþta yaþamýný sürdürebilecek kadar dayanýklý olduklarý için, dünyayý kendisine býrakmak zorunda kalacaðýmýz hamamböceði niçin bir partinin amblemi olmaz! Bunu da hiç anlamam…
Bir siyasi parti hakkýnda imaj oluþmasýný saðlamayý amaçlayan deðiþik sembollerden söz etmemin nedeni, hakký temelli yenilen eþek hakkýndaki düþüncelerimi ortaya koyabilmek için giriþ yapmaktan ibaret. Eþek, ezim ezim ezilmenin, sürüm sürüm sürünmenin, çok çalýþmanýn, eziyet çekmenin anlatýlmasý için, ‘ Eþek gibi…, diye baþlayan dert yanmalar anlatýlýr… Eþeðin katlanmak zorunda olduðu meþakkatli çalýþma þekilleri, kalifiye olmayan emeðin tanýmlanmasýnda da kullanýlýr.
Þimdilerde sayýlarý azalmýþ olan eþekler, bir zamanlar kýrsal kesimin önemli bir yük taþýma aracýydý. Dað bayýr demeden sýrtýna binerek ayaðýmýzý yerden kestiðimiz, kendi azýðýmýzý, suyumuzu bile yüklediðimiz eþeðimiz ; at, öküz, inek, koyun gibi farklý biçimlerde yararlandýðýmýz diðer hayvanlarýmýzýn bakýmýndan, beslenmesinden arta kalanlarla yetinmek gibi bir yazgýnýn kurbaný da olabilir. Yaz biter, yazla birlikte eþeðin iþ de bitti mi, sýra ilkyaza deðin hazýrdan yemeye gelince, iþ deðiþir. Zavallý eþeðin baþýna ne geleceði hiç de belli olmaz!... Ýþin içinde eþeðin dýþarýda kalmasý var... Kurtlarýn yemesi için daða sürülmesi var...Çifte ile vurulup köpeklere ziyafet çekilmesi var!.. Daha beteri, yularý ve semeri kurtarýlarak sucuk mucuk için eþek toplayanlara bedava ( meccani ) verivermek bile var iþin içinde…
Bunlarýn yanýnda gene kýrsal kesimde genç erkek nüfusun ilk gençlik yýllarýnda cinsel açlýðýný eþekle bastýrdýðýný söylemeye gerek var mý ? Özellikle büyüklerin, dayaðý hak ettiðine inandýklarýný dövmeden önce, ‘ Elime alýrsam eþek sudan gelinceye…. ve ya, ‘ Eþek kavaða çýkýncaya kadar dayak atarým , gibi sözlerle uyarmak istedikleri de bilinir… Bir iddiada bulunma ve ya öngördüðü gibi gerçekleþmesini beklediði bir olayla ilgili inatlaþma, o kerteye varýr ki, kimi zaman iddia sahipleri , ‘ Burada söylüyorum, eðer böyle böyle olmazsa eþek gibi anýrmazsam þerefsizim , diye gürleyebilirler... Ülkemizi gezen yabancý turistlerin ilgisini çekip de Avrupalara götürülen eþek sýpalarý da var; var da bu þansý yakalayabilen sýpa sayýsý üçü- beþi geçmez…
Rahmetli Barýþ Manço bestesiyle denedi ve saðladý, eþeðe biraz saygýnlýk kazandýrmayý… Doðrusunu söylemek gerekirse, bu yazý metninde ben bile haksýzlýk ettim bu çilekeþ hizmetliye… Yazý içinde at ’ýn esamisi pek okunmadý. Ama, eþek’ in tek baþýna bu yazýya baþlýk olarak konmasýnýn hoþ karþýlanmayacaðý gibi bir düþünceye kapýldým. O nedenle, yazýnýn öznesi olan eþeði at’la eþleþtirerek yazýnýn baþlýðýný oluþturmak gibi bir gereksinim duydum…
