..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Dengeli bir rejimde yemeðin yeri çok önemli. -Fran Lebowitz
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




16 Ekim 2016
Ýnþacý Olan Ben (Ruh - Bilinç - Öznellik) 1  
Bayram Kaya
Yalýn bencilik kendine göre olaný bilendir. Kendisine dýþtan saðlama yapmak için her þeyi emreder. Þimdiki anlayýþýmýza göre salt saðlama yapmak için bencillik eylemlerinize kötülükleri de emreder. Bencillik tutumu; som ben ile dýþ dünya arasýnda olan “ en az dýþ dünyanýn içeri alýnma” baðýntýsýnýn anlayýþýdýr


:AJBH:
Yalýn bencilik kendine göre olaný bilendir. Kendisine dýþtan saðlama yapmak için her þeyi emreder. Þimdiki anlayýþýmýza göre salt saðlama yapmak için bencillik eylemlerinize kötülükleri de emreder. Bencillik tutumu; som ben ile dýþ dünya arasýnda olan “ en az dýþ dünyanýn içeri alýnma” baðýntýsýnýn anlayýþýdýr.

Yalýn ben dediðimiz bu ben, bu aþamasýyla dünyayý groteski anlayandýr. Öznellik olan ben ise, yalýn benin bir sonrasý olan, üst aþamasýdýr. Kiþi-kiþiler iliþkisinden biçimlenir. Öznel bencillik, Dünya ile yalýn ben arasýna, kiþi-kiþi baðýntýlý zaman mekân devinmeli boþluk hollerini almýþtýr. Bu durum bizim öznellik bilincimizdir. Kotarýcýsý biz deðiliz.

Böylece yalýn ve korunan ben dediðimiz yalýn bencillik kendi içinde kapalý olmakla baþlangýç koþulu olan bendir. Dýþtan ithale açýk, dýþýn müdahalesine kapalýdýr.

Yalýn bencilik, dýþta kiþi kiþiler baðýntýsýyla yani dýþta ikinci bir öznel ben boyutuyla yalýn bencillik olan zamaný geniþletilmiþtir. Geniþleyen zaman yalýn bencilliðin saðlamasýna göre yavaþlamýþ ve aksamýþtýr. Yalýn bencilik, öznellik olan ikinci benciliði dýþta çevril; etmiþtir (sosyalleþmiþtir). Ýkinci bencilik olan öznel ben, kiþiler üzerindeki çevrimleriyle sosyalleþmiþtir. Sosyalleþmiþ olan öznel benlik sosyal çevrim üzerinde yalýn ben saðlamasýna dönüþen bir bilmenin olay ve oluþ biçimidir.

Dýþ öznelliðimiz, dýþta ikinci bendir. Her ikisinin imi de; imaj kopyasý da; beyinde hamuledirler. Yani öznel olan ikinci ben; kendisini bilen birinci bencillikle; kendisini sosyal bencillik üzerinde de bilmenin eþiðine gelmiþtir. Ýkinci ben olan sosyal bilinçli öznel ben; kiþi kiþiler amaçlý sentez veya giriþmesidirler.

Dýþtan özneli olan ben, ilk baþlarda birinci olan yalýn nefisle bene kapalý olan; örtük olan bir bendir. Birinciye vakýflýk olmayan ikinci ben; sosyal elci bir tutum inþasý ile birlikte birinci bene bilmenin bilinç düzeyi ya da bilmenin yeni bir ikinci aþama boyutu olmuþtur.

Ýlk fark ettiðiniz duyum, yalýn bencilliðin belirtisidir. Ki bu aþama, ikinci aþama olan özne bencillikti bilincinizi, bilemez. Öznel bencillikti sosyal aþama yalýn bencillikti aþamaya kapalý olmakla ilk duruma örtüktür. Som bencilliðe örtülü olan ikinci aþama ancak sosyal olanýn baðýntýsýyla ortaya konabilirdi.

Sosyal olanýn temel bir yasasý vardýr. Sosyal anlayýþ içinde yeni olan, eskisini; tiksinerek, iðrenerek, ayýplayýp kýnamakla dýþlayýp; sosyal yapýlý anlayýþýn eþ deyiþle sosyal bilinç olan öznel itenin dýþýna atar. Yalýn bilinç olan yalýn ben; ikinci aþama olan öznel bilincin içine girmesiyle; "bilmediðini de bilir".

Yani yalýn durumuyla bencillik aþamasýnda olan ilk bilinç, öznel alan olan sosyal yaþamýn içine geçince daha önce kendisine bilgi olmayan gizlilikleri ya da örtülü olanlarý acýk açýk görür ve bilir (bilmediðini bilir) olmuþtur. Bu geliþme yaþamýn temel ve bencilliðin ya da salt bilincin birinci korunum yasasý olan; "en az dýþ dünyayý içe alma" ilkesini baþka boyutuyla da geliþtirmiþtir.

