..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Tanrý insaný yarattý, insan da sanat yapýtýný. -Oscar Wilde
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




10 Mart 2016
Karar Verme ve Düzenlilik (Seçme Ayýklama) 1  
Bayram Kaya
Seçme ayýklama konusunu biraz daha ayrýntýlý ve biraz daha teknik oluþuyla yeniden ele almayý önceledim.


:IEI:
Önümüzde 4 km'lik bir yol olsun. Bu yol 4 km sonra bir dönel kavþakla dönüp yine önümüzdeki yola çýkan bir döngüsel dairevi bir çevrim yapsýn. Elipsin ya da çemberin çapýna göre çapýn çember ya da elips üzerinde kestiði karþýlýklý iki nokta A ve B noktasý olsun.

Siz A noktasýnda iseniz, B noktasý sizden uzaklaþan ve size dönen noktadýr. B noktasýna göre de A, B noktasýnda uzaklaþan ve B noktasýna dönendir. A noktasýnda itilen bir þey B noktasýna doðru çekilir. B noktasýnda itilen bir hareket te A noktasýnca çekilir.

Yani A ve B noktalarý tek baþlarýna bir harekete (bir giriþmeye), giriþmenin baðýntý þekline göre hem çeken; hem de iten nokta oluþla davranýr. Annenizin anne oluþla sizi kendisine çekmesi, sizi baðrýna basmasý ve yine annenizin cinsel partner olarak sizi kendisinden itmesi, sizi kendisinden uzak tutmasý gibidir.

A ve B noktasý aralarý kesikli sürekli noktalardan oluþmakla, her kesikli sürekli nokta; A ve B noktasý özelliðini (ayný anda hem çekme hem itme özelliðini) gösterirler.

Uzay zaman devinimi içindeki bu çevrimimiz, uzay zaman mekânla beraber olan akýþýný; bu süreklilikle bir zorunlu olarak böylesi bir giriþmeleriyle hareketini hep devir eder olacaktýr.

Tümeli olan yolumuz, kesikli sürekli olan bu haliyle; en, boy, alan mekân ve zaman oluþla dört boyutlu yalýn ve durumsal bir giriþmedir. Her kesikli, parçalý, sýnýrlý sonlu durumlarýn kendisi dört boyuttan biri olmakla bunlarýn cebirsel toplamlý bileþke kuvveti elips veya çember olan uzay zamanlý þekilde oluþan yolumuzun tümünü giriþirler. Her giriþme mutlak ve zorunlu bir karar almadýr.

Ve yolun iki yanýndan yol boyu uçurum olsun. Tek yönlü oluþla belirlenmemiþ yolda çarpýþma yapmasý ile yolda çýkan arabalar uçuruma düþen arabalar olmasýyla, uçurumumuz arabalarýn yola çýkmasýna olanak vermez denli olsun. Bu kaotik giriþme süreç; yolun konum durumlu seçme ayýklamasýdýr.

Yol, bu haliyle bizden (A noktasýndan) uzaklaþan ve yine bize (B noktasýndan) dönen bir uzay zaman boyutu olacaktýr. Yani yolun bize yaklaþan ve bize yaklaþtýktan sonraki devamý, bizden uzaklaþan bir uzay zaman görünümlü olacaktýr.

Yol bizden uzaklaþýr. Ýleride dönüp tekrar önümüzde geçer. Yine bizden uzaklaþmýþ oldu. Bu haliyle yolumuzun çevresi 8 km olan bir elips ya da çember þeklide bir durum zaman olarak ta düþünülebilir.

Yol kesikli olan, sýnýrlý sonlu durumlarý ile engebelidir. Yol üzerindeki bir akýþ, yolun yayýlma ve bir noktadan çevreye açýlma hareketi nedenle salýnýmlarý dalga hareketli olacaktýr.

Yine yolumuz engelli ve engebelerden kaynaklý süredurumuyla da yol üzerindeki hareketimiz parçacýk hareketli yansýmalar biçiminde olacaðý için hareketimiz; yol akýþý içinde dalga seyirli ileri hareketle birlikte; sekme, zýplama þeklinde görünmelerin yansýma ve yansýtýlmasý içinde olacaktýr.

Yol ileri yayýlan dalga ve zýplama yaptýran engebenin yuvarlak küresel etkili pürtüklü yüzey olmanýn toplamýdýr. O halde yol üzerinde seyreden akýþýn kendisi de yolun toplam bileþenli belirmesi olduðuna göre hareketimiz yolun alan þeklini kazanmýþtýr. Hareketimiz yolun þeklini almýþtýr.

Dalga parçacýk görünümlü ikili etki, parçacýk görünümle küre þekillidir. Küre þeklin alan eðim içinde en kýsa; en az dirençle olan yol eðri olacaktýr. Yani yolun hareketi olan çemberdir (eðridir). Açýkçasý akýþ olan yolumuz kuþak üzerindeki eðimin ve ayný anda dalgalý alanýn etkisiyle davranýr.

Yolunu referansý olan nokta biziz. Yol bize göre uzaklaþýp yaklaþan bir algýdýr. Deðilse yol; gidiþ geliþ durumla ne gidiþtir. Ne de geliþtir. Belirlenemezler. Eþ deyiþle ayný anda her ikisidirler de. Gidiþ geliþ bu haliyle bir üst üste binen zamanlardýrlar.

Bunlarý (üst üste zamaný) hayali A ve B noktalarýna göre kesikli sürekli alan parçasý yapmakla tanýmlý hale getiririz. Söz gelimi süreklilik olan boyut A noktasýna göre B’ye doðru giden yol tanýmlý olmakla gelen yol olma baðýntýsý görünmez bir imge alan etkisiyle devinir. Üst üste olan zamanýn biri yok olur.

Ya da yol bir eðrilen bir çevrim olduðu için B noktasýndan sonra bize doðru geliþ olarak belirmekle B noktasýndan A noktasýna doðru geliþte, gidiþ olmanýn zamaný kaybolacaktýr. Kaos süreçte gidiþ geliþ seyri belli olmamakla tümden karýþmakla seyrediþ düzenlilik vermediði için kargaþa ve kaostur.

Bu tanýmlama, süreci anlaþýlýr yapmak için zorunludur. Ancak anlamamýzý olanaklý kýlan süreklilik tavrý parçalý tanýmlama gibi olmadýðý halde, biz öyle anladýðýmýz için anlayýþýmýz bununla sýnýrlanmaktadýr. Sýnýrlanan parçalý süreç (süreklilik), bu haliyle bizim için yeniden anlaþýlmaz olmaktadýr.

Okur; bir olgu, olay ve sürecin kesikli tanýmlanmasý içinde ancak o durumun ve anlatýlan þeyin anlaþýlýr olacaðýný bilmelidir. Yine okur süreci parçalý yapmakla baðýntýlardan kopardýðýmýzý bilmeli. Ve her bir kopan baðýntýnýn bir giriþme ve karar alma oluþla görünmez olduðunu da bilmelidir.

Bu sayýlan üç nedenden ötürü anlaþýlýr kýlýnan sürecin ayný zamanda anlaþýlmazlýk olmasýný hep göz önüne almalýdýr. Bir süreklilikte referans noktalarý olmadan belirleme yapmanýz aslýnda olanaksýzdýr. Yapýlan belirleme de süreklilik karþýsýnda belirsiz olmaktadýr. Kendi kendisine yol gidiþ te, geliþ te olabilir bir süreklilik görünümlüdürler. Ancak parçalý durumlarla olgu ve olayladýr ve salt bu olaylýma nedeniyle de belirsizleþirler.




Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.