Bugün bir arkadaþým sosyal medyada bir durum güncellemesi yaptý.

“Simülasyon bir direniþ karþýsýnda çöken iktidarý gördüm.”*

Aþaðýda okuyacaðýnýz yazý tamamen bu sözün bana düþündürdükleriyle kaleme alýndý.

Evet, her þey aðaçlarýn sökülüp güzelim Gezi Parký’nýn; ruhsuz, betondan yapýlmýþ bir AVM’ye dönüþmesini engellemek için baþladý. Farklý dünya görüþünden yüzlerce genç insan peþlerine yaþça büyükleri ilk defa bu denli kýsa sürede ve etkili bir biçimde takabilmeyi, kendi saf ve çevreci söylemlerine katabilmeyi baþarmýþlardý. En çok taraftarý olan Ýstanbullu futbol takýmlarý Gezi Parký’na birlikte sahip çýkmaya karar verip yüzyýllýk ayrýlýklarýný bitirmiþ, içlerinden biri fenomen olmuþtu. Renk renk ve dünya algýsý birbirinden çok farklý yüzlerce genç... Onlardan biriyle her karþýlaþtýðýmýzda fazla okumadýklarýndan, bilgisayar baðýmlýsý ve bencil olduklarýndan hatta dünyada neler olup bittiði hakkýnda tek bir fikir sahibi olmadýklarýndan bahsedip bir þekilde dedikodularýný bile yapmýþtýk defalarca. Çoðu zaman farkýnda olmadan ama olduðumuzda da üstüne basa basa “bunlardan bir halt olmaz” diyerek “öteki”leþtirdiðimiz bu gençlerin “y kuþaðý” olduðunu bir gazetedeki makalede okuduk, geçmiþ örneklerine referans vermek ister bir çabayla onlara “90 Gençliði” dedik. Dedik de onlar ne uluslararasý tanýmýyla 68 Kuþaðý, ne de onlarýndan ardýndan sahnedeki yerlerini alan 78’liler gibiydi. Farklý dünya görüþüne sahiplerdi. Çoðunun siyasi bir ideolojisi yoktu. Ancak hepsi ekolojik dengenin bozulmasýndan tedirgin, hayvan haklarý konusunda hassas, demokratik hak ve özgürlüklerin korunmasý konusunda ise tavizsizdi. Aralarýnda düþünsel farklýlýklara raðmen hak ve özgürlük temelindeki beklentileri, vahþi kapitalizmin 21. yüzyýldaki uygulanma biçimi Neo-Liberal sistemin gayri insani gerçekliði olan modern köleler yaratýlmasýna karþýydý. Tüm kuþaklar 90 Kuþaðý’ndan bu süreç içinde özür diledi.

Kýsa sürede ise gelenekselle modernite çatýþmasýný andýran ancak ortada ideoloji ve kavramlarýn uçuþtuðu, buna raðmen ise farklý yaþam felsefelerinin uzlaþma zemininde buluþtuðu, daha öncesinde örneðine rastlanmayan, bambaþka bir hale büründü. Gezi Parký direniþi baþladýðý noktanýn çok ötesinde, demokratik haklarýn korunmasýnýn dillendirildiði, sivil iteatsizliðe dönüþüvermiþti.

Ülkenin farklý kentlerinde Gezi Parký direniþine destek veren kitleler, meydanlarý doldurdu. Medya üç maymun misali, yaþanan süreçle hiç ilgisi olmayan yayýnlara devam etti. Hatta olmayacak saatte belgesel yayýnlayýp çizerlerin gülmekten çizmekte zorlandýklarý karükatürlerin üretilmesine kaynaklýk etti. Halk “çapulcu” olarak ifadelendirildi. Yaratýcý zeka devreye girip bu ifadenin içinde yer aldýðý þarkýlar, türküler, þiirler, sloganlar gibi onlarca yeniyi mizah dünyamýza kattý. Hatta caz korosu harika bir eser ortaya çýkardý. Çapulculardan kurulu filarmoni orkestrasý konserler verdi. Sosyal medya kullananlarýn bir kýsmý isminin bir yerine “Çapulcu” sözcüðünü yerleþtirdi. Sözcük kullanýlýþ biçimiyle ‘wikipedia’ gibi sanal ansiklopedide bir madde olurken, çok okunan ‘ekþi sözlük’teki yerini de aldý. Hatta ve hatta internetten yayýn yapan bir de televizyon kanalý yayýna baþladý.

Gezi Parký sivil direniþine destek verenler birbirinden eþzamanlý haber alabilme þansýný sosyal medya olanaklarýný etkin biçimde kullanarak kazanan kitle, sanki biri kapýlarýný çalmýþ da söylemiþ gibi, belirlenen zamanda, ülkenin çeþitli kentlerinde meydanlara aktý, önündeki bentleri yýkmakta çekince göstermeyecek insan selinin görüntülerini oluþturdu. Sosyal medya, medya organlarýna tümüne karþý ilk büyük zaferini kazanmýþtý. Medya ölmüþ, sosyal medya zirveye oturmuþtu.

“Simülasyon bir direniþ karþýsýnda çöken iktidarý gördüm.”

Düþündüm düþündüm bu lafý neden söyler dedim. Kýsa cümlenin esrarýný çözmek, ölü ilan edilen medyanýn býraktýðý koltuða kurulan sosyal medyanýn sýnýrsýz ve özgür ifade ortamý saðlayýþýnýn günü biçimlendiriþini okumakla mümkün oldu. Meydanlara akan binlerin dýþýnda sayýca onlardan fazlasý, dünyanýn hangi coðrafyasýnda olurlarsa olsun Türkler, Gezi Parký Direniþi’nin yönlendirilmesinde söz sahibi olmuþ. Tasarýmcý rolüne soyunmuþtu. Tasarým sýrasýnda kalemin kaðýda her dokunuþu gibi siber alemin kuþlarý da, adýný kuþ kanadýnýn çýrpýþýndan alan mesajlarla, týpký bir tasarýmcýnýn üretme sürecindeki çizgilerine benzer bir dokunuþla her þeyi yönlendirmiþti. Öte tarafta, en kalabalýk kullanýcýsý olan sosyal paylaþým sitesinde; evlendim, boþandým, aþýk oldum, akþam yemeðindeyim vs. gibi alýþýlagelmiþ durum güncellemeleri yerini daha ciddi söylemlere býrakmýþ. Klavye baþýndaki milyonlar sosyal medya olanaklarýyla tam gaz devam eden bir protestonun isimsiz tasarýmcýlarý olmuþtu.

Tasarýmcýlar, siber kahramanlarla buluþtu. Onlar, çocukken dinlediðimiz masallarýn iyi ruhlu hero’larý olmuþ, bu kez taþtan imar edilmemiþ, tamamen simülasyon algýsý yaratan dijital kalelerin burçlarýný yýkmayýp hack’lemeye baþlamýþlardý. Gelenekselle modernitenin felsefi çatýþmadan çýkýp sýcak temasa dönüþtüðü bu süreç sanki bir simülasyonun parçasý gibi sosyal medyanýn isimsiz tasarýmcýlarý ile siber kahramanlarýn ortaklýðýnda þekillendi. Ýroni ise bu durum karþýsýnda erk sahiplerinin orantýsýz güç kullanmalarýna raðmen direnemezliði ve henüz kabul edilmemiþ yenilgileriydi.

Özlem Salman
Kýbrýs, 12/06/2013

*Ýsmail Uzel, (12/06/2013 tarihinde facebook sayfasý durum güncellemesi).