Hayat, ruhsal baðlamýya eþik atlamýþ; sarmal ivmeyle basamak týrmanmýþtýr. Ya da yaþam izleðinin sarmal geliþme içinde geldiði bu tinsel (ruhsal-öznel) düzeye yeni bir sosyo-öznelli basamak denir. Hiç bir þey durup durduðu yerde kalmaz. Þeyler yeni baðýntýlarýyla olaylaþýr. Geliþir. Kesikli sürekli olurlar.

Nasýl yalpa yapmakla yürüyen bir kiþinin yalpalamasý þiþedeki alkolün kiþi içine alýnmasýylaysa; sosyal tutum olan öznel ben de, yalýn benle giriþen kiþiler arasý baðýntýnýn ortaya koyduðu davranýþ olmakla; artýk tam anlamýyla yalýn ben olmakla kalan ben deðildir.

Sosyal alanlý öznel bilinç te durup durduðu yerde kalmayacaktý. Sosyal alan totem meslekleri eliyle üreten toplum sal alana dönüþmüþtü. Üreten iliþki olan toplum sal alan; gündüzle sýnýrlý olan saðlama aktivitesinin içinde boþ zaman dediðimiz artýk zamaný ortaya koydu. Yine üreten iliþki "insaný" ve bile kültürel sentezle uygarlýðý, "uygarlýklar sentezini" ortaya koydu. Yalýn bilinçten hareketle öznel bilinç, buraya gelmiþti.

Bu artýk zaman, insan öznelliðinin geliþmesi baðlamýnda bulunmaz bir olanaktý. Artýk insan yaptýðýný bol bol düþünecekti. Ve insan artýk zaman içinde farklý eylemlerin sýnanmasýný ortaya koyabilecektir. Artýk zaman insanýn etkinlik içinde geçireceði bir eðlence ve ritüelime olan zamaný ortaya koymuþtu. Bu artýk zaman içinde deney sellik, sýnama yanýlma türü istidlal (akla uygun) çýkarýmlarýyla soyutlama gibi zenginlikleri nedeniyle sosyal öznelliðimiz yeni bir "özne nesnel süreçli boyuttu".

Yalýn bilinçli benci dönem, tekilliðin þartlarý içinde tikel oluþlarýn salýnýmýyla; yalýn bencillikti salýnýmlar kendi tekil sürecini sürü dönemi içine doðru kaydýran bir yelpazeyi içerir. Bu zamanlar az çok oluþla bencilliðe karþý kiþideki özgeciliði ortaya çýkarýrlar. Sosyal özne, hani nerdeyse tümden özgeciliktir.

Sosyal özneli bilinç, özgeciliðin güttüðü bilinç düzeyi olmakla özgecilikler yer yer bencilliðin önüne geçip; bencilliði bastýrabilirler. Bu sosyal özneli aþamada özgecilik daha ulvi kýlýnmaktadýr. Kiþinin ölüm orucu tutmasý kiþinin özgecil olma bilincinden ötürüdür. Yalýn bencil bilinç özgeciliði bilmez.

Doðallýkladýr ki özgeciliðin üzeri de týraþlandýðý zaman görülür ki sosyal özgeciliðin altýnda yatan þey yalýn bencilliðin güttüðü giriþmeli olan baðýntýlardýr. Özgeciliðin altýnda bencillik var dediðimizde sanmayýn ki alt bencillik giderek özgeciliðe gelirdi. Sosyal alan olmasa alt bencilliðin özgeciliðe gelmesi olanaksýzdýr. Özgecilik te sonuçta sosyal yapý üzerinde yalýn bencilliðe hizmet olmakla bir inþadýr.

Bu yelpaze içinde tekil oluþun bencilliði, tikel oluþ içinde olmadýðý gibi tikel oluþun bencilliði de, sürü dönemin bencilliði gibi deðildir. Ne var ki her üç durumda yalýnca bencil oluþ baskýndýr. Ve benci bilinç olmakla kiþisini güdendir. Bu üç süreç içinde belli belirsiz bir totemi oluþun sosyal salýnýmlarý vardýr. Ama bu salýnýmlar henüz bir özeði ve özeðin çevresini senkronlayým yapan çevrimlerin salýným yoðunlaþmasý deðildirler.

Sosyal özneli bilinç düzeyi, daha çok totemi dönemli ve totemi mana inþalýdýr. Tabii ki özne-nesneli süreçli, bencillikti toplumsal bilinç te; sosyal özneli bencil bilinçli sürece kapalý ya da örtüktürler.




Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Anlamak Gerek 26
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.