Totemler kendilerini size ilk algýlatýþlarýyla; algýlanýþtý öðrenme ve öðretilmenin kendisidirler. Bu etki öðrenilme ve öðretilme algýsýný kimi kez grupla birlikte, bunlarý sizlere totem adýna birisi söyleyecektir.

Totem alanýn içine, sisteme dönük, sistemle adreslenir referansçý adýmlar da konulmalýdýr. Konulan referansýn adým deðerleri, bir aracý tarafýndan (duyarlý kiþi olan medyum, peygamber, sosyal ahlakçý olan vaizler gibi kimi sistem içi dinamikler tarafýndan) sizlere duyurulmalýdýrlar. Bu tür deklereler hep meþruiyetliktirler.

Totem alanýn içi baþlarda grup iliþkili, sürü iliþkili olmanýn biriktirilen müktesebatlarýný sosyal egolu bilincin deneyim ve kazanýmlarý doldurmuþtu. Bu alan kendilerinden önceki atalarla, haldeki yaþlýlarýn bilgelikleriyle irat edilmiþtir. Sosyal yapýlar, bu alanýn þiddetle ihtiyacýný duymalarýndan ötürü bu alan, öke olan kiþilerin seslenmeleriyle de doldurulmuþtur. Yani totem alan, ortalama sosyo-toplumsa kýlgýlý tecrübelerden seçilenlerle ve vaaz, vahi olmanýn sosyal iþlevleriyle de referansçý kýlýnmýþtýrlar.

Sosyal birlikler içindeki, sosyal birliðin deneyimi, bir türden ve tüm yapý yararýna oluþla; itirazsýz totem alana kaydedilir ve kayýtlar oradan okunurdu. Sosyo toplumlar içinde buradaki biriken ve hayatýn içine akýþ edilen konularýn müktesebatý, sýnýflý toplumdan ötürü; farklý farklý ve uzlaþmaz olmuþlardý.

Bu nedenle yapý içinin deneyimleri bir türden olmaktan çýkmýþtýr. Birçok olan ve ortalamaya en yakýn müktesebatlar olan deneyimler totem alana, ya bir güçle; ya da uzun bir mücadeleler ile konarak ilan edilen totem alanlý, totem etki, iman edilen bir dini taraflaþmanýn da ana daðýlým yansýmasý olmuþtur.

Bu dini ve sosyal yapý olgunlaþmalar içinde sizler de oluþurdunuz. Artýk zaman zaman, totemi alan içinin doldurulmasý ve seslendirilmesine dek kimi çýkarým yorumlarýný sizler de yapabilirdiniz. Kendi aranýzda mesleki siyasi tartýþmanýn yetkinliðini göstermeðe baþlarsýnýz. Ana noktadan ayrýlmadan; ana noktaya referansla, sizler de nicelenirsiniz. Halk gücü algýsý bir totem algýdýr. Kamuoyu da, bu algýnýn bir baþka versiyon yansýmasýdýr.

Kiþi egolarý, kendi egosuyla; egoyu düzenleyen dýþtan saðlasan olur süreçleri arasýna, düþünme; karar verme; amacýný kamufle etme gibi mesafeden oluþan parçalý olur zaman aralýklarý koyarak egolarýmýz kendilerine öznellik dediðimiz boþluklu tanecikli alanlarýný da oluþturdular.

Ego tanýmým neydi, diðer yazýlarýmdan hatýrlayalým: zaten doðada kendilik var olan ve dönüþen enerji izleði baðýntýlýlýðý bilincidir. Kimi hayatlar enerjinin bir türü üzerinde tasarrufla hayat dediðimiz kesikli sürekli olgu ve olaylar olmanýn iterasyonlara dönüþtürüldü. Yani bu dönüþme, enerji elde etme ve enerjiyi kontrollü salýnýmla dönüþtürmenin kodlanmasý sürecidirler.

Çevredeki akan enerji sürecinin hayat denen inþa tarafýndan aksatýlmasýyla duruma hâkim olan yeni bir süreçti yaþam. Yani enerji ben kýskacýnda, dümdüz akamýyordu. Enerji ile akmasý arasýna, kesikli sürekli olmanýn parçalý baðýntýlarý konmuþtu. Hayat da türler üzerinden oluþla, tür formundan; türün bireyi olan özel egolarýn þekline dönüþmüþtü. Bu nedenle özel egolar, türlerine çekimlidirler.

Egoyu düzenleyen süreç: elde edilen enerji kaynaðýný kontrollü akýtýlan enerji þeklinde özümseyecekti. Hayat bu özümlemelerini, metabolizma süreçlerine bölen iþleyiþler bütünlüðüydü. Birli yapý olan bir ego süreç, artýk kendi yansýmalarýyla en az ikili süreçler baðýntýsýdýrlar.

Bu birli baðýntý da ikili olan belirmelerden biri olmadý mý, ego da ortada yoktur. Ego alt bileþenlerine bölünürse de onlar sadece ego olmayýp alt bileþenlerdirler. Ego deðildirler. Bu nedenle benlik, ben olarak alt bileþenlere ego kalýr þekilde bölünemez.

Bu alan öznellikti ve özne bilinciydi. Bu alan egodan sonra oluþtu. Ego bilinci temelli üzerine oluþla egoyla birlikte dýþ dünyadan ve dýþ dünyanýn sosyo-toplumsa yapýsýndan yansýmalarla oluþuyordu.

Ýþte benliðimiz olan bu yapýya içimiz deriz. En derin duyum alanýmýzdýr. Yine içimiz olan, ama egoya mini minnacýk bile olmayan bir uzaklýkta bulunan bilinçli özneye de için dýþý diyoruz. Bunlar avatar kalýp dediðim beden kalýbýmýzýn içindedirler.

Ýçle söyleþen; ego ile ego süreci arasýna yerleþen benlik ile öznemizin içten içe söyleþmesine de kendimizin kendimize söyleþmesi diyoruz.

Sosyal yapýlar her bir sosyal öðrenme bilgilerini bu totem algýya ilgileyiþle eþleyerek öðrenirler. Bu insanlýðýn baþlanýþtan beri kullandýðý çok temel ve nesnel bir yöntemdir. Yani nasýl böbrek ciðer vs. vücudun bir iþleviyseler; totem algý giderek din ve inançlarýyla dýþtan sosyal olanýn öznel iþlevidirler.

Týpký ilk izlenimle tanýdýðýnýz bir þehri ya da insaný; elli, atmýþ yýl sonra dahi, deðiþen çehresine ve þimdi olmayan þeklini ve mimarisini bildiðiniz halde; þehri, þehrin þimdisiyle deðil de, o ilk öðrenme kalýplarý sanki zihninizde asýlý dururlar. Þimdiki AVM'ni siz hep, eski kýraathane olan yerle birlikte hatýrlarsýnýz.

Þehrin þimdisini, zihnimizdeki gölge bir eski kalýbýn eþliðinde anarsýnýz. Yani yeniyi de eski ile öðrenirsiniz. Sanal izlenimleri zihninizde canlandýran algýlama ve bilgiyi kullanma mekanizmasý; týpký yanlýþý doðruyu ya da yapýlmasý gerekenleri totem kalýpla öðrenmenizin bir ana ve temel etkisi gibi olmaktadýr. Bu arada, bilimin de nesnel yasalý bir totem kalýp öðrenme olduðu unutulmamalýdýr.

Artýk gelenek görenek vs. dahi hep bir totem kalýp ekseni içinde olmuþ ve oluþmuþlardýr. Gelenekler totem kalýbý oluþtururlarken, kendileri de totem zemin alaný içinde ete kemiðe bürünmüþ olmanýn bir nesnellik algýlanýþ basýnç ve yorumudurlar. Bu nedenle halk, inanç totem düzlemi olan dil ile olaylarý ve olgularý çok iyi anlayýp, onu takip ederler.

Totem kalýp, iþlevsel kontur olarak doðru; ama aktörel iliþkileniþler baðlamýyla yanlýþ olmakla birlikte; çocuða öðretilen ya da çocuðun yapýp yapmamasý gereken bir þeyin "cýs olma" eþliðindeki veya "sen artýk büyüdün" okula gideceksin eþlikti meþruiyet ligiyle, bir þeyi yapýp yapmamanýn dayatýlmasý, bu kabilden sosyal bir totem yasallýktýrlar.

Þunu yapma cýs olursun. Ya da bunu yaparsan doktor sana iðne vurur. Veya doðru durmazsan polis seni götürür. Özeni veya korkusunu söylediðimiz þeyi; öcü, cin, þeytan, melek, doktor, polis, öðretmen gibi o þeye yaslanýlarak ya da somutundan klikleþen imgesel zihni eþleyicileri eþliðinde; edimsel olaný veren tutumumuz bu gibi sosyolojik öðrenme kalýbýnda yansýtýlan çarpýtma yararlanýmdýrlar.

Bir süre sonra sizler gözünüz açýkken de; gözünüz kapalýyken de; muhayyilenizde bu totem haritayý hemen hemen tüm ayrýntýlarýna kadar hatýrlar olacaksýnýzdýr. Harita içeriðini siz kullandýðýnýz ve size yararlý olduðu sürece, bilir olacaksýnýzdýr.

Bir yeri bir iki kez görüp zihni kopyalamalarýnýzý yaptýktan sonra, artýk o yere gitmeden de o yere iliþkin plan ve tasarruflarý ortaya koyabilirsiniz.

Ýþte totem düþünce de böyle algý ve kullanýmlarý eþleyerek öðrenmemiz için bir somut kullanýmken; þimdi hatýrlanan sanki bilinen sanal bir kullaným oluþla, ayrýntýlarýna dek sadece kendimizin bildiði fiil ve eylemlerin, zihin ve vicdan dediðimiz her bir sorumluluklarý ölçme deðerlendirilmesinin referans durumudurlar da.

Nasýl yol haritasý bütün etki ve yansýma algýlanýþlarýyla sizde hýfz edildiðinde sizce artýk haritaya gerek yoksa. Totem etkiyi iliklerine kadar hissediþle, uygulamalarýna kýlavuz eden sosyal insan için de artýk, somut bir totem imlecine gerek yoktur.

15.07.2013