Kedinin miyavlamasý, köpeðin havlamasý, öküzün böðürmesi, çakalýn ulumasý bize ne denli olaðan geliyorsa, eþeðin anýrmasý da o denli olaðandýr. Olaðan olmayan, kiþinin ileri sürdüðü bir tez ve ya gerçekleþmesini öngördüðü olasýlýklarýn beklediði gibi gerçekleþmemesi durumunda edebileceði yüzlerce yemin ve üstlenebileceði vebal olduðu halde, ‘ Taksim’ de anýrma’ ya kalkmasýdýr… Bir köþe yazarý, ne yazmýþtý 4 Kasým 2007’ de, bir gazetedeki köþesinde, ABD’de de yapýlan baþkanlýk seçimlerine iliþkin? Aynen alýyorum: “ Adý Hüseyin olan biri Amerika’ya baþkan seçilsin, çýkar Taksim Meydaný’nda eþek gibi anýrýrým. "
Ýnsanýn, ' Yahu ileri sürdüðün iddianýn öngördüðün gibi gerçekleþmemesi durumunda ' adam gibi , yemin ve ya söz vermek varken Taksim' de anýrmaya kalkmak neyin nesi?, diye sorasý geliyor.
O günlerde bir günlük gazete, iþin peþini býrakacak gibi deðildi… O köþe yazarýnýn, sözünü yerine getirmesini; Taksim’ de eþek gibi anýrmasýný anýmsatýyordu… Adamýn, hiç oralý olduðu yoktu. Galiba anýrmadý gitti! Zira, o yazar, anýracak olursa bunun bir haber deðeri olduðu kesin… Ve bu haberi baþta, çalýþtýðý gazete olmak üzere bütün gazeteler zinhar manþetten verirlerdi!... Demek ki, anýrmadý!
Kimsenin eþekliðine karýþmak gibi bir niyetimiz yok. Ancak, eþekli bir tevatürle bitirelim yazýyý:
“Zamanýnda, bir aðanýn kapýsýnda biri diþi, diðeri erkek iki emektar eþek varmýþ. Yýllarca çalýþýp durmuþlar aðaya. Son zamanlarda, erkek eþeðin kendisine yüz vermediðinden rahatsýz olan diþi eþek, sonunda açýlmaya karar vermiþ, erkeðine! : ‘ Bunca yýl birlikte olduk, birlikte çalýþtýk . Ama, görüyorum ki, son zamanlarda bana yüz vermez oldun… Bir de aðadan ayrý, oðlu da dadandý son günlerde… Sýraya bindirdiler; dörder gün arayla gelip iliþiyorlar! Yani, anlayacaðýn boþ haftam yok! Valla, dayanacak gücüm kalmadý; ben çiftlikten ayrýlýp baþýmýn çaresine bakacaðým; sen de gelir misin, birlikte gideriz? , diye. Erkek eþek, kýsacýk bir duralamanýn ardýndan : ‘ Benim bir umudum var, biraz daha kalmalýyým burada!... Sen git, ben seni nasýl olsa bulurum. Þimdi seninle gelmeyiþimin nedenini de sorma , demiþ. Bu karþýlýktan alýnan diþi eþek de, bu nedeni, dehþetli merak ettiðinden üstüne üstüne varmýþ: ‘ Vallahi olmaz! Niye þimdi gelmediðini hemencik açýkla! , diye… Erkek eþek ise, sonunda ýkýnýp sýkýnarak, ‘ Hani! , demiþ, ‘ bizim aða, kýzlarýnýn ve gelinlerinin bir kusur iþlediðini görünce, ‘ ben de sizin .mýnýzý eþeðe .iktirmezsem, ne olayým!... , diyor ya!... Ýþte, ben aðanýn kýzlarýnýn, gelinlerinin kusur iþlemelerini ve aðanýn öfkesinin de biraz daha kabarmasýný bekleyeceðim!... Sen git, ben arkandan gelirim!... ” demiþ.
mudibeya@hotmail.com