Halk arasýnda yanlýþ bilinen bir konuyu ayetlerle delillendirerek anlatmak istiyorum. Toplumumuzda ölen kiþinin mezarý baþýnda Kuran okumak ya da ilerleyen zamanlarda Kuran okuyup ölünün ruhuna göndermek gibi bir takým adetler vardýr. Ancak bilinmelidir ki ölen kiþinin amel defteri ölümüyle beraber kapanýr. Ve herkes, hayattayken -kendi- yapýp ettiklerinden sorumludur. Bir baþkasýnýn amelinin diðerine faydasý yoktur. Þimdi bu konuyu soru cevap þeklinde biraz detaylandýralým...
.
1- Ölülerin arkasýndan Yasin Suresi/Kuran okunmalý mýdýr?
.
Ölülerin ardýndan Yasin suresi okumak, en yaygýn inançlardandýr. Ancak ne enteresandýr ki ölülerin arkasýndan okunan Yasin suresinin 70. ayetinde "(Kur'an,) diri olanlarý uyarýp korkutmak ve kafirlerin üzerine sözün hak olmasý için (indirilmiþtir)." denir. Yasin suresini okuduðunuzda ölülerin arkasýndan özet olarak diyorsunuz ki; Allah elçiler gönderir, elçilere uyun, gökleri, geceyi ve gündüzü, denizlerdeki gemileri, hurmalýklarý, hayvanlarý Allah yarattý. Sizin hizmetinize sundu... Bu ayetler ölüye ne gibi bir fayda saðlar? Bunlarýn diri iken okunmasý gerekmiyor muydu?
.
Ölen kiþinin ardýndan Kuran'dan baþka sureler okuduðunuzda, "bebeði emzirmek iki yýldýr, yoksulu yetimi itip kakma, malýnýn ihtiyaç fazlasýný infak et, mal yýðýp biriktirme, anne babaya güzellikle davran, evlenirken kadýna mehir ver, boþanýrken güzellikle ayrýl, Rabbinin nimetini durmaksýzýn anlat, sabah akþam Rabbini tesbih et, salata kalkmadan elini yüzünü yýka..." demiþ olursunuz. Adam ölmüþ bilmem farkýnda mýsýnýz?
.
Artýk sen ölülere iþittiremezsin. Dönüp gittikleri takdirde saðýrlara da çaðrýyý duyuramazsýn. (Rum Suresi, 52)
.
Prof. Dr. Mehmet Okuyan'ýn dediði gibi, ölen kiþinin ardýndan Kuran okumak, trafik kazasý sonucu ölen birinin baþýnda ona trafik kurallarýný hatýrlatmaktan farksýzdýr.
.
2- Ölen kiþi kabirde beklerken, azabýnýn azalmasý için ona dua edilip Kuran okunamaz mý?
.
Ýnsanlarýn durumu ölüm anýnda belli olur. Ölen kiþi þayet imanlý ise, zahiren çok feci bir ölüm yaþasa da, batýnda caný kolaylýkla alýnýr. Ve daha ölüm anýnda cennetle müjdelenir.
.
Ki melekler, güzellikle canlarýný aldýklarýnda: "selam size" derler. "Yaptýklarýnýza karþýlýk olmak üzere cennete girin." (Nahl Suresi, 32)
.
Ancak ölen kiþi iman ehli deðilse, zahiren uykusunda çok rahat bir þekilde ölmüþ olsa da, batýnda caný, yüzüne ve sýrtýna vurula vurula zorluk içinde alýnýr ve daha ölüm anýnda cehennemle müjdelenir.
.
Melekleri, onlarýn yüzlerine ve arkalarýna vurarak: "Yakýcý azabý tadýn" diye o inkar edenlerin canlarýný alýrken görmelisin. (Enfal Suresi, 50)
.
Ölüm anýnda, ölen kiþinin muhatap olduðu görüntülere dýþarýdan bakan kiþiler þahit olamazlar. Ancak bizlerin görmediði boyutta kiþinin caný alýnýrken, o kiþinin hayatý boyunca yaptýklarý, batýnda canýn alýnýþ þekli için belirleyicidir. (Konuyla ilgili olarak Vakýa Suresi 83-95'i de okuyabilirsiniz.)
.
Allah zaman ve mekandan münezzehtir. Bizler zamana tabiyiz ama ölen kiþi için artýk farklý bir boyut vardýr. Ölen kiþi dünya zamanýnýn, mekanýnýn ve bedeninin dýþýna çýkmýþtýr. Allah ayette. "dünyada ne kadar kaldýnýz" diye sorar. Ýnsanlar da belki 70 sene yaþadýklarý dünya hayatý için "bir gün ya da daha azý" diye cevap verirler. Allah ise, "çok daha az kaldýnýz bir bilseydiniz" der mealen.
.
Dedi ki: "Yýl sayýsý olarak yeryüzünde ne kadar kaldýnýz?"
Dediler ki: "Bir gün ya da bir günün birazý kadar kaldýk, sayanlara sor."
Dedi ki: "Yalnýzca az (bir zaman) kaldýnýz, gerçekten bir bilseydiniz," (Müminun Suresi 112-114)
.
Naziat Suresi 46. ayette ise kýyamet gününü gördükleri gün insanlarýn dünyada "sanki, bir akþam veya bir kuþluk-vaktinden baþkasýný yaþamamýþ" gibi hissedecekleri anlatýlýr.
.
Bir bilgisayara program yüklediðinizi düþünün; ayný anda binlerce iþlem süratle geri planda olurken bizler zahiren þahit olmayýz buna. Allahu alem ölüm aný ve ahirette yaþanacaklar da böyle olacak. Ahiretteki zaman, mekan ve beden kavramlarýnýn nasýl olacaðýný bilmiyoruz. Ama bildiðimiz þey, ölüm anýnda kiþinin ahiretteki durumunun belli olduðu ve kabirde beklemenin ve azabýn olmadýðý.
.
3- "Kiþi ölmeden önce cami, yol, çeþme... yaptýrmýþsa, öldükten sonra bunlarý kullanan insanlarýn dualarý ölüye ulaþýr ve fayda eder" Bu doðru mu?
.
Allah Katýnda her þey olmuþ ve bitmiþtir. Allah beklemez. Allah tüm eksikliklerden münezzeh ve yücedir. Yeryüzünde olan ve nefislerimizde meydana gelen her detay, Allah o detayý yaratmadan önce zaten Levhi Mahfuzda yazýlýdýr. Allah olaylarý biz yaþadýkça öðrenmez. Zaten kaderin tümüne ayný anda hakimdir ve bu Allah için kolaydýr. Dolayýsýyla kiþinin hatalarý, sevaplarý, tevbeleri... hepsi Allah Katýnda ayný anda bilinir. Yani kiþi öldükten sonra, kýyamet kopana kadar kiþinin yaptýðý hayýrlardan dolayý o kiþiye edilecek dualar için amel defteri açýk kalmaz. Zaten -o dualar daha edilmeden- Allah o dualarýn bilgisine sahiptir.
.
Yeryüzünde olan ve sizin nefislerinizde meydana gelen herhangi bir musibet yoktur ki, Biz onu yaratmadan önce, bir kitapta (yazýlý) olmasýn. Þüphesiz bu, Allah'a göre pek kolaydýr. (Hadid Suresi, 22)
.
4- "Ölen kiþi için Kuran okuyup ruhuna göndersek, ya da onun adýna hayýr yapsak" Kabul olmaz mý?
.
Allah ayetlerde fert olarak herkese ayrý ayrý Kuran'ý okuma, üzerinde düþünme, anlamaya çalýþma ve uygulama sorumluluðunu vermiþtir. Yani herkes bu sorumluluðu bizzat kendisi yerine getirmekle mükelleftir.
.
Onlarýn kazandýklarý kendilerinin, sizin kazandýklarýnýz sizindir. Siz, onlarýn yaptýklarýndan sorumlu deðilsiniz. (Bakara Suresi, 134)
.
Dolayýsýyla ölen kiþi ahirette, dünyada iken kendi yaptýðý iyi ve kötü amelleri ve ertelediði þeylerle sorgulanacaktýr. Bir kiþinin kazandýðýnýn diðerine hiç bir faydasý yoktur. Yani birinin ne canlýsý ne de ölüsü için bir baþkasý onun adýna ibadet ve amel edemez. Ýbadet samimiyet iþidir. Herkes kendi yaptýklarýndan sorumludur. Ölen kiþiye gönderilmek üzere yapýlan ibadet ve ameller, o ibadet ve ameli yapan kiþiye aittir, ölen kiþiye deðil.
.
Ýnsana o gün, önceden takdim ettikleri ve erteledikleri þeylerle haber verilir. (Kýyamet Suresi, 13)
.
Sonuç: Kuran dirileri uyarmak, sosyal ölüleri diriltmek için gelmiþ bir "yaþam" rehberidir. Ölü ve mezarlýk Kitabý deðildir. Ýnsanlar ölmeden önce Kuran'ý onlara okumanýz ve uyarmanýz gerekir, öldükten sonra deðil.
.
Diri olanlarla ölüler de bir deðildir. Gerçekten Allah, dilediðine iþittirir; sen ise kabirlerde olanlara iþittirecek deðilsin. (Fatýr Suresi, 22)
.
Mehtap Gözükan
.
https://www.facebook.com/MehtapGozukan
.
https://twitter.com/MehtapGozukan