Yaklaþýk bir metre doksan santim boyunda, en az yüz yirmi kiloluk dev cüsseli bir adamdý Koca Veli Efe. Tek baþýna yýllarca daðlarda dolaþmýþ, Yunan iþgali süresince de yerli rumlarla, Yunan askerlerinin korkulu rüyasý olmuþtu. Ne zaman ve nereden vuracaðýný kimse kestiremiyordu. O Yamanlar daðýnda aranýlýrken, Dumanlý Daðlarýn eteklerinden ortaya çýkar, kýstýrdýðý militan yerli rumlara ve Yunanlý askerlere ölüm yaðdýrýrdý.
     Ara sýra Menemen’ in kenar mahallelerinde kendisine yataklýk edenlerin evlerine misafir olur, keseler dolusu altýný fakirlere daðýtýlmak üzere ev sahiplerine býrakýrdý. Bazen Fodulaki Mustafa Efe ile iþ birliði yapar, biri Yamanlar daðý eteklerinden, diðeri Dumanlý Daðlarýn eteklerinden vur kaç yaparlardý rumlara. Ayný anda iki yerden vurulmak, rumlarda büyük þaþkýnlýða neden olurdu.
     Savaþ sonrasý, düzensiz bir yaþamýn kurbaný olmuþtu. Rumlardan aldýðý ganimetlerin tamamýný daðýttýðýndan, mal mülk sahibi olamamýþtý. Sýk sýk kavgalara karýþmasý, ceza evinin ikinci adresi olmasýna neden olmuþtu. Ceza evinde olmadýðý zamanlarda çobanlýk yapardý.
     Yaþý seksene ulaþtýðýnda rahatsýzlanmýþtý.Hiç evlenmediðinden bakacak kimsesi de yoktu. Komþumuz Giritli Efe Mehmet geldi babama. Ufak tefek bir adam olduðu için efe derlerdi ona. Babama Koca Veli Efenin hastalandýðýný, izin verirse onu samanlýðýmýza yerleþtirmek istediðini söyledi. Babam tabi niye olmasýn dedi ve hemen ona samanlýkta bir yatak hazýrladýlar. Baþ ucuna da bir testi su bir de bardak koydular. Katý þeyler yiyemediði için üç öðün çorba getirirdim ona .Arada sýrada Efe Mehmet te yiyecek bir þeyler getirirdi.
     Babam kendi kendine yahu ne yaptým ben. Bu adam burada ölü verirse oðlum bir daha atlarý yemlemeye giremez. Ben dýþarýdayken atlar da aç kalacaklar.
     Babam o gün ovaya gitmemiþti. Samanlýða uðrayýp Koca Veli Efenin hatýrýný sormak istemiþti. Efe yattýðý yerden doðrularak
     Ahmet sen misin diye sordu .Babam
     Benim efe. Bir isteðin var mý diye sormaya geldim. Efe
     Ýyi ki geldin be Ahmet. Ver þu cizmelerimi de biraz kahveye çýkayým. Babam þaþýrmýþtý
     Nasýl olur efe. Sen hastasýn. Üstelik çizmelerin körüklü çizme. Kolay mý onlarý giymek. Yat istirahat et. Canýn ne yemek istiyorsa söyle ben getireyim. Babam çizmeleri vermeden samanlýktan çýkýp gitti.
     Az sonra Efe Mehmet girdi samanlýða hatýrýný sormaya. Bir isteðin var mý diye sorduðunda, ondan da çizmelerini istedi. Efe Mehmet tereddütsüz verdi çizmelerini.
     Evimizin az ötesindeki eski mescitte oyun arkadaþlarýmla oynuyorum. Bazen çelik çomak, bazen de çamura kazýk oynardýk. Bir ara Evlioðlu’ nun evinin köþesindeki taþta Veli Efenin oturduðunu gördüm. Oyunu býrakýp yanýna gittim. Veli amca neden geldin buraya diye sordum.
     Pþos ise esi ( kimsin sen ) diye sordu bana.
     Senin damýnda yattýðýn Nevres Ahmet kahyanýn oðluyum dedim.
     Tanýmýyor ben seni. Git baþýmdan, mi naspaso to çefalisu ( kýrmayayým kafaný ) ve elindeki sopayý bana doðru salladý. Namýný iyi bildiðim için çok korkmuþtum kendisinden. Koþarak arkadaþlarýmýn yanýna kaçtým. Hele gözlerindeki donukluk çok korkutucuydu.
     Eve gittiðimde babam anneme Veli Efenin kahvede nasýl öldüðünü anlatýyordu. Çok temiz bir kalbi varmýþ, samanlýkta ölecek diye aklým gidiyordu. Sanki içine doðdu ve gidip kahve hanede ölmeyi tercih etti.


                                             Özcan NEVRES