Umutlarým her zaman gerçekleþmiyor, ama yine de her zaman umuyorum. -Ovid |
|
||||||||||
|
Totem meslekler, meslekler ürünü olan þeylerle giriþip, insanlarýn emek ürünleri ve kendileri; karþý grup totem insanlarla temas etmeye baþladýlar. Ýnsan olmasa toplum belki ortaya konamayacaktý. Toplum olmasa insanlýk geliþemeyecekti. Ýkisi arasýnda böyle bir baðýntý ve diyalektik vardýr. Ama toplum her durumda üreten iliþkiler baðýntýsýdýr. Temas edilmeyi saðlayan totem meslek ürünleri, bir arada üretmenin ve ürünlerin takasýný da ortaya koyuþla toplumsal süreçler baþlamýþtý. Toplumsal süreçler ittifaka, ittifakýn dýþýnda bir baðýntý oluþla ittifakýn eksen sarmalý olmaya baþlamýþtý. Toplumlar, ittifak önüne de, olasý birçok yollarý; yol baþlanýþý yapmanýn olanaðýna kovuþturmuþtu. Adeta insanlarýn bir yola girmesiyle diðer yollarýda týkanmýþtý. Ýnsanýn grup totem eylemi, yine insanýn üzerine; insanýn dýþýnda bir neden etki oluþuyla yansýmaya baþlamýþtý. Toplumlar da, totem grup eylemleri tutumuyla ve totem meslekli ürünler takasý zorunluluklarýnýn eylemli insana dýþtan bir etkisi oluþuyla; kendi kural ve düzenletiþiyle; bilinç olup yansýmaya ve insaný davrandýrmaya baþlamýþtý. Toplumlar, insan üretimine iliþkin, müsebbiptendi. Ama toplumlar da insana, insanýn dýþýnda müsebbip oluyordu. Toplum gizil potansiyel güç olaraktan doðada vardýr. Toplumun þartlarý belirmeden, toplumun alan etkili giriþme olmasý olanaksýzdýr. Gizil potansiyeller, týpký varlýðýný hiç bilemediðimiz diðer potansiyeller gibidirler. Örneðin, TV'ler gizil güç durumlu baðýntýlarýnýn var kýlýnýþýyla bulunmuþtu. TV’lerin varlýðý da ancak þartlarýn belirmesiyle günümüze yakýn süreçler içinde ortaya konabilmesi, ancak potansiyel olarak var olan, ama asla bilinemeyen bir alan süreçler baðýntýný, belirmesi gibidir. Totem mesleði olan grup insanlarý, topluma dek baðýntýyý üreten iliþkileriyle ancak toplumu ortaya koyabilmiþ olmalarý da, toplumun durum salýðýdýr. Toplum böyle ortaya konuþla, bu kes de toplumun alan etkisi bizleri kontrol ediþe baþlamýþtý. Su olan göl, deniz, ýrmak (toplum) alan etkisi olan potansiyel bir durumdurlar. Siz bir kez suyun (toplumun) içine daldýðýnýz zaman; artýk sizin kontrol süreçleriniz suyun etki alan ve düzenletimiyle belirlenip giriþecektir. Sizler bir kesine toplumun içine giriþince, dizginler; yönlendirmesi ve alan etkisi çok çok büyük olan toplumun elinde olacaktýr. Ne var ki siz suyun etki alaný içinde oluþla; kafanýzý suda çýkarabilecek, sýrt üstü, kurbaðalama, kulaç vs. yüzeceksiniz. Sýrt üstü olup, dinleneceksiniz. Size etki olan giriþmeleri siz, öðrenip; öznel etkinliðinizi ortaya koyarak sudan deðiþik yararlanma oluþ eylemlerinin, teknik teknolojik þartlarýný ortaya koyup; söz gelimi trans atlantikleri yapacaktýnýz. Bu giriþme insan için diyalektiðidir. Ýçincilik, sizin dýþýnýzdan size etki ve baðýntý olan þeyi anlamaða, anlatým konusu yapmaða yönelik doðru bir söylem ve doðru düþünce deðildir. Dýþtan size alan ve baðýntý olan, özel baðýntýlý þeyler; bir gerektirmeler ürünüdürler. Deprem sizin için olmaz. Aðaç siz yakasýnýz diye büyümez. Oysa içincilik, insanýn egosuna göre olan þeydir. Evrendeki hiç bir þey insan egosuna göre deðildir. Aksine insanýn egosu; dýþtaki etki ve baðýntýlarý kendi seçip ayýklamasýna göredir. Toplum gibi, su gibi alanýn belirlediði þartlar içi, insanlarýn; insaniçinciliklerini ortaya koyuþla bu baðýntý içinde etkin varlýk olurlar. Þu halde ne toplum insan içindir. Ne insan toplum içindir. Ýnsan toplum içine doðuþla toplumsal davranýr. Balýk su içine doðuþla su içine göre davranýr. Ýnsanlar koloniyel, sürü tipi yaþamlardan geçip sosyal birlikti totem dönem sonrasýnda topluma kavuþmuþtur. Eðer insan toplum için olsaydý. Ýnsan sürü yaþamýný, totem yaþamýný bilmeden doðrudan toplum içinde olurdu. Ya da siz toplum þartlarýný (üreten iliþkiler baðýntýlý giriþmelerini) ortaya koymasaydýnýz; toplumun esamisi olmadýðý gibi insan için olmasý da faso fiso olurdu. Bu nedenle bu soru absürt ve tersten bilinçsizlikle ortaya konmuþ bir sorudur. Siz TV'yi bilmezseniz, TV görüntü için mi, görüntü televizyon için mi gibi aptalca bir soruyu sormanýza ayný benzer. TV bambaþka fiziki, kimyasal ekipmanlar ve süreçlerin; elektrik, elektronik olaylarý, manyetizma ve yükler etkileþimli alan baðýntýlarý oluþuyla; metrik, geometrik bir yýðýn fonksiyonel daðýlýmlarý içine, sizin öznel anlamalý modüle edici kodlarý bindirmenizdirler. Özel düzenlenmiþ alan içine sizin kodlarý bindiriþ süreciniz, sizin içindir. Ama sayýlan onca giriþme ve baðýntýlarýn hiç biri sizin için olmayan bir özellikler baðýntýlý yansýma oluþlarýyla bambaþka þeylerin kullanýmýna olanak tanýrlar. Sizin dýþýnýzdaki bir þey, siz ona katký vermedikçe; siz onu, onun yasallýðýna göre deðiþtirip dönüþmedikçe; þeye dek yasallýðý geciktirip, çabuklaþtýrmadýkça; sizin için olmuyordular. Toplumdan önce birey yoktu. Birey (üreten nitelik emekli insan) toplumla var. Toplumu da bireyiyle vardýr. Birey toplumun gölge yansýmasý deðil, baðýntýsýdýr. 13.03.2014 Not; bu konu görsel ve yazýlý basýnda yer yer aslanlar gibi (!) tartýþýlmakta. Konu tek yanlý, baðýntýsýz öznel abartýlarýyla ele alýnmaktadýr. Tartýþmada hiç tarihsellik ve bilimsellikler yoktur. Ve konunun bu baðýntýlarýyla ele alýnmasýný býrakýnýz, anlattýðým konuya dek bað emareleri bile yoktur. Genel hüküm, birey için toplum vardýra ya da toplum için birey vardýra dönüþerek, bilgisayar insan için vardýr gibi ilgisiz bir boyuta indirgenmektedir. Böylece absürt soruyla absürt bir söylem ortaya konmakta olup; sanki toplumun sizin dýþýnýzda yaðmur gibi, rüzgâr gibi deprem gibi hükmü oluþmasý varmýþ gibi ulu orta konuþulmakta. Bu da baðýntýyý ve ipin ucunu kaçýrmak olmaktadýr. Hâlbuki bilgisayar da bir toplum ürünüdür. Ýnsanlar toplumu bilgisayar için baðýntýl kýlmamýþlardýr!
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |