Âdem’le Hava benzeri anlatýmlar ne anlatýrsa anlatsýnlar. Nasýl anlatýrlarsa anlatsýnlar. Hepsinin ilahi dönemden beri anlatýlanlarla ortakça olur benzer özleri ve ortak bir biçimleri vardýrlar. Ya da ayný biçimler altýnda farklý özlerin görünüþleri olmakla; farklý görüntüleri ayný özler biçimlendirmektedirler.

Söz gelimi Sümer yaratýlýþ destanlarý ile Âdem’le Hava yaratýlýþ destaný ayný söyleyiþ biçim içinde farklý özleri ve farklý özlerin iliþkileniþ tiplerini ortaya koymaktadýrlar.

Ön ittifaký dönemle köleci dönem içindeki ortak öz; üreten iliþkiler üzerinde bir paylaþým yapmalarýdýr. Her iki yapý bu kabil iliþkilerdi öze baðlý paylaþýmlarýyla biçimlenmektedirler. Öz aynýydý ama paylaþým olan biçimlenme farklýydý.

Üreten iliþkiler özlü biçimleniþle ön ittifaklar üretimlerini ortak paylaþýyorlardý. Köleci yapý içindeki biçimleniþte üretim nesneleri mülk sahibinindi. Çalýþan, üreten köle ise boðaz tokluðu içindedir. Süreç üreten öze göre deðil; efendi köle iliþkisine göre biçimlenmiþtir.

Totem dönemin paylaþýmlarý üreten iliþkili paylaþým deðildi. Ortak saðlamalý iþbirliði içinde olmalarýnýn sonucu oluþla yapýlan bir paylaþýmdý.

Tarýmcý totem meslekleri tohum ekim dikimi yapmak için topraðý sopalarla deldi. Ya da topraðý sopa ucuyla çizdi. Oyuk ve çiziðin içine tohumu attýlar ve üzerini toprakla örttüler. Totem meslekli tarýmcý totemiler bu tür yol adýmlarýyla üreten iliþkili, tarým sürecine baþladýlar. Tohum ekimi için açýlan oyuk ve çizgiler zaman içinde sopa yerine kazmayla, çapa ile saban ile pulluk ile yapýlýr oldu..

Toprak üzerinde oyuklar ve çizikler açan sopalarýn tarýmda araç oluþla kullanýlmasý, gelecek içinde tarýmdaki farklý araç kullanýmlý yeni teknolojilere yol açacaktý. Günümüzde tohum ekme için topraðýn traktör ile iþlenmesi düzeyine gelmiþtir. Tarýmsal oyuk ve çizgilerin traktör ile açýlýr olmasý; ilk tarýmcý totem mesleklerinin günümüze kadar gelen süreçlerdeki geliþmeler zemini içine doðrudan olur somut bir katkýlarý olmaktadýr.

Oysa totemi yapýnýn üreten iliþkilere bu kabilden ve doðrudan bir geliþme ve geliþtirme katkýsý yoktur.

Ancak totemi saðlatma içi iþbirliði nedeniyle totemilerin avda geçen süreleri kýsaldýkça totemilerin boþ zaman oyalanmalarý içinde farklý amaçlý eylemler yapmasý, üreten iliþkilere geçiþte geleceðin ana kodlayýcýsý olan süre dilimi oldular.

Totemi gruplarýn totem meslekleri nedeniyle ilk kez üreten iliþkiler içine girmiþ olmalarý; tarihte ilk üreten iliþki tipini biçimleniþiydi. Totem alan içinde saðlatan iþbirliklerini ortaklaþan bir paylaþým yapmak yerine; üreten iliþki içinde nitelikli emeðin ortaklaþa paylaþýmý içinde olmaða geçilmiþti.

Bu totem meslekli üreten iliþkilerdi totemi geliþme ön ittifakýn ve köleci inþanýn da ana biçimleniþ özleri olacaktý. Totemi gruplarýn kendi totem meslekli üreten iliþkileri içinde kendi totem meslekli ürünleriyle birbirlerine yaptýklarý sunular gruplarý; tarihte ilk kez birbiriyle temas ettirmeye baþlayacaktý.

