Herkes ayný notayý söylediðinde uyum elde edilmiþ olunmuyor. -Doug Floyd |
|
||||||||||
|
Aracý olan ahlakçý, belletici, öðretmenler genellikle hep aristokrat bir kutlu soy temsilciliði olmanýn sözcüsü ve aracýsýydýlar. Sürecin çarpýklýðýný iyice analiz ederler. Halk içinde sürecin çözümüne karþý oluþan onlarca çözüm olabilir karþýlýklarýn damýtýlmýþ envanterlerini bir bir göz önüne alýrlardý. Bu nedenle bu seçme ayýklamalarý yapýp sistemi oluþmanýn kararýný almak için aracýlar uzun süreliðine düþünsel inzivaya çekilirler. Bu inziva akli olgunluðu ve akli yatkýnlýklarý bu derin düþünmelerin içinde ortaya koyardý. Halk daðarcýðý olan bu envanter içi seçilmiþlerden oluþan öðretiyi, uyarýcýmýzýn kendisi iyice beynine kazýrdý. Beynine kazýnaný uyarýcýmýz ya da sakýndýrýcýmýz gruplara, topluluklara, kitlelere; hazýr olunan her yerde karþýsýndaki kitlelere beyninde olaný okuma yapýþla, söylerdi. Uyarýcýlarýn okuduðu þey; daha önce ortamdaki okumasýný yaptýðý deneyimi halk folkloruydu. Aracý halk bilgisi içinde kendi olgunlaþtýrdýðý inziva süreçli tutumlardan okumasýný yaptýðý þeyler, beynine kazýnanlardan ezberlerini ettiði ilkelerdi. Yeni sentezin tutacaðý yol olmanýn, iman kriterleriydiler. Köleci dönem öncesindeki yapýnýn; kontrol edilebilir ve ilettirilebilir yapý kapsamýnda ortaklaþan iliþkiler içinde olmalarý; o yapýnýn her gün birlikte, bir arda; iþleri kotarýr olmalarý; aradaki iliþkileri çok sýcak tutuyordu. Bu nedenle bu yapýlarýn çok güçlü bir grup iliþkisi ve çok güçlü grup akrabalýðý baðý muazzam bir kopmazlýkla sosyal yapý dimaðýnýn damgasýný ve duygusunu oluþuyordu. Akrabalýk baðý ve grup baðý olan kabile duygusu; yapýnýn küçüklüðü ve ortaklaþmalarýndaki bir arada paylaþan saðlatmalarýnýn oranýyla doðru orantýlýydý. Yani ortakkattan paylaþmayla bir arada oluþun grup bað sýcaklýðý arttýkça; grup akrabalýk baðý ve grubun sosyal duygu baðý da çok artmaktaydý. Köleci yapý, mal mülk edinmeli haksýzlýklar içinde olmakla; yapýnýn ortak saðlatmasýný parçalamakla; sömürülen emekle; sahipliði kiþisel düzleme çekmekle; köleci inþa akrabalýk ve grup bað duygularýný da parçalayacaktý. Bu nedenle köleciliðin parçaladýðý yapýnýn çalkantýsý içinde kölecilik, eline geçen her ezilen parçada ezilenlerle aralarýndaki huzuru yeni bir biçimde saðlatýr yapmanýn ideolojisini de hep, zorunlu oluþla gösterecekti. Bundan ötürü dinler; akrabayý, yakýný görmeyi; akraba ve yakýna gözetme yardýmý ortaya koymayý; pek bir önemsemiþti. Dinler parçalanan grup saðlatmasý deðil de; akraba saðlatmasý üzerinde yardým etmeyi þart koþmuþtu. Veren el olma karþýsýnda, alan elin boyun eðikliði içindeki kendi ezilenlerini; bu inayeti çevrim içinde tutar olmasýný imaný kavilik yapmýþtý. Totem yapýlar ittifak içine geldiklerinde totem meslekleriyle gelmiþlerdi. Ýttifak içinde her bir totem grubun, totem mesleði diðerine grup mesleði ve grup sahipliði oluþla yansýyordu. Kýsaca bir grubun totem mesleði o grubun, grup sahipliðiydi. Þimdi grup meslek sahipliði, mülkçülere kölelikti. Totem yapýlar öncesi insanýn kendi kiþisi sahiplikleri vardý. Kiþi; aðrýyan, elem içinde olan bedeninin; yine hoþlanma duygu seli içinde oluþun vücuduna; cinselliðine, eline, koluna, düþünmesine, kaygýlar duymasýna, görmesine, iþitmesine vs.’ye sahipti. Sahipliðin en temel bilinci de bencilliktir. Yine kiþiler havadan, güneþten, sudan, ormandan, belli bir bölgede ortaklaþa yararlanmanýn habitat oluþunda, cinsellikten ve giderek totem mesleði olan iþlerin de ortaklýðý içinde yararlanýyordu. Kýsaca kiþimiz sahiplik ve ortaklýk duygusunu bir arada birlikte ve iç içe olmanýn dönüþmelerini de zorunlu oluþuyla yaþýyorlardý. Ama hiçbir tekil kiþinin, totem mesleði ve mülkiyet sahipliði yoktu. Erken dönem hemcinslerimiz, totem anlayýþý ortaklaþa kýlmýþtý. Totem dönem evvelindeki sürü yaþam içinde bu tutumlarýn yerine göre ve ara sýra belirim vermeleri vardý. Totem ara sýra ve avcýlar arasýnda olan ortaklaþmalý saðlatmayý, düzenli kýldý. Tüm totem grup aitlerine kiþisel tüketir olmanýn sahipliðini saðlattý. Bu anlayýþ, grup sahipliði içinde grup sahipliðinin ve her tür totem grup bilincinin oluþmasýydý. Köleci sistem; totem kültürlü ve ittifaký kültürlü özgün sahiplikleri, seçilmiþ kiþilerin kültürü ve seçili kiþilerin sahipliði yaptý. Köleci dönem evveli içinde grup baðlýlýðý, gruba sahiplik, gruba miras olmanýn grup kabileciliði vardý. Tüm bunlar mülkiyetçi sistemin miras hukuku içinde; aile, akraba hukuklu aile akraba olan kabile hukukuna çevrilmiþti. Mal, mülk ve servet edinme, kiþi çalýþmasý ve kiþi tasarrufuyla sýnýrlý olmak zorundadýr. Oysa mal mülk edinmeli gasplar, kiþi ve kiþiler emeðinin sömürülmesiyle sýnýrsýz oluyordu. Ve sömürü olan þeyler; o dönemde tasarrufla birikimden kaynaklý biriktirme de olmuyordu. Efendiler, tüketilmezden fazlasýný sömürüyordular Þimdiki servet sahiplerinin de tasarruf içinde servet birikimli olduðunu söylemekte abesle iþtigaldi. Köleci dönemde kiþiler emeðini sömürme þöyle oluyordu. Seçilmiþ olan kimilerine ittifak sahipliði olan araziler ve mallar sorgusuz sualsiz bir keyfi takdirle bu kiþilere veriliyordu. Verilen mülk üzerinde hiçbir ortaklaþma yoktu. Bu keyfi daðýtma oluþta seçilmiþ þanslý kiþilere, mal mülk tasarruf edemeyeceklerinden daha büyük olur þekilde veriliyordu. Büyük araziler, küçük küçük parça oluþla küçük mülk sahiplerine, efendilerin takdirli iradeleri oluþuyla veriliyordu. Küçük iþletmeci mülk sahipleri, mülk sahibi olmakla efendileri eli ile (zorbalýðý ile) mülkü iþletir olduklarý için mülkün salmasýný (huzur hakkýný) asýl mülk sahibi olmalarýnýn karþýlýðýnda efendilerine haraç, vergi, baç vs.’ni veriyorlardý. Bunun mana anlamasýný yukarýdan beri görüyoruz.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |