Anlamak beðenmenin baþlangýcýdýr. -Spinoza |
|
||||||||||
|
Bunu böyle bilmek; Erik Van Daniken paradoksu (çeliþkisi) içinde olmaktan öte gitmez. Neydi bu paradoks; “atalarýmýz yüz binlerce yýl hiçbir þey bilmeden maðarada yaþadý. Sonra 5000 yýl kadar önce birden ateþi buldular, maðaralara duvarlarýna, kayalara, resim çizdiler; maðarada çýkýp yerleþik hayata geçtiler vs.” Yani hemcinsimiz birden akýllandýlar demenin itirazýný yapýyordu. Beþ bin deðilse de 12 bin yýl kadar önce böylesi süreç çoktan baþlamýþtý. Bunun böyle oluþundaki izahý yapamayan Daniken, bu süreci uzayda gelenlerin, atalarýmýza suni bir ilhak yapmalarýyla bu durumun ancak böyle birden bire olabileceðini söyler. Ya da uzaylýlarýn hemcinslerimiz üzerinde, hemcinslerin genetik kodlarýyla oynamalarýyla ancak akýllý oluþun böyle birden bire olabileceðini, okurlarýnýn akýllarýna mucize ediyordu. Bu çok makuldü. Ama hiç te gerçek ve doðru deðildi. Maðara yaþamlý dönem, avcý toplayýcý sürecin eþliðinde sürüdü güdenle ve totem yaþamlý dönemle de geçmiþtir. Hayat, bu yaþamlar içinde sosyal ve biyolojik evrimini sürdürüyordu. Homo erktus, Homo sapiyens, homo nindartel gibi insan türleri çeþitli sosyo biyolojik, ruhsal, kültürler içinde türe dek gruplar olarak dönem içinde çeþitli yetenek, akýl ve ruhsal zekâ düzeylerini temsilen var olmuþlardý. Sürü dönem, sürü içinde saðlamayý; sosyal oluþa çeviren kýsa paslaþmalý paylaþýmlar da ortaya koyan kültürlerdi. Totem manalý dönem ise paylaþmayý þans eseri ara sýra kýsa paslaþmayla deðil paylaþýmý tümden ortaya koydu. Ve belli kurallarý grup içinde iþler yaptý. Yani, paylaþmanýn gücünün farkýnda oluþuyla paylaþan ortaklaþmasýný grubun temel ve ana karakteri oluþuyla devamlý kurallý çevrim yapmakla aklý ve akýllanmasýný adým adým ortaya koymuþtu. Paylaþtýrmayý fark ediþ ve düzenli bir küçük yapý içinde bunu sürekli tekrarlanan çevrim halinde kýlmak ta ikinci bir akýllanmaydý. Bunu böyle kýlmak için sürü yapýyý, küçültmek þarttý. Bunlar öbeði, sürü dönemde ayýran akýlca oluþun, akýlca davranýþýn ana belirmeleridirler. Totemi tabu içinde oluþ süreci tümden bir akýllýlýktýr. Zaten tahmini üç yüz bin yýldan beri taþý kullanýyordular. Bu türden kesikli sürekli kullaným içinde oluþlarýn biriken, akýl olucu kullanýmlarýnýn içindeydiler. Hemcinslerimizin, doðuraný sahiplikle; doðuraný takip etmesi; bir araya gelmenin büyük olmasýndaki sürü olmanýn kazanýmýyla, sürüyü takip etmesi ve sürüden kazanýmlarý düzenli çevrimleriyle yeniden ve yeniden çevrim edilmeleriyle tutum etmesinin eðimleriyle, grubu takip etme tutumlarý vardý. Hemcinslerimiz, olup bitenlerle donandýklarý sosyal deðerli geri baðlaným yasalarýný önemsiyorlar, kutsuyorlar ve bunlarý akýlca oluþuyordular. Ama bu aþamadaki bir inþa içinde bir insanlýk bilinci ve bir insanlýk vicdanýndan henüz eser yoktur. Totem gruplarýn, bir baþka totem gruplarý kendi yalýtmalarý içine almamakla, baþka grupla