Araplarýn aracýlar vasýtasýyla ulaþtýðý El-Ýlah kültü; Arabi devlet, millet oluþla; bir merkezi otoritesini (yönetimini) ortaya koyamamýþtý ama buna deðin birçok sosyal kazanýmlarýný da ortaya çýkarmýþtý. Geriye sadece ortaya konan bu yeni düþüncelerin içinde olanlardan; güncel akýþa uygun olaný seçip ayýklamasýný yapmak kalmýþtý.

Seçme ayýklamasý yapýlanlarýn güncel akýþa uyarlanýp, geriye seslendirilmesi kalmýþtý. Seslendirmenin sosyal birlikler döneminden beri bir kaç koþulu vardýr. Ýlki, seslenilecek olan þeyin meþru kaynaktan oluþla meþruiyetlik içinde yapýlmasýydý. Seslenecek kiþiler bir duyarlý kiþi olan, þaman, büyücü rabbi, peygamber gibi kiþilerin; sesleneceði sözleri meþruiyetliðin kaynaðýnda alýp bu okumayý yapmasýydý.

Sosyal birlikler döneminde meþruiyet ligin kaynaðý kendi atalarý oluþla, atalar yaþantýlý deneylerdendi. Totem, atalarla temasa geçmenin simge sembolü olmanýn somut figürasyonuydu. Yani totem meþru iyetliðin kaynaðýydý. Þaman da totem aracýlýðýyla atalardan bilgi, ya da haber mesajýný alan kiþiydi.

Ýttifaký Dönem Atalar deneyiminin olmadýðý bir ara dönemdi


Ýttifaký yapý giriþen ve ilerleyen süreçleriyle halk, millet, kölelik, krallýk gibi bir yýðýn sosyo toplumsa argümanlý oluþulan süreçti. Ýttifaký dönem bambaþka bir giriþmenin dönemi oluþla atalar deneyimi olmayan bir tek dönemdi. Atalar, ittifaký süreçleri bilmediðinden; ittifaký süreç, atalarýnýn tek bir söz söylemediði bir alandý.

Bu nedenle ittifaký süreç; totem atalarýn seslendiði bir dönem deðildi. Ýttifaký dönem içine gelince adeta atalarýnýn dili tutulmuþtu. Köleci yapýyla baþlayan, yepyeni insan kaderi konusunda atalarý tek kelime etmiyordular. Çünkü ilk dönem totem atalarý, bu dönemi hiç bilmiyorlardý.

Ýlk atalar Bu dönemi hiç yaþamamýþlardý. Hayal dahi edememiþlerdi. Bu nedenledir ki, ilk atalarýn bu ittifaký döneme iliþkin hiçbir sözleri, öngörüleri pek pek yoktur. Minerva’nýn baykuþu gece uçacaktý.

Ýttfaký dönemin atalarý, ilk dönemin atalarý olmayýp; ADEM gibi oluþumla bambaþka atalardý. Gýlgamýþ (Adam, Adem, ) bu taraftansa; Geþtinna (Eva, Hava) öbür taraftandý. Ýnanna bu taraftansa Dummuzi öbür taraftandý.

Adem yaratýlýþý ve ata olmanýn sentez birliðini temsil ederken, kurul; çokluðu temsil edip çok köklülü oluþun birlik otoritesiydi. Kurul, ittifakýn bilinciydi. Kurul, ittifakýn beyni ve ittifakýn öznesiydi. Bu özne zamanla çoklukta tekliði görecekti.

Kuruluda olan, sentez (melez) olan, sözleþenler yine ilk ata temsili olup yeni zamanýn kurul ilahýydýlar. Ýttifakýn birliði, ÝNSAN denen MELEZ yepyeni bir varlýktan oluþuyordu. Ýnsan üretmekle ve üretime dek iliþkilerinin giriþilmesiyle, ilkin ittifakýn sonra da toplumunun ve kendisinin; ittifaký toplumsal yazgýsýný (kaderini) yazmýþtý (yaratmýþtý). O halde insan kendi kaderine kendi seslenmeliydi. Ama ne gezerdi!

Ama kaderini bir türlü okuyup meþrulaþamýyordu. Yani ittifaký dönemde olan her bir sözleþmeleri atalarýn söylemi üzerinden meþrulaþamýyordular. Eðer böyle olsaydý, hangi totem atanýn sözünün süreci meþrulaþýlaþtýracaðýnýn da, yepyeni bir tartýþmalara konu yapýlmasý, söz konusu olurdu. Zaten ittifaký dönem atalar tecrübesi olan bir dönem olamamakla grup totemi dut yemiþ bülbüle dönmüþtü.

Yeni dönem; üreten iliþkiler giriþmesi ve bunlarýn yarattýðý sorunlarýn karþýlanmasýna deðin aklýn patladýðý bir dönemdi. Etnik yapýlar ve totemi tutumlar uyuþmuyorsa, çatýþýyorsa ne yaparsýnýz?
Totem etki

Kurul olan ittifaký atalar þurasý yerine; yaratan, takdir eden bir güç konmalýydý. Bu güç hem atalar misyonunu taþýsýn ve hem de atalar yaptýrým meþruiyet ligini aynen koruyordu. Totem alan kavramý kendinden sonraya aktarýlan bir envanterdi. Totem etki bakiydi. Tek farkla, artýk totem düþünceyi atalar temsil etmeyecektiler. Yeni konjonktür buydu. Konjoktör deðiþmiþti.

Yine bir fark vardý. Ýlk ata o totem gruba aitken; yeni güç, herkese ait ve her þeyi yaratandý. Bu minik fark çok büyük farklarýn yansýtýlmasý olacaktý. Ne demiþtik bir geliþme kendisinden önceki malzemenin içinde yeni süreçlerin, yeni durumlara uyarlanýþýyla ortaya konuyordu.

Böylece çok kez malzeme tasarruflu yepyeni inþalar yapacaktýnýz. Ve TANRI ittifakýn birliði, dirliði için ÝNSANI yarattý. Grubun yeni sözleþmesine uymayan, uyumsuzluk gösteren kimi mesleki grup (cinler) ahitnameye karþý çýkacaktý. Ýblis ittifakýn insan kültüne (ahit name olan sözleþmesine) secde (boyun eðmeyecekti) etmeyecekti. Kendi iþini, kendi mesleðini, kendi ilk ata totem etnik soyunu (þimdiki anlayýþa göre YARATILIÞINI ve yukarý yerli olmasýný) üstün görüp, kibir edecekti.

Atasý ile torunu arasýnda totem bað meþruiyetlik baðý vardý. Pekiyi de bu yepyeni olan ittifakýn yaratan gücüyle, insanlar arasýnda ne olacaktý? Ýttifak içinde totem bað, Yaratan güçle; hani nerdeyse birden sýrra kadem basmamýþtýlar.

Tek tanrý fikri, temsiller heyeti olan “ kurulun” tekil görünüþüyle; siz fark etseniz de, etmeseniz de; gözünüzün önünde duruþla, zihinlere belli belirsiz bir tekillik algýsýný yansýmýþtý. Ýttifaký sürecin devam eden en az üç bin yýllýk süreci boyunca adým adým niceleniþleriyle MÖ. 2000’ lerden sonrasýnda tek tanrý tevhidli bir birlik olan MARDUK anlayýþýný ortaya çýkarýyordu. Mýsýr’da da ATON’du. Ýsrail’de de bu anlayýþ Tevrat’ýn Rabbiydi. Rab tam tek tanrý olmayýp en az düzlemle ikiliðini koruyordu. Hem YEHOVA’ydý, hem ELOHÝM’di. Birisi öç alan, saldýran; ille de Ýsrail diyendi. Diðeri acýyan merhametti.

Ýttifak edenlerin totemleri, temsilci kurulunun birlikte karar aldýðý kabine toplantýlarýn, bu tür birlik olma görüntülerinin insan bilincine yansýmasýyla, dediðim dedikçi olan kimi totem temsilcilerin kurul içi tartýþmalarý da, kurulda ortak karar alýnmasýndaki görülen güçlükleri de yeni yapýnýn içine yansýyan olumsuzluklardan birisiydi.

Kuruldaki çokluk ve çokluðun kararý, kurul inisiyatifinin bir kiþi kararý gibi olmasýný da insanýn kafasýnda yansýtýyordu. Ve kurul uzlaþmazlýðý yerine, eski totemi dönemde olduðu gibi bir tek totem kiþinin karar vermesinin baðýntý ve sonucunu akýl etmeye vardýlar. Kurul sýk sýk seçici kurul olup daðýlýyordu.

Tek mantýklý yapý içinde gelen insan mantýðý, çoklu mantýðýn tartýþmasýný kaldýrýr denli deðildi. Yani tanrýlar kurulu ilk sosyal birlikler totemi gibi tek aðýzdan konuþmalýydý. Tek aðýz kutsanmýþtý. Tek aðýz olan yaratan güçle, insan arasýnda; grup totemlerinden olan aracý totemler; iþ görücüler olacaktý.

Sýk toplanan kurul sýrayla kurula baþ olma baþkanlýk etme fikrini pekiþtirmiþti. Baþ olanýn yanýnda baþýn eli, ayaklarý, düþüncesi, fikri, aðzý oluþla (anthropomorphize) görev daðýlýmý yapan ilahlar (ilahi dinlerin put dedikleri) görevleniciler ortaya çýkacaktý. Ýttifaka baþ olana, ittifak üyesi ulaþamayacaktý. Baþ ile ittifak üyeleri arasý boþluk alana, ilahlar yerleþmiþti. Bu görevleniciler baþ ile kullar arasýnda aracý olacaktýlar. Aracýlar kullarý baþ olana yaklaþtýracaklardý. Ana örgütlenme böyle inþa oluyordu.

Sürecek