..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Gençliðinde müzik öðrenen, felsefeyi daha iyi anlar. -Platon
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




24 Temmuz 2016
Yapýnýn Temelinde Ne Var?2  
Bayram Kaya
Saðlatan birliklerin ortaya koyduðu iþbirliðinin sonucu olan erek (amaç) kiþisel doyumla düzleþiyor, deþarj oluyor, yeniden dolmak için kutuplaþýyordu. Sosyal yapý bu temel referansa (ana fikre) atýfla inþa oluyordu.


:AJJF:
Köleci sistemdeki özel mülkiyet iliþkisi, ön ittifakýn içindeki ortaklaþmanýn yadsýnmasý oluþla belirtilir. Her yeni düzlem, baþka bir baðýntý ve yansýma oluþla da; baþka baþka olan kendi ortaklaþmasýný ele verir. Yadsýnan; ön ittifaklý ortaklaþmanýn, dayanýþmanýn kendisi deðildir. Ortaklaþma olan, dayanýþma olan sentezin anlam iliþkilerini, yeni olan köleci tarifli anlam içinde seçme ayýklama kýlmakla süreci kesikli sürekli yapýp, köleci manayý yeni akýþa dinamizm etmektir.

Ha keza köleci mana anlayýþý içinde olan malý, mülkü seçilmiþ insanlara rýzk olarak; özel sahiplik oluþla daðýtan mamon bile; ön ittifak içindeki ortaklýðýn mana anlamasýný yadsýmýþtýr. Mamon ön ittifaklý mana anlamalý ortaklýðý yadsýmýþ olmakla, ön ittifaklý manada ortaklýða karþýdýr.

Mamon; ön ittifakýn sadece üreten iliþkiler üzerine olan ortaklaþa lýðýndan; herkese daðýttýðý ortaklýðý fesih eden bir anlama da olmaktadýr. Mamon’un oluþmasý, salt ön ittifaklý ortaklýðýn ve ön ittifaký olan kamusal servetlerin yadsýnmasýyla (inkârýyla) yadsýnan kamu servetlerini de özel mal, mülk sahipliði yapma, üzerinedir. Mamon yeni bir mana anlayýþý olmakla, köleci iliþkileniþlerin yansýmalar sentezi olmaktadýr.

Ön ittifaklar savunma, korunma, eðitim, saðlýk ve üreten iliþkiler gibi iþlerin ortaklaþmasý içindedirler. Ortaklaþa görülen bu iþlerin; o iþe uygun olmak kaydýyla görülmesi gerektiði gibi görülür olmasýndaki otoriter düzenlemeleri ilahlar yapýyordu. Mamon ilahlarýn ortaklaþtýran bu otoriter iradelerini ve kamu adýna iþ görmesini yadsýdý.

Mamon yadsýdýðý bu irade olmakla, iradenin anlam içeriðini boþalttý. Ýçi boþaltýlan anlam þuydu. Kamu aiti olan mal, mülk türü zenginlikler (servet); birkaç özel kiþiye kýsmet oluþla daðýtýlýp özel mülkiyetçi anlayýþýn eline verilmiþti. Ýkinci oluþla da yine ortaklaþma olan ortaklaþma sonrasý saðlama yapan tutumlar yerine; herkesin kendi baþýnýn çaresine bakmasý ve baþýnýn çaresine bakamayanlarýn Mamon’a teslimiyet önerildi.

Daðýtýlan mal mülk kiþilerin kendi gayretiyle ortaya konmuþ bir emekler süreci deðildi. Ön ittifaklý toplumun toplum gücü olan bilgi, buluþ, tümden kolektife olan ortaklaþan üretim ve toplumsal birikimlerini; kýsaca toplumsal gücü, özel mal mülk diye þahýslara vermenin kurnazlýðýydý.

Bu nedenle özel mal mülk sahiplerinin, sahibi olduðu servet; ancak toplumsal güçle ortaya konabilen toplumsal güce sahip oluþtu. Alicengiz oyunu buradaydý. Özel mal mülk iliþkisinin ortaya çýkabilmesi için böylesi bir tarihsel sürecin öncelikle ortaya konmasý gerekti.

Bu ön ortaklaþtýrma içinde toplumsal güç ortaya konmalýydý. Toplumsal gücün; mal, mülk, araç gereç, bilgi türü kolektif donanýmlarý alenen birikmeliydi. Açýk açýk türlü þekildeki envanterler oluþla biriken toplumsal güç; sonra da Mamon gibi mana anlamasý olan iradi güçle, keyfi takdirin iradesi içinde payý mal edilmesiydi. Toplumsal güç ve toplumsal (ortak) takdirli irade; kiþisel güç ve kiþisel irade olmuþtu.

Malý mülkü olanlar kendi baþýnýn çaresine bakýyorlardý. Malý, mülkü olmayanlar da; malý, mülkü olanlara bu durum sal koþul içinde olan iman þartlarýna denk düþen anlamýn teslimiyetiyle tevekkül ediyorlardý (boyun eðiyorlardý).

Özel mülkiyetçi iliþki ortak mülkiyetçi iliþkiye göre yeni bir etkime ve otoriter mana anlamasý olmanýn iradesiydi. Herkese ihtiyaç ve yeteneðine göre rýzk verilmesi yerine seçilmiþ kullara keyfi takdirce olan biriken toplum sal gücü, rýzk diye vermenin meþruiyetliði Mamonca baskýcý ve keyfi oluþun iradesiydi.

Tüm üreten iliþki de sosyo toplumsal bir güç sayesinde vardýr ve toplumsal güç sayesinde inþadýr. Üreten iliþkiye kiþisel deðil sosyo toplumsa güç etki etmiþ ve toplum sal güç üreten iliþkiyi ortaya koymuþtur.

Toplumsal güç her aþamada baþka baþka deðerler manzumesine dönüþen hünerdir. Makinedir, bilgidir, ticarettir, araç gereçtir, tasarýmdýr toplumsal deneyselliktir, emektir, maldýr, mülktür vs. Siz toplumsal gücü kiþisel özel mal, mülk zenginliði yapmakla; toplumsal gücün üretkenliðini bir hile ile ele geçiriyorsunuz.

Toplum sal gücü, kiþisel sahiplik yapmakla toplum sal güce, kiþisel güçle yer deðiþtirtip; toplum sal gücü kiþisel gücün hüneri gibi yapmaktasýnýz! Oyun burada oynanmaktadýr.

Ön ittifakýn “ana düþüncesi (ana fikri)”; yeni bir düzey düzlem iliþkisi olmakla kamusal ortaklaþmadýr. Bu ortaklaþmayý yansýtan iliþki düzenlerini inþa etmektir. Ýliþkileniþ tipi oluþuyla, ortaklaþmaya uygun bir ahlaký; mana anlayýþý kýlarlar. Bu ahlak içinde adaleti, ortaklýðýn ve özgeciliðin temelidir! Bu ahlaki ortaklaþma da en temeldeki kiþisi bencillik olmanýn düzeyine referans olan iletime aðý olmakla; inþa oluþtur (inþaidir).

Köleci düzenin “ana fikri mal mülk ortaklýðýna karþýdýr”. Yani köleci düzenin ana düþüncesi; “özel mülkiyettir”. Köleci sistemin tüm inþa þekli olan iliþki aðlarý ve özel mülkiyete uygun iliþki aðlarý mana anlamasý olan ahlaký da; özel mülkiyeti gerçekleyen baðýntý ve yansýmalarý inþa etmekle, “adalet özel mülkün temelidir”!

Köleci düzen içindeki özel mülkiyet iliþkisi de; temel referans deðeri olan tüm kiþisi bencilliklere doðru çeþitli biçimlerde zorunlu bir geri beslenim yapar. Ne var ki bu geri belenim baðý ana referansýna kimi kýt kanaat oluþla iliþkilenirken; kimisi de gani gani oluþla temel referans düzeyine iliþkilenirler. Malý mülkü olmayanlar kýt kanaat doyurulmakla, doyurulmalarý sefalet içindedir. Safahata karþý, sefalettir.

Her cümlenin ya da sözün iletmesi içinde bir ana fikir vardýr. Ana fikri olmayan söz ve cümle yoktur denebilir. Ana fikir, söylenen sözün ya da iletiþiler fikrin çekim merkezi oluþla, ana fikir sözün özü ve aðýrlýk merkezidir. Bir cümle (sosyo toplumsa giriþme) ne kadar uzun ne kadar karmaþýk iliþkiler aðý olurlarsa olsunlar, daima bir ana fikre isabet ederler.

Ana fikir; sosyo tolumsa bilinç olmakla; sosyo-toplumsa bencillik olmakla, kiþisi bencilliðe daðýlan bir referans ve denk gelme olurlar. Temel inþaya denk gelen tüm bunlar; özet halinde bir cümle ya da bir kelime anlamý olan sembolle kiþisi bencilliðe hitap ediþtirler.

Sosyal yapýlarýn da; sosyo- toplumlarýn da; bir ana fikri (veya ana düþüncesi) vardýr. Ana fikre göre amaç yazýlacaktýr. Bu amaç önce sosyo topluma göre bir saðlattýrma ve saðlama olma sonrasýnda zorunlu oluþla kiþisel (özel) bencilliðin amacý olan paylaþtýrmadýr. Erken dönemler boyu oluþan sosyal yapýlarýn ana düþüncesi bencilliktir.

Kiþisel olan özel bencillik, dýþtan organize oluþla sosyal ve totemi bencillik olmanýn sosyalleþmesinden sonraki çevrim üzerinde kiþilerin ihtiyacýnýn karþýlanmasý olmuþtur. Kiþi bencilliði ile doðaya yönelme arasýna sosyal tutumlu boþluk devinmesi girmekle, yöneliþin sonucu; sosyal tutum üzerinde kiþisel bencilliðe baðlanmýþtýr.

Ýþte bu sosyal tutumlu bað, ilk temel ve somut bir mana anlayýþýdýr. Kiþi ve kiþinin bencilliði somuttur. Doða ve kiþinin doðada saðlamasý somuttur. Kiþi ve kiþiler arasý yardýmlaþan dayanýþan (sosyal bað da) somuttur. Kiþinin ihtiyacýný karþýlayan þey de somuttur. Kiþinin ihtiyacýný karþýlayan þeyin sosyal öðrenme üzerinde olan sosyal öznesi de somut olmakla bu tür mana anlayýþlarý da gayet somuttu.

Bu somutluklarýn tümü köleci sistemle soyut mana anlamasýyla kýlýflanacaktý. Kiþi ihtiyacýnýn karþýlanmasý olan nesne rýzk olmakla soyut olacaktý. Ekmek somuttu ama ekmeðin rýzk olmasý soyuttu. Doða somuttu. Ama doða ve doðadaki karþýlanmalarýn kiþi sahipliði olmasý bir canlýnýn yararlanmasýna deðilse de insanýn yararlanmasýna kapalý bir takdirce olmasý pek soyuttu. Herkese açýk olan doða özel mülk sahibi dýþýnda, herkese kapalý olmakla soyuttu vs.

Bu tür yardýmlaþan, dayanýþan, iþbirliði ve güç birliði oluþturmakla ortaklaþan; ancak iþ birliði ve güç birliði sonucunda elde edilecek yepyeni üretilen deðer ve zenginlikler soyut kýlýflarla kiþisel bencillik olmakla, özel bencilliktir. Gerek ortaklaþan kamu mülkiyetçi sistem ve gerekse özel mülkiyetçi sistem; tüme varan ve tümden gelen bir referansla, kesim noktalarýný oluþmadýr. Bu oluþmalar içinde kýrýklý bað yapýlar yer deðiþmekle soyut anlam iliþkilerinin kesim noktalarýný ortaya koymaktadýr.

Birden fazla olmakla bir araya gelip dayanýþan, yardýmlaþan bencillikler; sosyal bencillikler olmakla geçici olarak amaç gerçekleþene dek kiþisel ya da özel bencillik olmaktan çýkarýlmýþtýrlar. En az iki kiþiye ait kiþisel tekil bencillik bir araya gelip dayanýþmakla amaçlamýþtýr. Ve bir gayeyi oluþmuþturlar.

Amaç ya da gaye dediðimiz sosyal ereðin temelinde, hem kiþisel bencillik veya özel bencillik dediðimiz bencilliklerden birçok oluþuyla hem de kiþisel bencillikler vardýr. Bir araya gelen, birçok bencilliklerin dayanýþma ve yardýmlaþmasý sonuçta; herkesin ve kiþi sel ana gereksinmelerin karþýlanmasýdýrlar.

Kiþisel bencilikler bir araya gelip dayanýþma ve yardýmlaþmaya baþlamakla, bir aradaki tutum ve davranýþlar kiþisel saðlama olana dek kiþisel irade olmaktan çýkarlar. Bu nedenle ana fikir kiþisel oluþla yola çýkar. Kiþisel ana fikir dayanýþma üzerinde kiþisel ana fikir olmaktan çýkar.

Kiþisel ana fikir olmaktan çýkmakla yücelen sosyal yapý ya da grup çekimli öz olur. Grup çekimli bilinç olur. Grup çekimli bencillik (sosyal bencillik) olur vs. Böyle olmakla kiþisi ana fikir (bencillik), sosyo totemi tüzelinleler kolektif ana fikre dönüþürler. Bu kiþisel ana fikir olan bencilliðin tüme varýmdýr.

Sosyo totemi tüzelini mana olan "kolektif ana fikir", totemi yapýlarýn çekim merkezidir. Sosyal yapýlar bu temel eksen doðrultusunda ekseni çevrimlere baþlar. Bu ana fikirle özgecil olur. Bu tümden gelim bilincidir. Kiþinin kolektif ana fikirle (kamuya ait bencillikle) yücelmesi içindeki kendi üzerine etkimesiyle kiþinin kendisine saygýsýdýr. Somut olan bencillik, dýþa yönelimle dýþta dayanýþmayla mana ve amaçlý tutum sal davranýþa dönüþmüþtür.

Amaçlý oluþla dayanýþan davranýþlar sosyal yapýlarýn ve giderek totemi mana anlamasýnýn temeli olmuþtur. Yani nesnel oluþ, öznel oluþla (mana-amaç oluþla) özneleþmiþtir (etkin ben-bilen ben-eylemli ben olmuþtur).

Öznel oluþun karþýlanma temeli, yücelmiþ kolektif ana fikir üzerinde kiþinin kendisidir. Yanlýþ olan bu yücelmiþ yer olan zorunlu ortaklaþan deðerler manzumesini özel sahiplik yapmaktýr. Kamu sal ortaklaþmanýn sentezleri ile oluþan deðerlerdeki ortak bað enerjili sentezin indirgeneceði yerde yine özel sahiplik ve özel tüketmedir. Özel sahiplik ortak üretenle palslarýn tepe yaptýðý yerde deðil; palsýn geri dönen aþaðý zamaný içiyle, kiþisel tüketime giden noktalarda olmalýdýr. Ortak nokta korunmalýdýr.

Kiþi karþýsýndaki doða; kiþinin baþ etmesi gereken bir güçlüktür (zorluktur). Ve kiþinin doðada yapacaðý saðlamalar için doða karþýsýnda güçlü ve büyük olmasý gerekiyordu. Bu doðanýn kiþiyi kendi kendisine organize etmesiydi. Doða karþýsýnda yardýmlaþan, dayanýþan oluþum; büyük olmadýr. Büyük olma yeni bir inþa þekli olmakla, organize oluþ olup; kesikli sürekli olan devinen canlýlýktý.

Erken dönem sonlarýna doðru olan süreç içindeki büyük olucu yeni inþa þeklinin biri de totemi sosyal yapýlardýr. Dayanýþtýran, yardýmlaþtýran saðlamalar; kiþileri bir araya getiriyordu. Totemi yapý senkron ve senkopu kiþileri bütün sel davranýþa ve bütüne ait saðlamalar yapan devinmelere dönüþtürüyordu.

Bir araya gelmekle, bütünleþmekle sentez yapan sosyal yapýlar; doðada saðlamayý yaptýktan sonra saðlama olan þeyleri yine kiþiler özeli olan bencilliðe daðýlmakla, sentez ana fikre referans oluyordu.

Yani dayanýþma içinde birlikte avlanan geyik, o sosyal yapý içindeki bütün bireylerin yeme (enerji saðlama) gereksinmesine karþýlýk olmakla, kiþisel açlýðýn giderilmesi oluyordu. Yani sentez bütünsel davranýþýn, bütünden parçalanan, bütünden çözülen kýsmý kiþisel açlýðýn (bencilliðin) giderilmesi olan ana fikre referans (dayanak) oluyordu.

Sentez devinmeli saðlama olan bütünsel saðlamanýn elde edilen sonucu; parça saðlamalar þeklinde bölüþülmekle (paylaþýlmakla) kiþi sel ana fikre (bencilliðin giderilmesine) indirgeniþle nötr oluyordu.

Açlýðýn giderilmesi dolmaydý (þarjdý). Dolan yapý, enerji sarflarýyla (enerji dönüþümleri olan iþ güçle) boþalýyordu (deþarj oluyordu). Kýsacasý yarýn yeniden doymak, yeniden güvenliði saðlamak, yeniden korunum yapmak için (dolmak, þarj olmak için) vs. yeniden bir araya gelip saðlatan birlik olunuyordu.

Saðlatan birliklerin ortaya koyduðu iþbirliðinin sonucu olan erek (amaç) kiþisel doyumla düzleþiyor, deþarj oluyor, yeniden dolmak için kutuplaþýyordu. Sosyal yapý bu temel referansa (ana fikre) atýfla inþa oluyordu.

Bu inþa oluþtaki kural kaide kiþinin dýþýndaki nedenle inþa oluyordu. Ortaya konan iþ birliði kiþilerin kendi iradesi dýþýndaydý. Boyun eðilen bu nesnel zorunluluk üzerine özel (kiþi esaslý bencillik ve bencilliklerden oluþan öznel irade amaçlý) referansla öznel anlamalarýn mana anlamasýný bindiriþle sosyo-toplumsa ve kiþisel olan öznel iradeler süreç ediliyordu (süreç modüle ediliyordu).

Bu nedenle sosyal yapý; öznel ve nesnel süreçleriyle inþa olup; öznel ve nesnel olan bir þeye; kiþisel bencilliðe referans oluþla, sosyal yapýnýn ana fikri ortaya konuyordu. Sosyal yapý bencil ana düþünceye göre inþa oluyordu. Ana düþünceye göre olan inþa giderek; özne-nesnel üreten iliþkileri ortaya koyacaktý.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.