temas etmemekle onlarý kendilerinden dýþladýlar. Ýlk düzenli inþanýn zorunlu þartý buydu. Bu zorunlukla totemi yapýlar, diðer totem yapýlarý dýþladý. Bu keþif akýllýlýk deðil miydi? Totem yapýlar akýllýlýðý, zýtlýklar üzerine temas etmeyen inþalardý. Bu zýtlýk o aþama için doðruydu. Totem meslekleri ile ortaya konan geliþmeler de zýtlýklarýn aþýlmasýný ön (zorunlu) görüyordu. Bu akýlcý aþamayla da ittifaklar totem gruplar zýtlaþmasýný aþabilmek için, kendi melezine insan dediler. Böylece ilk kez dýþlayýcý bir totem grubun baþka bir grubu, temas edilir; kendi gibi görür oluþuyla; her bir grubun “insanlýðýný” her bir ittifak içi gruplar anlayýþý düzleminde kabul ettiler. Bu kabul ittifakýn imaný içindeydi. Yine bu imanla totem grup kiþileri ilk kez “insanlýk vicdanýný” geliþtirir oldular. Köpeðin totem inþa içine sokulmasý, o totem alaný bir önceki totem yapýlý sürece göre düzensiz ve kaotik yapmakla grup; bu kaotikleri deðiþtirip dönüþtürmekle yeniden baþka düzey ve düzlem oluþla düzenlemiþtiler. Grubun kendi düzenleri az az avcýlýk toplayýcýlýk nesnelerinden artabilen birikimlerinden de köpeðe pay verdi. Köpek te bu paylaþma birlikteliði içinde av süreçlerinde gruba katký vermeye baþladý. Köpek bunula kalmadý gruba bekçilik yaptý, gruba yol, yön ve yer buluculukla dostluk görevini de yaptý. Aslýnda totem grubun köpeði totem mesleði oluþla grup içinde tutmasý; totem grup çevresindeki düzensizlikleri minik minik te olsa düzenler olmasýnýn adýmlarýydý. Yani grubun kendisine bir saldýrý tehdidi oluþla gruba göre, grubun çevre düzensizlikleri içinde olan köpek; evcil olmakla düzensiz olan çevrenin de az az düzenli hale gelmesiydi. Süreçler insanýn yeryüzünü iþgal edeceði süreçler olacaktý. Totem grup stratejisi düzenli taþýmalý sistemdi. Taþýnýrlar av ve toplanan yiyecek nesneleriydi. Yiyecek nesneleri, av edilip toplandýklarý yerlerden grup alaný içine getiriliyordu. Burada grubun yaþlýsý, sakatý, güçsüzü, yavrusu gelenle paylaþýma dâhil oluyordu. Totem gruba kutsal olan dokunulmazlýk olan mana buydu. Bunlar aklý oluþma deðildi de neydi? Totem grup homojen bir yapý olmakla birlikte, kendi homojen oluþunun, kendi parçalý bölüklü kesikli sürekli süreçlerine bölünmesiydi. Grup merkezi ana odaklý düzenletici olmanýn salýnýmýný vermekle osilasyonun da merkeziydi. Bu fark etmelerin ve yapýlaþmalarýn sürü döneme göre ne büyük önemde akýl olduðunu anlamak için sürü dönemle, totem dönemi ayný görenleri; günümüzdeki bilmezliklerle kýyaslayabilirsiniz. Günümüzde niþan töreninin sosyal organizasyon olduðu ile fýrýndaki organizasyonun toplumsal organizasyon olduðunun, ayrýmýný fark etmeyip te; ha sosyal organizasyon; ha toplumsal organizasyon diyenler karþýsýndaki hayretiniz; her iki ayrýmý yapmanýn çok çok büyük bir akýllýlýk oluþundandýr. Ayrýmýna (akýl edilmesine) varmadýðýnýz þeyin hayretini ortaya koyamazsýnýz.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |