Günlerdir iktidardaki siyasilerimiz, bir paralel yapý ya da paralel devlet tutturmuþ gidiyorlar. Þikâyetçi olduklarý paraleller de; bir zamanlar “Bu yollarda beraber yürüyüp, bu yaðmurlarda beraber ýslandýk”larý… Ne oldu da aralarý önce soðudu, sonra da bozuldu? Bu ayrýlýðýn sebebi ne ola ki!
Cevap gayet basit: Her iki taraf da pragmatist yani yararcý bir anlayýþa sahipler. Pragmatistler çýkarlarýna zarar geldi mi, kim olursa olsun hemen cephe alýrlar, gerekirse harcarlar. Yani “Öküz öldü, ortaklýk ayrýldý.” Hesabý.
Bence “paralel devlet” ya da paralel yapý diyeceklerine “paralel iktidar” ya da “paralel hükümet” denseydi daha uygun düþerdi. Çünkü burada paylaþýlmak istenen/istenmeyen siyasi erktir.
Paralelle ilgili bazý kavramlara þöyle bir göz atacak olursak:
Paralelbirbirini kesmeden, birbirine kavuþmadan uzanýp giden þeyler, koþut. Ayný düzlem üzerinde kesiþmeyen doðrular birbirine paraleldir. Paraleller kesiþmedikleri gibi ayný zamanda bütün noktalarý da birbirinden ayný uzaklýktadýr.
Paralel devlet, “devlet içinde devlet”; paralel yapý ise “ayný zaman içerisinde ayný özellikleri gösteren olay, düþünce.” Demektir.
Günümüz toplumlarýnda birbirine benzer özelliklere sahip olmalarýna raðmen, fiziksel yönden yakýn olmalarýna raðmen sosyal bakýmdan hiç kesiþmeden yaþanan paralel hayatlar da vardýr. Bilhassa geliþmiþ ve hatta medeni olarak vasýflandýrdýðýmýz toplumlarda paralel hayatlarýn sayýsý giderek artmaktadýr. Günümüzden 2000 yýl önce yaþamýþ olan Yunanlý tarihçi, biyografi ve deneme yazarý Plutarchus’un Paralel Hayatlar adlý bir eseri vardýr. Ayrýca bu konuda bizden de bir eser örneði verecek olursak: Levent Yýlmaz’ýn Paralel Hayatlar adlý kitabý 2013 yýlýnda Doðan Kitap tarafýndan yayýmlanmýþtýr.
**
Deðerli okur, amacým sizi bu tür bilgilerle sýkmak deðil, aksine biraz da iþin mizahi yönüne bakýp zaten gerilmiþ olan sinirlerinizi azýcýk rahatlatmaktýr. O nedenle birkaç kýssadan hisse aktarmak istiyorum:
Baþkasýnýn yerine sýnava giren kiþiyi yakalayan gözetmen sormuþ:
-Sen kimsin?
Aldýðý cevap:
-Paralel öðrenciyim.
**
Zengin ama yaþlý adamý dostlarý uyarýyor:
-Bu yaþta bu yapýlmaz. Doðrusu sana yakýþmýyor!
-Ne yapmýþým da bana yakýþmýyormuþ?
-Metres tutmuþsun, onunla birlikte yaþýyormuþsun.
-Benim metres tuttuðum filan yok. Külliyen yalandýr!
-Öyleyse son günlerde bir bayan için dayayýp döþediðin eve sýk sýk gittiðini nasýl açýklayacaksýn?
-Ha, o mu? O, benim metresim deðil.
-Ya neyin?
-Paralel avradým…
**
Sabaha karþý týkýrtýlarla uyanan evin hanýmý salona baktýðýnda elinde torba olan bir hýrsýzla karþýlaþtý. Sordu:
-Çalmaya utanmýyor musun?
-Hamfendi, yýllardýr çeþitli biçimde soyuldunuz, sömürüldünüz de gýkýnýz bile çýkmadý. Þimdi ise benim gibi bir garibana baðýrýyorsunuz. Gücünüz bana mý yetiyor?
Adamýn bu haklý savunmasý karþýsýnda biraz þaþýran bayan gene sordu:
-Doðru dersin. Ama söyler misin, sen kimsin?
-Kim miyim? Paralel hýrsýzýnýz, desek!
-Torbanýn içinde ne var, neleri çaldýn bakalým!
-Ufak tefek bir-iki þey be ablacýðým…
-Öyleyse þu boynumdaki kolyeyi de al! Bu sana paralel bahþiþ olsun.
-Niye kolyenizi bana veriyorsunuz?
-Þu içeride horluyor mu böðürüyor mu, belli olmayan adam var ya o benim kocam. Bu kolyeyi bana paralel hediye olarak almýþtý. Ben bunu bildiðim halde kolyeden bir türlü kurtulamadým. Atsam olmaz, satsam hiç olmaz… Bari þimdi hýrsýz çalmýþ derim.
**
Son söz Oruç Baba’dan: “ Yargýçlarý adalet daðýtmayan bir ülkede, düzgün giden hiçbir þey olamaz.”