..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Aþkýn aldý benden beni. -Yunus Emre
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




5 Mart 2014
Eþit Davranmak Adil mi? 1  
Bayram Kaya
Eþitlik; siyasi eþitlik, ekonomik eþitlik, hukuki eþitlik gibi bir çok alanda kendisini insan önünde konu eden bir açmaz olmaktadýr. Bunlardan biriside eðitimdeki eþitliðin dile getiriliþidir. Söz gelimi Özlem, Anýlý'ýn 10 kez de anladýðý bir konuyu beþ kez de anlýyorsa; Özlem'e göre Anýl'a beþ kez daha enerji ve daha fazla zaman harcamak adil mi? Ya da öðretmen eþitlik (!) ilkesine göre, Özlem'e harcanan süreyi Anýla da harcarsa, adil mi davranmýþ olmaktadýr?


:ABCE:
Eþitliðin nasýl gerçeklendiðini biliþmeden, eþitliði miras paylaþýmý gibi herkese 3’ er 3’er daðýtmanýn saymaca eþitliði gibi görürsek; bu soru baþtan ters oluþla ortaya konmuþ bir kendilik sorunsaldýr.

Toplum insana 3’er, 3’er daðýtmaz ama 3’er, 3’er daðýtmanýn en yakýn çevrim noktalarýnda 3’er 3’er daðýtmanýn alanýndadýr. Fakat üçer üçer daðýtmayla üst üste çakýþmayan baðýntý sal giriþmeli, uyumlarýný çýkarýr.

3’er 3’er olmanýn alaný, 3’er 3’er deðildir. 3‘er, 3’er olmaya en yakýn duran süreçler kümesidir. Alan merkeziyle merkez çevresi 3’er 3’erdir. Merkez çevresi üçer üçere yakýn olmayla, merkezin üçer üçer oluþtuk baðýntýsý gibi davranýrlar.

Doða içi giriþimdeki eþitlikler, yer, zaman, dalga, ýþýma, ýsý, frekans gibi eþitsizliklerin giriþmeleriyle uyumludurlar. Tek bir insan saðlamasýnýn kendi eþitliði yoktur. Eþitlik ya da eþitsizlik bir giriþme ürünüdürler.

Varlýk çeliþkili bir bütünlüðün giriþme eþitliðidirler. Bu eþitliðin altýnda olup bitenler de eþitsizliklerin baðýntýsýdýrlar. Söz gelimi iki hacim hidrojenle, bir hacim oksijen; su baðýntýsýyla vardýrlar. Su bu eþitsizliðin giriþen uyumudur.

Ayrýca hidrojen ve oksijen yapýlarý da kendi içinde eþitsizdirler. Eþit gibi duranlar, tam eþitçi özekte olamamakla kararlý olanlardýr. Eþitlikti yapý gibi eþitsiz de davrandýrýlabilen yapýlardýr. Yüzümüzdeki uyum ve eþitlik aslýnda her bir yanak tarafýmýzdaki yüz yarýmlarý, üst üste çakýþmanýn bir eþitliði deðildirler.

Özlem’in üç söylemede, Ayþe’nin de beþ söylemede anlama eþitsizliði; tekil eþitsizlikler özelliðidirler. Giriþen baðýntý içindeki öðretim; Özlem ya da Ayþe’nin anlama zamanlarýna göre deðildir. Özlem ve Ayþe’nin de içinde olduðu ortalama bir zamana göredir. Yani eðitim öðretim Özlem ve Ayþe’nin ortak süreyle kullanacaklarý bir zaman eþitliðine çevrilirler.

Giriþmenin, giriþtirmenin dili budur. Toplum giriþme ve giriþtirmelerin dilidir. Toplum üreten iliþkileriyle kendi üretimlerini paylaþýr. Toplum paylaþýlan ürünlerin farklý kullaným deðerleri içinde olan ürünlerini istenilenleri istenildiðince bir miktar, istendiði kadarla deðiþtirmelerin kesikli sýnýrlý olmasýyla sýnýrsýz oluþmanýn dilidir.

Toplum, bir üretim dili oluþla; özne-nesnel, bilim-teknik ve psiko-bilim, psiko-teknik dilliyle baðýntýlý giriþmedir. Oysa paylaþým ve kullaným dili; bu sayýlan diller olduklarý kadar ekonomik ve ticari baðýntýlýdýrlar. Bunlar giriþmeler sonucu oluþurlar.

Giriþme oluþlarýn baðýntýsý olmadan bunlar ortaya konamazlar. Bunlar tekil duyuþ ve duygu gibi yansýtýlmazlar. Sürecin kullaným ve daðýtýmlarý tekilliðe göre olurken, sürecin oluþmasý, genelliðe göre oluþurlar.

Ortalama emek üzerinde toplum zenginlik, güç, yararlaným ve zarar ortaya koyarken, yine ortalama emek eþitsizliði içindeki kiþiler, biraz eþitsizlik zenginliði ya da eþitsizlik ziyanýný; sitemin içine ihraç ederler.

Otobüs genel kullanýmlý bir baðýntý oluþla, otobüsün iç uzay dünyasý koltuðu, solunum atmosferi, yürüme alanlarý gibi sahalar, baðýntýlý kullanýmla tekiller kullanýmýna göre inþadýrlar. Otobüs koltuðundaki tekillik duygulu iç psikolojik yansýmalarýnýz elbette vardýr. Uyumsuzluk dýþa vurumu egemeni olmazsa, dýþarýsý genel baðýntýlý yansýma olmak zorundadýr.

Özlem ve Ayþe’nin giriþme baðýntýsý budur. Baðýntý tekil kiþi kaprisliði ve tekil kiþilerdi süreç kullanýmlarý deðildirler. Bu giriþmeye katýlamama, giriþmeyi baþlatamama yetersizliði olacaktýr. Süreç eþit baþlatýlýr, ama sürecin giriþmesinde ve sürecin yayýlmasýnda eþitlik sürdürülemez olur. Sürdürülemez eþitlik te sýnýrlý olmak zorundadýr.

3-0 kazanýlan maç, bir ekip baðýntýsýdýr. Ama maç boyu süreç içinde herkes eþit davranmamýþtýr. Esasen eþit davranýlýrsa süreç oluþamaz. Ve bir tekil eþitliðin davranýþ alaný sizin tekil davraným alanýnýz deðildir. Paylaþýmlar alanýnýzdýr.

Eþitlik bir demet olma iliþkisi gibi dururken, eþitsizlik bir karýþým, bir deriþim, bir kimyasallýðýn süspansiyoni hareket daðýlýmlarý içinde bulunma giriþmeleri ortaya koyma gibidirler. Giriþimler yerine göre heterojen, homojen uyumu koyabilen deðiþmedirler.

Baðýntý temelde devinme oluþla genel bir eþitsizlerin giriþmesidirler. Ya da eþitsizlikleri yaratmadýrlar. Giriþme içindeki baðýntýda daðýlým her yerde ayný özellikte bulunur olmayabilecektir.

Doðayla zorunlu giriþiriz. Doða biz gibi özne ve biz gibi olmayan özne nesneler giriþmesidirler. Böyle olunca, bir totemi sosyal birlikti yapýlar özne nesne giriþmesinin totem baðýntýsýdýrlar. Totem dönemin yapýsý; eþitliði, adilliði olmadan bir süspansiyoni eþitlik, adillik totem baðýntýlý giriþmelerini ve düzenlemelerini ortaya koyacaktýlar.



Sürecek




Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.