Gruplar ittifaklar içinde çeþitli totem mesleði farklýlýklarýyla entegre oldular. Her bir meslek, belli kýsýtlýlýklar altýnda olmakla birlikte, her bir grup mesleði o grubun kendi patentinde olan grup mesleði olmakla önemlidir. Bu grup iyeliðinde olan meslekler totem dönemde totem mesleðidir. Ýlahi dönemde de ilah mesleðidirler.

Âdem ve Hava anlatýsýnda üreten iliþkili ayný özle oluþan süreç; zamanýn anlayýþýna baðlý anlatýmlar olmakla çok deðiþik söylemlidirler. Týpký köleci sistemde olduðu gibi Âdem’le Hava hikayesinde de üreten iliþkiler içindeki üreten emeðin paylaþýmlarý görmezden gelindi.

Biriken ön ittifaklý servetler Âdem oðullarý arasýnda mal mülk oluþla keyfi daðýtýldý. Bunda þaþacak bir þey yoktu. Nasýl Emeþ Enten ön ittifaký süreci anlatýyorsa. Adem'le hava da öncüllerinden esinle köleci sistemi anlatýyordu.

Ön ittifaklarda her bir üreten iliþkilerin, her bir gruba ait totem mesleði olmasýnýn inhisarý (tekeli-sahipliði) vardýr. Köleci sistemde üreten iliþkilerin ilah ya da grup mesleði olmasý yerine; yaratýlma olmasý o yaratýlma üzerine El-Melik olanýn (mülkün sahibi olanýn) takdir etmesi þeklinde bir anlamaydý.

Ön ittifakýn gruplar arasý meslek baðýntýlý iliþkileri nedenle ortak paylaþýmlarý vardýr. Köleci inþada ortak paylaþtýrma yerine ortak tanýmazlýðýn seçilmiþ þanslý kiþilere keyfi mal mülk takdir etmesi vardýr. Ön ittifaklarda gruplar arasý üreten iliþkili bað vardýr. Efendi köle iliþkili yapý içinde meþruiyetle kölenin efendiye çalýþmasý vardýr.

Köleci inþada, köleci sistem her ne kadar üreten iliþki inþasý üzerine zorunlu olurla kurulacaksa da; üretir bað iliþkisi görmezden gelinecekti. Üreten bað iliþkisi yerine; mülk sahipliði ve mülk sahipliðinin kafadan hakký olur yasalarýyla, efendi ve köleler arasý çalýþan çalýþtýran bað iliþkisi vardýr.

Köleler üreten iliþki gereði çarkýn dönmesi için çalýþacaklardý. Fakat çalýþmalarý mülkün hakký oluþla efendinin olacaktý. Bu takdirdi ve bu takdir; "takdir yapanlarýn en güzel takdir yapanýydý". Bu takdire itiraz edenler; "Mamon'un yanýnda takdir mi yapýyorsunuz?"; "Bu sizin haddinize mi?", diye azarlanýyordu.
Üreten iliþkiden doðan gücünüz nedenle haddiniz olmasý gereken ortak kararlar alýcý katýlýmlarýnýzýn da takdirde bulunabilmesinin temelindeki muktesebat, Mamon'la birlikte yok olmuþtu!

Mamon'un takdiri, yýlda 1000 dolar (günde 3 dolar) kazanamayan geniþ yýðýnlar karþýsýnda; yýlda 20 milyar dolar ve çok daha fazlasýný kazanan efendilik süreçlerine meþruiyetlikle yol verilecekti.

Mamon takdiri olmak dýþýnda bir insanýn emek gücüyle böylesi bir kazancýnýn olmasý asla olanaklý olmayan haksýz, hukuksuz bir talan süreci içine mülkiyet kutsallýðý diye giriþilmiþti. Bu türden astronomik sayýlý kazançlarýn nesnel emek temeli yoksa da; Mamon'du takdire dayanakla temeli olamaz mýydý? Olup biten buydu.

Aþtan, Lahar anlatýmýnda Lahar çoban grup temsilcisi olmakla totem meslekli olunuþla totem dönem içinde grubu için yaptýðý çobanlýðý, þimdi ön ittifak içinde ön ittifakýn ortak "ilahý" adýna yapmaktadýr. Bunun gibi Aþtan da tarýmcý ya da çiftçi veya bitki meyve yetiþtirir olmasýný þimdi ittifakýn ortak "ilah" için yapmaktadýr.

Ýlah, ayrý ayrý grup davranýþlarýný kendisi için (ittifaký için) yaptýrmakla tekil olmaktadýr. Bu nedenle ilah, ön ittifak içinde ayný zamanda da tevhidi olmanýn birlik simgesidir. Aþnan ve Lahar temsilcilikti olan gruplar (ilahlar) çalýþmalarýný ön ittifaklý ortaklýk nezdinde tevhidin merkezi olan kült merkezli ilaha, ya da ilahlar kuruluna (çoðuldu tekilliðe) yapmaktadýrlar.

Ýlahlar kurulundaki, ilahlar; vadesiyle tek tek öldükçe saf ilah olan totem soyun kurulda temsilce edilir olunuþunun kalmayacaðý bir noktada; ittifaký kurula, ittifakýn melezi insaný olanlardan kimi kiþiler ilah oluþla yönetimin baþýna geleceklerdi. Bunlara ilahýn gölgesi de diyebilirsiniz.

Kurul melez insanla oluþan alt ilahlardan olan melezi suretli temsilciliklerle sürüp gidecekti. Köleci süreç baþatlýðýnda ilahlar kurulunun içinde üreten emeðin (kölelerin-yoksullarýn) temsilcileri yoktu. Bu nedenle kölecilik üreten emek temsilcili gruplar ilahlý süreci; monarþik, oligarþik yönetime götürecekti.

Köleci sistem bu haliyle kendisini, kendisine; "kanunu kadim" olmasýna dair baþlangýç çiziyordu. Hâlbuki köleci dönemi maddi ve manevi þartlarla hazýrlayýp olgulayan, ön ittifaklardý. Köleci Mamon'un daðýttýðý servet ön ittifaklý yasalarýn biriktirdiði ittifakýn malý mülkü olan servetlerdi. Kendisini, kendisine köleci baþlangýç yapan "kadim yasa" nedenle; köleci dönemin öncesi bilinmez, görünemez, anlaþýlmaz oluyordu.

Fakat kanunu kadim karþýsýnda bir yandan da görünmez olanýn (ön ittifaký yaþanýlmanýn) cazibe ve çekimi henüz belleklerde taze, diri, capcanlý olmakla sürmektedir. Ön ittifaklý yasalardan kaynaklý düzenlendim etkili aný duygu ve düþünceler nedenle de ön ittifak, köleci sisteme; bu görünmez kuvvetleriyle birlikte yalpa yaptýrýyordu. Bu yalpa nedenle Mamon, "Mamon'un yanýnda takdir yapýyorsunuz, öyle mi? diyordu!

Köleci dönemin kendi anlayýþýný "kanunu kadim" saymasýna baþlangýç olur mana anlamalarýnýn biri de Âdem’le Hava söylencesidir. Ki tamamen köleci mitolojidir. Kendi öncesindeki somut bakýþýmlardan neþet ediyordu. Âdem’le Hava söylemleri ilhamca çekim etkisini ön ittifaký dönemde alýyordu. Ama bütün anlatýmlarý köleci sistemin ihyasýný ön görecek soyut olurlarýn, köleci inþaya göre yorumlanmasýyla söyleniyordu.

Köleci sistem içinde Âdem ile Hava türü baþlangýç söylenceleri ön ittifaký anlatýmlarla biçimce aynýydý. Köleci sistem iyi silinmeyen ön ittifaklý Dumuzi-Geþtinna formatýnýn üstüne; Âdem'le Hava formatýný atýyordu. Bu demekti ki ön ittifaklý formatýn ya da motifin, köleci sistem içinde de farklý özle yansýma yapmasýydý.