Aþýk olmayan âdem / Benzer yemiþsiz aðaca. -Yunus Emre |
|
||||||||||
|
Süreç, tanrý ile ýskat [ El-Ýlah ile El-lah ile ýskat (Allah ile susturma, Allah ile suskun, konuþamaz kýlmalý süreç)] olmasýyla iþe baþlayan günceli öðreti; giderek Allah ile aldatmaya dönüþecekti. Her þeyde hayrý ve þerri yaratan, Mamon türü ilah tanrýlar milletlerin mabuduydu. Yani varlýkta da, yoklukta da hayrýn ve þerrin yaratýcýsý) Mamon’du ilahlardý. Mamon’du ilahlar, istem dýþý karar alýcý irade olmasýnýn özgün tanýmýyla Mamon’lar; tüm köleci öðretide temel mana anlayýþlý ilke olmakla birbirinin aynýydýlar. Milletlerin tanrýlarý farklý farklý olsa da, köleci ilke aynýydý. Böylece kutsanan köleci temel mana iliþkisi; her iþin önü ve sonu olmakla, her yapýlan edimleri ve eylemleri icra etme iþini; Mamon’du ilahtan izin aldýrmaya kadarý vardýrdýlar. Hemen her sözünün sonuna köleci Mamon anlayýþlý ilahý; illah, lillah, ellah vs. deyiþle sözcükleri sözlerine ekliyordular. Milyonarca yýl bu tür söyleyiþlerin lahzasýný bilmeden doðaya doðru eylemle yöneldi. Yarýþmacý ortam içinde baþarý ya da baþarýsýzlýðýný, kimsede bilmemiþti. Doðada karnýný doyurdu. Aç kaldý. Avda ya da yiyecek bulmada veya kendisini savunmada baþarýlý da oldu; baþarýsýz da. Bunun nedenini (kusurunu) kimsede aramadý. Sadece kendisini savunurken kaçmasý, gizlenmesi ya da saldýrmasý gerektiðini biliyordu. Ýþin içinde avý ya da besini zorlukla da olsa bulmak ta vardý bulamamak ta vardý köleci dönememe deðin kiþiler bu özneli somutluklarla hemhâldý. Çünkü rýzklarý veren diye bir kavram bilmediði gibi böylesi düþünme aklýnda da geçmezdi. Oysa þimdi ilah kelimesine eklediði, ön eklerle; Ýnþallah bulurum; inþallah yerim; maþallah ki maþallah; elhamdülillah vs. diyordu. Ki bu iyi bir mümin olmanýn da belirtisiydi. Her iþin önü, sonu; inþallah diye izin almayla baþlayýp bitiyordu. Öyle ki bu söylemler sivri zekâlý kurnazlarýn da bir aldatmasý oldu. Ýnþallah diye yaptýðý hýrsýzlýðý, cinayeti, erkek kadýn tecavüzlerini vs. hep Ýlahýn izniyle yaptýðýndan “kiþi eylemini kendisi yapmamýþ oluyordu. Çünkü bu mantaliteye göre ilah isteseydi kullarýna, o hýrsýzlýðý veya tecavüzü yaptýrmazdý. Demek ki bu iþin böyle olmasýyla ilah o fiili istemiþti ki, tecavüz oluþmuþtu. Ýþte hayýr ve þer de bunun için ilahtandý. Anlam nereye giderse gitsin, kavram bir þey için söylenmiþti. Ama küçük kiþilerin “inþallahý”, Hamurabi yasalarýnda iþe yaramýyordu. Hýrsýzýn eli kesiliyor. Tecavüz eden suya atýlýyor. Göz çýkaranýn gözü çýkarýlmakta ya da kurtulmalýk vermekle “had cezasý” uygulanýr oluyordu. Diðer yandan da emperyal yapý büyüyordu. Emperyali olan güç; farklý kültürüyle uygarlýk içindeki kitlelerin bir arada oluþunu kolayca baðdaþtýramýyordu. Bu nedenle yapýlan baský, zulüm, katliam vs. türü diktatörlükler yeri göðü inletir olmuþtu. Artýk bu yeni durumuyla, yeniden anlam içermesi kazandýrýlan tek yaratanlý tanrý kavramý içinde; ayrý ayrý baþka milletlerin Yehova’ca ve Elohim’ce tanrýlarý olmak yerine, bu ikili zýt yapýnýn tekli görünüþü olan yeryüzü âlemlerinin (milletlerinin) ya da ümmetin Yehova’sý- Elohim’i (Rabbi) olmak gerekiyordu. Baþka tanrýlarýn çocuðu olmak ya da baþka milletlerin ayrý ayrý tanrýlarý olmak yerine yeryüzüne doðru yayýlýþa göre geniþleyen; yeryüzüne hükmeden olmak gerekiyordu. Âleme, yeryüzündeki baþka baþka milletlere-âlemlere- hükmeden olmak gerekiyordu. Böylesi bir imparatorluk içindeki birçok milletlere göre olur tanrýlarýn irade çokluðu yerine süreç; ikili karakterle tevhidi olan bir tek tanrýnýn figürünün biçimlenmesine doðru yönlenmiþti. Her þey süreç içindeki köleci muktedir þartlara göre oluþuyordu. Köleci dönemin kendi mana anlamasýný kutsayýp, idealize etmesiyle, erken dönemin mana anlamasý masala, mitolojiye dönüþmekle boþluða düþüyordu. Bu nedenle erken dönemli mana anlatýmlarýnýn içindeki anlamlar köleci dönem mana anlamasý içinde hayali gölge yansýmalar veriyordu. Köleci mana içeren dönem; kendi öncesindeki mana anlamasýný da içeriyordu. Bu nedenle; köleci dönem içindeki erken döneme dek anlayýþlar, bu türden hayali gölge yansýmalarýný vermesiyle, köleci sistemin hayal gücü daha bir harekete geçer olacaktý. Erken dönemin köleci dönem içinde hayali ikiz gölgeler vermesi köleci dönemin düþünce ve edebiyat sanat ve dini oluþma içindeki yerini aldý. Bu hayali yansýmalý yer alýþla nesne konu anlatýmlarýna baðlý aðaç, taþ, ateþ, hayvan konuþmasý ile kalmýyor; hatta imge dünyasýndaki cehennem dahi, dini ve ilahi metinlerde konuþuyor olacaktý. Oysa erken dönemde; buðday, it, aslan vs. gerçek insan grubuydu Karýnca gibi olan milleti bir tanýmýþlýk hayvan karýncanýn konuþmasý oluþla anlatýlacaktý. Balta tanýmlý bir grubun kiþisiyle Gýlgamýþ grubunun buluþma seviþmesi, gereç olan balta ile seviþme gibi anlatýlýr olacaktý. Yine bir insan grubu olan akrep tanýmlý milletin bölgesinde geçiþ yapan Gýlgamýþ; hayvan olan akrepler ülkesinde geçmiþ gibi hayal gücümüzü harekete geçiren imge mitolojilerimizi doðuracaktý! Analoji, benzetim, cinas yapma, kinaye, masal anlatma türleri bu türden yaþantý sal ve düþün sel geçiþ evreleriyle, birer izan ve anlatým dilini oluþmakla yaygýnlaþacaktý. Köleci imitasyonun ön ittifaký yaþam verilerini kendine göre anlatýþla; kendisine göre idealize süreçlerini baþlatmasý, felsefenin spekülasyonuydu. Ýlah gruplarý üzerinde ve melezleri üzerinde grup temsilciliði olan kiþilerdi. Huzur, genel yararý gözeten grup temsilcilerinin ortak kararlarýndaydý. Grup temsilcisi olan ilahlarýn kararý gruplar arasý ittifakýn kararýydý ve ittifaký yasalardý. Ýttifaký yasalarý bizatihi kült merkezinde bulunan ilahlar ve ilah sözcülerinin söyleyiþi olan, kurul kararýný ezberden okuyuþlardý (söyleyiþlerdi). Totem dönemle huzur; totem yasasý oluþla, genel yarar olan totem grup kararlarýna uymada bulunuyordu. Yani “huzur totem yasadaydý”. Veya “huzur totem gruptaydý”. Eþleyiþle “huzur totemdeydi”. Ön ittifaklarla beraber yine genel yarar olan ön ittifakýn imaný olan ön ittifak kararlarýna uymakla “huzur ön ittifaký kararlardaydý”. “Huzur ön ittifaký imandaydý” ya da ön ittifaký oluþun tümüne eþ deyiþle “huzur ilahtaydý”. Köleci sistem genel yarara, karþýn özel yararý yeðlemiþti. Özel yarar, genel karar ve ilah kararý deðildi. Bu nedenle özel yarar Mamon’un kararý oluþla irade ve keyfi takdirdi. Bu nedenle köleci dönemde “huzur Mamon’dadýr”. Köleci dönemle birlikte alt üst olan dengeler ve alýþmalar nedenle oluþan genel huzursuzluk karþýsýnda, genel bir huzur arayýþý baþlamýþtý. Bu anlayýþlardan hareketle huzur sözcüðü kopyala yapýþtýr egemen ideolojik köleci öðretiye göre oluþla artýk “huzur Yahudilikteydi” ; “huzur Hristiyanlýktaydý vs. deniþiyle huzur köleci dinlere atfedilecekti. Köleci sistem içinde oluþan þiddetin, sefaletin; mülkü olana göre iþleyen bir hukuk dili vardý. Bu hukuk mülkü olana göre adaletti ve adalet mülkün temeliydi. Oysa varsýla, mülkü olana göre adaletin; ezilen yoksul dimaðlarda adaletsiz oluþla köleci ruhlardaki yansýmasý; idealizm ve spekülasyonlar içindeki anlamý, bambaþka oluyordu. Erken dönem mana anlamasýnýn, köleci yapý mana anlamasý içinde boþluða düþürülmesiyle süre gelen imge sel devam ediþlerin, geçmiþe dek hafýzasý; þimdiki depremler, tufanlar etkili travmanýn oluþu içinde geçmiþe dek hafýzalar, köleci dönem içinde köleci imanla siliniyordu. Geçmiþin referanslarýna dönük aitte olucu yaþamýn hafýzasý silinmiþ; þimdi köle dünyayý, efendi-köle ekseninde bakýþýyla yansýtýyordu. Ve yine köle, dünyayý efendi-köle ekseninde anlayýp anlatýyordu.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |