Yer, gök, kýþ, kýyamet. Günler kýsaydý; hemencecik akþam oluvermiþti iþte. Ev ile ahýr arasýnda mekik dokuyordum. Bir Canýman’ý, bir de atý yokluyordum. Ata suyunu, yemini verip tekrar kýzýn yanýna koþtum. Çocuðun öksürüðü devam ediyordu. Anasý yakama yapýþtý; daha ne bekliyorsun, ölsün mü istiyorsun diye baðýrdý. Ahýra boþuna mý gidiyorum haným, atý hazýrlýyorum dedim. Þafak sökerken çýkarýz yola. Çorba yapmýþ, kýza içirmeye uðraþmýþ. Sýcak çorbadan içtim. Canýman öyleyken çorba zehir zýkkýmdý bana. Erkenden yola çýkacaðýz diye erkenden yataklar serildi. Uyuyamadým bir türlü. Bir sað bir sol derken çýktým yataktan, ahýra yollandým. Fenerin ýþýðýnda atýn o iri gözleri bir baþka bakýyordu sanki. Ben hazýrým dercesine süzüyordu beni. Biraz daha yemledim, su verdim. Kýzýmla büyümüþtü. Kýzýmýn kardeþiydi caným atým. Hiçbir zaman bizi yarý yolda býrakmadý. Canýman’a döndüm. Gözlerini yummuþtu ama hâlâ öksürüyordu. Elimi alnýna koydum. Yanýyordu çocuk. Sabah olmak bilmedi. Geceler uzundu, iyice uzadý. Biraz uzanayým dedim, dalmýþým. Güzel bir ney sesiyle uyandým. Lodos damýmýzýn kamýþlarýný çalýyordu. Çok acýklý bir þeydi çaldýðý. Canýman’ýn öksürüðü de eþlik ediyordu bu hüzünlü sese. Aðlamamak için dudaklarýmý ýsýrdým. Tekrar ahýra indim. Atýmý sevdim. Þafakta gidiyoruz, hazýr mýsýn dedim. Hazýrým dercesine salladý baþýný. Sonra yine Canýman’ýn baþucuna vardým. Gözlerini açmýþ baygýn baygýn tavana bakýyordu. Saçýný okþadým, sevdim kýzýmý. Az kaldý kýzým diye avuttum onu. Saati kim kaybetmiþ de biz bulalým. Horozlarýn caný saðolsun. Ötmeye baþladýlar iþte. Haným hemen uyandý. Yiyebilirsek tabii, o kahvaltý hazýrlarken ben de dýþarýyý yokladým. Hava biraz yumuþamýþtý. Ama rüzgâr damýn kamýþlarýyla çaldýðý aðýt düetini sürdürüyordu. Haným da ben de çorbaya bir iki kaþýk çalabildik. Kýz içemeyince biz de içemedik. At ahýrda hazýrdý. Çýkardým, eyerini taktým, evin önüne baðladým. Bu arada evde ne kadar yünlü giysi varsa hepsini Canýman’a giydirdim. Üstüne de kürk örttüm. Dededen kalmaydý bu kürk. Kürk dediðim koyun postu. Hanýmla ben de sýký giyindik. Hepimizin sadece gözleri açýktaydý. Nihayet ata bindik. Meþakkatli yolculuðumuz baþladý. Donmak vardý, kurtlara yem olmak vardý ama hekime varýp çocuðu kurtarmak da vardý. Kasaba çok uzaktaydý. Bu havada daha da uzaktý. Atýmýz Tavkan hep ayný tempoda gidiyordu. Ata bu adý daha o tayken Canýman vermiþti. Ahýrda tavuklar da vardý. Tavuklar tayýn sýrtýnda olurlardý hep. Biz ata tay derken o da tavuklarýn tayý anlamýnda Tavkan diyordu dili döndüðünce. Hayvanýn adý öyle kaldý. Tavkan yere bakýyorsa iþler yolunda demekti. Göðe bakýyorsa da mutlaka bir terslik olurdu. Çok þükür ki yere bakýyordu, iþler yolundaydý þimdilik. Bir hayli yol aldýktan sonra lodos karayele döndü, yüzümüze doðru esmeye baþladý. Her taraf buz kesti. Atý biraz hýzlandýrdým. Bunu sanki Tavkan istemiþti. O hýzlandýkça karayel de hýzlandý. Zemheri ayý kurtlarýn aç olduðu zamanlardý. Canýman kürkün içinde kucaðýmdaydý. Bir korku sardý yüreðimi. Kýza da bulaþtý bu korku. Baba eve dönelim, ben iyileþtim, ne olur geri dönelim diye yalvarmaya baþladý. Evet dönelim yavrum, iyisin, iyileþtin artýk, dönüyoruz dedim. Soðuðun etkisiyle ateþinin düþtüðünü, kendine geldiðini düþündüm. Biraz daha gittikten sonra yine konuþmaya baþladý. Baba eve kaç saatlik yol kaldý, daha gelmedik mi diye ara ara sordu. Az kaldý, bak köyümüzün kavaklarý görünüyor yavrum diye yine kandýrdým onu. Tavkan’a baktým, durumu iyiydi, halinden memnun görünüyordu sadýk dostum. Soðuk iyice arttý. Ortalýkta tek canlý yoktu bizden baþka. At yine hýzlandý. Tahminim beþ altý saat gittik. Az kaldý, az kaldý diye teselli etmeye devam ettim Canýman’ý. Nihayet dað göründü. Yolu yarýlamýþýz. Tavkan’la bu yolu çok gidip gelmiþtik ama bu mevsimde yola çýkýþýmýz ilkti. Sadece Canýman’ý deðil Tavkan’ý da ihmal etmiyordum. Haydi atým, haydi güzel Tavkan’ým diye ona da moral veriyordum. Ben öyle dedikçe o da hýzlanýyordu. Atým terledi. Hava buza kesiyordu öyle ki atýmýn teri damla damla donup yere düþüyordu. Sýcak ter bir sonraki donmuþ teri yere atýyordu. Terin donuyla gidiyordu Tavkan. Birden hava karardý sanki. Bir fýrtýna, bir kar, tipi; eyvah dedim kendi kendime, yolumuzu mu þaþýrdýk acaba? Atýn dizginlerini bir oyana, bir bu yana çekiyorum olmuyor. Göz gözü görmüyor. Kaybolduk iþte. Ne tarafa gideceðimi bilmiyordum. Tipi de göz açtýrmýyordu. Dedemin atlarla ilgili anlattýðý bir þey geldi aklýma. Hasattan sonra atlarý serbest býrakýrlarmýþ. Atlar, kar yaðana kadar daðda, meralarda kalýrmýþ. Kar yaðýnca da evin yolunu kendi kendilerine bulurlarmýþ. Ben de atýn dizginlerini saldým. Her þeyi Tavkan’a býraktým. Nasýl olsa o yolu bulurdu. Biraz gittik. Her yerimiz kar oldu. Yolculuk kar kýyamet devam ediyordu yani. Galiba dað gerimizde kalmýþ, önümüz vadiye çýkmýþtý. Kar kesilince nihayet nerede olduðumuzu görebildik. Canýman yine, baba ne olur eve gidelim diye sayýkladý. Cevabým hep aynýydý. Tamam kýzým, geldik sayýlýr. Ben, acaba doðru yolda mýyýz diye düþünürken Canýman da sürekli yalvarýyordu. Saða sola baktým. Ufukta sarý kirli bir duman göründü. Doðru yoldaydýk galiba. Çünkü bu duman büyük kýþlanýn soba dumanýydý. Büyük kýþla da kasaba demekti. Artýk varacaðýmýz yere varmýþtýk. Canýman son kez seslendi; baba geldik mi? Geldik kýzým geldik diye coþkuyla baðýrdým. Gelmiþtik ama niye bilmiyorum içimdeki ölüm korkusu bir türlü geçmiyordu. Kasabanýn ýþýklarý içime bir sevinç salsa da bu böyleydi iþte. Tavkan zaferini kutlar gibi týrýsa kalktý. Hakkýydý sevinmek. Çünkü bizi getiren oydu. Daha önce iyi havalarda birkaç kez geldiðimiz için bilmiþti yolu. Aferin atýma. Ýnandý, kazandý. Bu baþarý, terin donuydu. Devlet Hastanesi’nin kapýsýndaydýk artýk. Ýçeri ana baba günüydü. Civar köylerden gelenler deðildi herhalde hepsi. Çünkü Canýman böyle aðýr olmasa hayatta çýkýlmazdý yola bu havada. Kasabanýn hepsi hasta mýydý yahu. Bir yarým saat sonra girebildik doktor odasýna. Kürkü çýkardým. Kýz sanki kucaðýmdan aktý. Doktor perdenin arkasýndaki sedyeyi iþaret etti. Oraya yatýrdým Canýman’ý. Çocuk buza kesmiþti. Doktor çok zalimdi. Bu ölmüþ dedi; hem de beþ altý saat önce. Boðazýna yapýþtým, var gücümle sýktým gýrtlaðýný. Ölü hiç konuþur mu ulan diye bastým feryadý. Allah aþkýna söyle ölü konuþur mu? Canýman’ým, canýmýn caný yol boyunca konuþtu benimle. Ciðerim parçalanýyor, dilim haykýrýyordu. Ne olur söyle doktor, ölü konuþur mu? Canýman öldü müüüüüü?