En büyük mutluluk ve en büyük sýkýntý anlarýnda sanatçýya gereksinme duyarýz. -Goethe |
|
||||||||||
|
Bu nedenle ilahi temsilcilikteki yansýma; o grup aiti kiþiler oluþla çoðullukturlar. Ýlah evi olan El-beyt denen kült merkezi içindeki ilah, grup aiti özellik temsilcisi olmakla, tekil kiþi gibi olmanýn temsiline dönüþmenin tüzeldi görüntüsünü verdi. Ama yine de tekil görüntü veren grup ilahý, kült merkezi olan El beyt el ilah denecek ilah evi içinde kendisi gibi olan diðer gruplarýn ilah temsilcisi ilahlarýyla birlikte çoðul ilah görüntüsü olan, ittifakýn ilahlarý kurulunu simge ediyorlardý. Ýlahlarýn kendi gruplarýna deðin kiþiler temsilciliði olmasýnýn yanýnda grup totem mesleði temsilciliði ve totem grubun kültür temsilciliði olma özelliðiyle de ilahýn ittifak içinde zorunlu tanýnmalarý ve anýlmalarý vardý. Bu anýlma totem mesleðini bilme, totem mesleðinin patenti grup temsilcisi oluþla ilahýn üzerinde ilahi bir özellik oluþla kodlanmasýydý. Bu nedenle yukarý yerli, gök yerli Ýnanna; ilk baþta göðün ineði olmayý simgeliyordu. Ýsim verme iþi; olup biteni kavram andýrma iþi, yakýndan uzaða doðru oluyordu. Ýttifaklar yakýn çevre iliþkilerini entegre eden adlandýrmalardý. “Gök” kelimesi tarýmcý Dumuzi grubun yukarýsýndaki topraklarda oturan gruplardý. Bu nedenle “yukarý topraklar” ilk etapta “gök” oluþla hafýzalara geçmiþti. Bu nedenle Ýnanna gök yerli topraklarda oturan grubun, totem meslekli çoban olmanýn aitliðiydi. Mülkiyetçi dönem; zaman zemin aþamalý niteliksel bir dönüþüme, þu veya bu biçimde olabilmeye uyanýþýn dönemiydi. Kült merkezinde, kült merkezi sahipliði vardý. Kült merkezi sahipliði mala, mülke, servete ortak olmanýn yararlanýþlarý içinde katýlmaktý. Köleci sistem; ittifaký sistemin servetçe zenginliklerine kiþiler iktisabý sahipliðe uyanmanýn inþa alanýydý. Yani kült merkezi; kamuya ait olan zenginlikleri, kiþisel mülk kýlýcý taksimler yapmaya göz açmanýn manaca yol inþasý olmaya uyanýþ olacaktý. Artýk kült merkezleri; ortak kararlarýn alýndýðý yüceler, olan kurul merkezleri olmayýp; malýn, mülkün sahibi olmakla kendi malýný keyfine göre daðýtan tek takdirce olan El’in evi oluþuyla, Beyt El Ýlahtý. Beyt El ilahta El’in sahipliði vardý. Bilindiði gibi bir baðýntý giriþmenin, bilinsin bilinmesin; görülsün görülmesin; birçok baðýntý yansýmalarý vardý. Bu yansýmalardan birisi de kimi kiþilerin kafasýnda oluþan hinlikti. Ön ittifak içinde biriken mala mülke sahiplik, bir muktedirlik oluþla da kiþilerine cazibe oluyordu. (muktedirlik kiþiler üzerinde çekici oluþla yansýyordu). Olup biten þey ön ittifakýn kendisini oluþan temel özne-nesnel yasalarýna sahip çýkýþlar deðildi. Bu özne-nesnel yasalarla ortaya konan artýk zenginliðe kiþi oluþla sahip çýkmaktý. Ýlah temsilciliði üzerindeki duran “totem mesleði” aitliði; özel mülkiyetli anlatýþ içinde, hiçbir aitliði olmayacak olan ilahýn mal-mülk sahipliði olmakla söylenip; belirtebilmeliydi. Mamon’du mana anlayýþý bu hince gayretin ürünüydü. Ýþte mülkiyetçi baðýntý koþullarý içindeki süreç, ittifak ilahlarý üzerinde olan mesleki temsilciliði aldý; hiç kimsenin olmayan sistem dýþý olmakla adý El olan ilahýn malý, mülkü yapýp; zenginlikleri, El olan ilaha verdi. On binlerce yýl içinde onca gayret ve çabalarýn bilme, bulma, deneyim olma ve tasarruf etmesi sonucunda ortaya konan insanlýðýn hünerli emeði, görmezden gelinmekle El’e verilmiþti. Emek verilmezden önce ekosistem dýþýnda üretim iliþkisi olmamakla mülkün ne bir El’i; ne de hiçbir kýymeti harbiyesi vardý. Üreten iliþkiler giriþmesi sonunda akla hayale gelmez muktedirliklere sahip olma nedeniyle þimdiki varlýk, El’in mülkü olmuþtu. El bu kabil “üreten iliþki sahipliði” olmamanýn anlam oluruyla, sistem dýþýydý. Ama El, insanýn nitelikli emeðine sahip çýkmanýn, mal mülk sahibi oluþundan kaynaklý mülkü nedeniyle; sisteme tümden hükmedip, karýþýyordu. Artýk nefes alýþýmýz dahi El’ dendi. El olan yeni ilahýn, grup ve ittifakýn ortak kullanýmý içinde olan mülkün de sahibi olmasý, anlamýna doðru evirtilmesi; baskýn karakter oluþla söylenecekti. Mülkün sahibi olan El de (mamon da) mülkünü imar etmeyecekse de mülkü dilediði gibi dilediði kiþiye verecekti. Ýttifak ilahlarý imar edenlerdi. El, imar etmiyordu. Ama imar edenleri de görmez bilmez olmakla kalmýyor onlarý; kul -köle- yapýyordu. Bu zihniyete göre mülk bir kez kura çeker gibi daðýtýlmýþtý. Mülksüzünde mülk sahibi olmak için (aslýnda olamazdý çünkü mülksüz lük kaderiydi) mülk sahibi olan Mamon’da, mal, mülk istemesi gerekecekti. Ýþte ilk kez mülk sahipliði için, mülk için istekte buluncu tapmak, iman etme ritüeli de tap ve isteye dönüþme yapmakla bu enstantane donuklaþýp kalacaktý. Ýlk mülkiyetçi ritüel, mülke tapmaydý. Mülke tapma mülk verene tapma oluþla türlü türlü inþalaþmalarý içindeki belirmelerde; mülke tapma görünmez olacaktý. Ýlaha iman ya da Mamon’a iman, artýk mülk vermeye; mülkün verileceðine olan umuda imandý. Ýnsanoðlu sonu gelmez bir umuda yolculuða çýkmýþtý. Mal, mülk; mülkiyetçi dönem içinde seçilmiþ kimi kiþilere ait olacaktý. Bu türden mal mülk daðýtýmýný yapma iþindeki meþrulaþmalara yol vermenin yöntemlerini açýklama iþi de yukarýda sayýlan ve karmaþan birçok nedenleriyle çoktan süreç içinde yansýmýþtý bile.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |