Ýnsanlar tarihi geliþmenin çok yakýn bir geçmiþi içinde özel bir iliþki türü kapsamýnda bulunmanýn belli yaþantýlýmalarýndan itibaren ilah kavramýný edindiler. Ve bu kavramý insanlar inþacý oluþla kullandýlar. Ýttifak aiti insanlar illahlar inþalý ahitsen sözleþmeleri, iman edip ezberliyorlardý.

Tarihi, bütünsel oluþuyla " kesikli sürekli olmanýn içinde kavrayamayan insan öznelliði” vardý. Ýþte bu gerçeklikten koparýlmýþ olmanýn hakikiliðini öðrenen insan öznelliði, duruma müdahil (karýþmalý) oldu.


Ýlahtý anlayýþ kendi sosyal yaþantýlý dinamiði içinde diyalektiði oluþuyordu. Bu oluþma içindeki aktarýmý yapýlan öznellikle, sosyal alandaki gerçeklik olan ilahtý anlayýþ arasýnda pek çok fark vardý.

Öznelliðimiz, aktarýma konu olan ilahtý gerçeklikle; aktarýlan öznellik arasýndaki birçok baðlarý kopartýyordu. Çünkü öznellik, sosyal yapýnýz gibi devinemiyordu. Kopan bu baðlarýn yerine de insan öznelliði içinde; özneye özgü yeni özneli olan sanal bað yapýcýlar kondu.

Tarihin kendi kesikli sürekli oluþma baðsanlýðý içindeki her bir durumlarýyla geliþen ilah kavramý, özneli olurken tarihin bu kesikli sürekli olmasý karþýsýndaki sosyal baðsanlýklardan kopartýlýyordu. Çünkü özne dýþýndaki sosyal olaylar, kiþinin öznel anlamasýna göre çok hýzlý geliþiyordu.

Bir ön ittifaký oluþmanýn estirdiði rüzgâr etkileri henüz geçmeden bir yenisi ortaya konuyordu. Ýnsanlýk yapýlan her yeni ittifaklarýn, o ittifaka özgü sözleþme düsturlarýný öðrenmekle baþ baþaydý. Öznellik için imaný kavilleþme oluþuyla ezberlenen ittifaký deklarasyonlarýn henüz birisi yeni öðrenilip hazmýna yeni baþladýðý anda, eski iman sürecinin hemen yaný baþýna daha deðiþik bir iman süreci konmasýyla kiþiler, þaþkýna dönüyordu.

Bu nedenle kiþilerin bir önceki ilahtý anlayýþ baðsanlý, imaný anlayýþlarýyla; bir sonraki ilahtý baðsanlý imaný anlayýþý arasýndaki baðýntý kopuyordu. Kiþi öznesi sosyal yapýlý ilahtý anlayýþta yansýmalarýný alsa da öznemiz kendi dýþýndaki sosyal gerçeklik gibi geliþip düþünerek olaylarý kavrayamýyordu. Kiþi öznesi olaylarý kendi bencilliðine göre yorumluyordu.

Sosyal gerçeklikle öznel hakikilik arasýndaki yorumlama kopukluðu nedeniyle kiþi öznesine yansýyan kimi kopukluklardaki bað uçlarý kiþi öznesi içinde kendi gölge yansýmalarýný oluþuyordu.

Kiþiler kendisini, hazmedilmesi (içsinim) yapýlmýþ ve kiþinin kendisine göre sýradan olmakla, sürekli olaðanlýk iliþkilerini taþýr olmanýn ve sosyal baðýntýlý ortam olmanýn düzlemi içinde buluyordular.

Dýþtaki sosyal ortam kiþi ömrüne göre (kiþi yaþam süresine göre) sürekli ve devamlý olmanýn izlenimini kendi kiþisine dayatýyordu. Oysa dýþtaki sosyal olaylarýn kiþi ömürlü algýsal yorumlanmasý nedeniyle tarihsel olaný algýlamasýnda deformasyonlar yapmaktaydý.
Kiþi algýsallýðýna göre ezeli ve ebedi oluþ gibi yansýyan ortamla; tarihsel olanýn kesikli sürekli olmasý arasýnda algýsal bir kýrýklýk yapýyordu. Bu çeþitten baðýntýda, gerçeklik ile gerçekliði algýlayan öznellik aktarýmlarý arasýndaki baðsal kopmalar oluyordu. Dýþtan kiþi öznesine yapýlan aktarýmlarda, anlama kopukluðu yaþanýyordu. Ýþte bu kopukluklar da, özne içindeki kendi gölge yansýmalarýný verecekti.

Kiþinin bencilliði, kiþinin kendisi ile ortaya konan bir süreçti. Kiþi bencilliðe baðlý oluþla süreçlendiði gibi kiþinin bencilliði de kiþinin dýþýnda deðildi.

Kiþinin kendisi bencillikti. Kiþi bencillikle var oluyordu. Kiþi bencilliðin içindeydi. Bencillik kiþiyle kiþinin içinde olan bir inþaydý.

Oysa sosyal oluþma ve hele de totemi sosyal oluþma saðlatan iliþkiler temelli olmakla kiþinin dýþýnda idi. Ve sosyal oluþma kiþiden önceydi. Sosyal oluþma kiþinin öznesinden baðýmsýzdý. Totem alan etkisi dýþýnda, kiþilerin sosyal oluþmayý; kendi keyiflerine keder bir algýsal anlamalarý vardý. Kýsaca sosyal bað oluþmasý kiþinin bencilliði yanýna sonradan ve dýþtan bir baðýntýlarsan inþaydýlar. Kiþi bencilliði deðildi.

Öznel anlama daha çok bencil algýlarýyla çevrim ve kodlanma yapýyordu. Bu öznel aktarýmýn yanýna sosyal öðrenme de konacaktý. Sosyal öðrenmeniz kadar bencilliðiniz yok olmayacak ama gerileyecekti.

Bu kabil bencil aktarýmlý öznel aktarýmlarýnda çok kez, aktarýmla; aktarýmý yapýlan sosyal gerçeklikteki baðýn ilintileri kopmuþ olmakla; aktarýmý yapýlan ilahi anlayýþ ta tarihsel oluþundan kopuk olan bir ilahi anlayýþ olacaktý. Ýnsan öznesi içinde bencilliðe göre selekte edilen algýlarýn kopuk bað uçlarýnýn önüne; insan öznesine göre gölge yansýmalarýný koymakla, öznece ilah anlayýþý kendi geliþmesine baþlamýþtý.

Kiþinin kendi sosyal yaþam baðýntýlarsanlý gerçekliði içinde oluþan ilah anlayýþlarý, kiþi öznesinde þablon olukla donup kalýyordu. Oysa sosyal devingenlik içinde akýp giden ve niceleniþler veren ilahtý algýlarla; kiþi öznesi içinde donup kalan ilahtý algýlarýn arasýndaki sosyal oluþmalý gerçeklik baðlarý, kopuktu.

Sosyal baðýntýlarsanlý gerçeklik olan ilahi algý, öznel bir hakikate dönüþmüþtü. Yani dýþtaki bir aðaç gerçeklikken zihninizde oluþan aðaç, gerçek olmayýp hakikattir. Ýlah kavramý da, bu kopuk baðlarýyla insanýn kendi öznel dünyasý içine de yansýmaya baþlamýþtý.

Yani insan gerçeklikten yansýttýðý aktarýmlarýnýn kopan baðlarýný kendi öznel dünyasý iþinde kendisine özgü oluþla istediði gibi baðýtlamýþtý.

Kendisinin farkýnda olmadýðý tarihsel nedenle, ona sýký sýký sarýlmýþtý. Tarihsel olarak deðil ama insanýn kendi dünyasýndaki ilah kavramý, insanda fýrtýnalar koparmýþtý. Ýnsanlar bu nedenle kimi kez korkuyla ilahýna yaklaþmýþ. Kimi kez de sevgi ve saygýyla ilahýna yaklaþmýþtý.

Kimi kez de deðiþen dönüþen düþüncenin ve zaman þartlarýnýn karþýsýnda çocuksu kalan ilahi anlayýþý karþýsýndaki insan; ilahlarýyla alay etmiþ. Ama insan yine de ilahsýz edememiþti. Çünkü ilah; sonradan oluþan ve dýþtan oluþla bizden ve bizim bilincimizden baðýmsýz olan sosyal dünyanýn özel baðýntýlý hakiki bir unsuruydu.

Sosyal baský ve basýnç kendilikten kiþiler dünyasýna etki kuplajý (baðýntý –aktarým-baðlaným) oluyordu. Bu kiþi öznesi üzerinde algý ve algý yaratma demekti. Sosyal oluþma algýyý kullanmayý akýl etti.

Sosyal bilinç; algýyý öðrenmiþ ve keþfetmiþti. Gerçek ile hakikat arasýndaki alaný kullanacaktý. Ýleride yani köleci dönemde; etki eden þey yerine, baþka þeyleri de (sözgelimi ilahý da) koyuþla benzer ve ayný etki kuplajlarýný da ortaya koymayý (enfekte etmeyi) iyi becerecekti.

Asýl olanla yerine konanýn algýsý ulviyetçe düþünmelere neden olacaðý gibi, yerine göre koþullu (þartlý) öðrenme: yerine göre inanç afyonlamasý; yerine göre büyücülük türü sosyal algýlý enfeksiyonlarýna da neden olacaktý.