..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Bilen sever. -Leonardo da Vinci
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




15 Mayýs 2017
Ekici ve Çoban Gruplarýn Diretisi 3  
Bayram Kaya
Ab-ra-ham, El (tanrý) sözcüsü apilu anlamýna genel bir isimdir. Halklarýn sahibi olmakla; halklarýn babasý, efendisi (Bael'i). Týpký Ham-mu-ra-ba'nýn (Hamurabi'nin ra-ba ) rabba- sözcüsü olmasý gibi.


:HJF:
Köleci sistem öncesinin (El öncesinin) meþrulaþma derdi yoktu. El, ilahi olmayan bir meþrulaþma þekliydi. Ýlahi olmayan anlatýmlara izah olma þekliydi. Kaos ve kavga buradan çýkýyordu. Ýlahlarýn oluþtura geldikleri gelenek tutumlarýn meþruiyet olduðu, El karþýsýnda göze sokulur olmuþtu. El de iþte bundan; kendi meþruiyetsizliðinden rahatsýzlýk duyuyordu.

Ýlahi durum karþýsýnda El, kendisini meþru etmenin gayret ve hünerini sergiliyordu. Bay erki dediðimiz ilk El hünerli mülkiyetçi parça oluþumlarýn her bir El'i, kendisine farklý seslenilen El'lerdi. Söz gelimi Awram'ýn El'i, Awram'a; "Ben El Þadday" diyordu.

Ve hemen sahiplik sýfatýný vurguluyordu. "Daðlar sahibiyim (Tanrýsýyým)" Çoban mesleði için hayli etkili bir sahiplikti. Dað sahibi olma nedeniyle çoban Awram üzerine bir etki ve alan basýncý olmaktadýr. Awram'da kendi mal-mülk sahipliðini, çevresindeki hizmetçi, asker, çoban ve aile efradýna izah etmenin gayretindeydi.

Awram da kendi meþrulaþmasýný El sahipliðinin, Awram'a el uzatmasýnda buluyordu. Birkaç kez yolda ve rüyasýnda; en son Hebron'da Awrama görünen sahip El Þadday'dý. El Þadday anlatýmý Awram'a meþrulaþma oluyordu. Awram El Þadday üzerinde yaptýðý ile yapacaðý ile kendisini çevreye ihale edip; El Þadday’la tapu tescilini damgalýyordu.

Sümeri "LU" lar (insan-kiþi-adam), El'in verdiði mülk sahipliðiyle "GAL" (büyük) oluyorlardý. Böylece mal mülk sahipliði olan ve mal mülk sahipliði olmakla yönetenler LUGAL'lerdi (büyük insanlardý). El tarafýnda, ittifakýn "Lu'su" olan tüm insanlarý içinde; "gal" olan LUGAL insan efendiler ayrýlýyorlardý (insan yazý dizime bakýnýz).

Hamurabi, kendi egemenliði altýna aldýðý bütün bu yöneticileri kastederek þöyle demek zorunda kalmýþtý: “a-wi-lum su-u/lu sarrum (Lu-gal)/lu belum (En)/lu issuakum (EN-SI)/u lu a-wi-lu-tum/sa su-ma-am na-bi-a-at” (o adamýn adý, ister kýral, ister (büyük) bey, ister (ulu nefes) Ensi veya patesi; adý ne olursa olsun).

Henüz kiþi adlarý yok. Ýsimler geneldi. Sümer LU'larý, LU ve "Gal Lu gal" olarak ayrýþýyorlardý. Babil’deki A-wi-lum'lardan Ham-mu-ra-ba (rabba) olaraka ayrýlýyorlardý. Hammurabi, kendi egemenliði altýna aldýðý bütün bu yöneticileri kastederek þöyle demek zorunda kalmýþtý: Gal-lu-gal, toprak sahibi Krallar kýralý, Ham-mu-rabba, tanrýnýn sözcüsü, peygamberi"

Ab-ra-ham da bu bakýmdan bir kiþi adý gibi görünmüyor. Kiþi adý olmayan Hamurabiyi (HAM-MU-RA-BA) sözcüðünü Babil sürgününde Ýsrail'e dönem Tevrat yazarlarýnýn tersten AB_RA_HAM okumasý gibi görünüyor. Bu DUMMUSÝ’yi de ÝS_UM_MUD olarak söyleyiþler gibi eski bir usuldür.

Bu nedenle meþrulaþmak isteyen El'di. Tehdit ediyor, azarlýyor, vaat ediyor, öfke ve gazaba geliyor hep kendisine "Ben" diyordu. Kendi kabulünü onaylayanlara El; Ziusudra, Awram, Ubartutu, Utnapiþtim gibi apilular aðzýnda "Ben falaným". "Ben filaným". "Ben falan yeri filana verdim" diyordu.

"Senin ile aramda bir akit yapacaðým. Ve seni bu akitle (mal mülk sahipliði kýlan sözleþme imanla) büyük bir halk kýlacaðým" diyordu, Daðlar sahibi olan El, yani El Þadday'dý. "Seninle akdim þöyle...sana artýk Awram demeyecekler, adýn artýk Abraham’dýr (Ýbrahim'dir)" diyordu akitle.

"Sana ve soyuna, KENAN ÜLKESÝNÝ veriyorum ve ben de sizin tanrýnýz olacaðým". Önce El'in kendisi mal mülk sahibi olmadan (Kenan Diyarý gibi mülkle devletlû bir ahit sahibi imanýn sözleþmesi olmadan) ve malýndan mülkünden vermeden (kiþileri mal mülk sahibi kýlmadan), El tanrý olamýyordu. El ümit etmeye de; ümitsiz kýldýklarýna da ümit olarak El oluyordu. "Tek ümidimiz sensin" diye dualar ediliyordu.

El ilahi döneme göre bir milattý. El tarzlý mana anlayýþlý yapýlanma büyük bir tarihi kýrýlma indisi taþýmakla vuruklar (travma) etkisiydi. Bu deðiþme dönüþmeler Sümer tufanlarýydý. Tufanlar önce tapýnak denen ilahi kült merkezlerini silip süpürecekti.

Tufanlarýn ilki Þuruppak'ta olup, doðal olmayan tufanlardý. Yeni olan köleci ittifaklý beþ Sümer þehirlerinin kurulmasýydý. El kendisini mal mülk vermekle kabul ettiriyordu. Tufanlar El'in köleci ittifak hüneriydi. Ziuzudra'nýn El'i (mal mülk verici meþrulaþma anlayýþý) olan El, Ea; Ziuzudra'nýn rüyasýna girip bu tufaný söyleþiyordu. Þimdi Abraham ile El'i arasýndaki söyleþiyi bir bütün olarak okuyalým.

"Ben El Þadday. Daðlar Tanrýsýyým. Bana baðlýlýkla hareket et. Senin ile aramda bir akit yapacaðým ve seni büyük bir halk kýlacaðým.

Ab-ram, alnýný topraða deðirdi ve Tanrý ona þöyle dedi:

‘Seninle akdim þöyle: sen çok sayýda halkýn babasý olacaksýn. Ve onlar sana artýk Ab-ram demeyecekler, adýn artýk Ab-ra-ham’dýr, çünkü seni sayýsýz halka baba kýldým. Sana ve soyuna, Kenan ülkesini veriyorum ve ben de sizin tanrýnýz olacaðým’.

Ab-ra-ham, El (tanrý) sözcüsü apilu anlamýna genel bir isimdir. Halklarýn sahibi olmakla; halklarýn babasý, efendisi (Bael'i). Týpký Ham-mu-ra-ba'nýn (Hamurabi'nin ra-ba ) rabba- sözcüsü olmasý gibi.

Kuþkusuz ki köleci dönem de bir baðýntý iliþki türü olmasýyla hýzlý bir geliþme, deðiþme ve dönüþme yapardý. Günümüzdeki geliþme, deðiþme ve dönüþmenin içinde kapitalist kazanma hýrsýnýn payý çoktur. Burada yanlýþ olan geliþme, deðiþme, dönüþme olgunlaþmasýnýn içine kapitalist ya da özel mülkiyetçi kazanma hýrsýnýn geliþmelere ve buluþlara temel yapýlmasýdýr.

Bu çok yalan ve yanlýþ bir aldatmadýr. Kapitalist sistem içinde düþünürseniz bunun yalan ve yanlýþ olduðunu elbette ki anlayamazsýnýz. Kapitalist ideologlarda bizi böyle kandýrýrlar.

Bütün geri baðlaným yasalarýný bir an kaldýrýn. Bugünkü sosyo toplumdan en baþa gidelim Temel düzlem dediðimiz som olan kiþisi bencilliðine gidelim. Bencil sahipliðin üzerine “kazanma hýrsýný” koyalým. Bu kazanma hýrsý içinde olan som bencili kiþi iyon devinmeli süreçleri kullandýðýmýz bu güne asla gelemezdi. Bir kere som bencillik üzerine kazanma hýrsý, devinme alaný olmakla inþa edemezdi.

Neyi neye göre kazanma hýrsý yapacaktý? Ortada üreten bir emek kullanýmý yoktu ki, emekleri sömürür olmasýyla egomuz kazanma hýrsýna ulaþsýndý.

Yani ne inþanýn temelinde ne de geliþme deðiþme dönüþme olucu diyalektiðin temelinde sosyo toplumsa güç olmadan kazanma hýrsý yoktur. Kazanma hýrsý sosyo toplum ve onun sömürülmesi olmadan geliþme, bilim ortaya koyamaz. Kiþisel kazanma hýrsý bir kez sosyo toplum üzerine enfekte olduktan sonra da geliþme deðiþme ve dönüþmelere vesile neden olmayla katký vermeden edemezdi.

Görülüyor ki geri baðlaným yasasý içinde ve baþlangýç koþulu içinde kapitalistçe olan kiþisi kazanma hýrsý hiç yoktur. Kapitalist olan kiþisi hýrs; kazanan, sömüren bir hýrstýr. Üreten koþullarýn olmadýðý ilk süreçler içinde neyin kazanmasýný ve neyin sömürmesini yapacaktý ki; böylesi bir hýrsýn bencil oluþ sahipliðiyle geliþmelerini ortaya koyacaktýnýz?

Ve belli þartlar oluþmadýkça (sosyo toplumun gücü oluþmadýkça) da böylesi kuruntu olan var sanýlar; deðiþme dönüþmelere vesile nedenli katký veremezlerdi. Þu halde kapitalist kazanma hýrsý, temel bir neden deðil, ilinektir. Belli bir üretim tarzý içinde ancak vesile bir nedendir. Yani vesile neden olmasa da; o ilinek olmasa da; sosyo toplumlar geliþme dönüþme deðiþme süreçleriyle bilimini yine ortaya koyarlardý.

Deðilse ilahi dönem de oluþan mana düþüncesine; ilahi dönemin içinde kimse ilah demiyordu. Ýlahý geçmiþe; köleci sistem içindekileriyle beraber bugün bizler ilahi dönem diye söylüyoruz. Kuþkusuz ki geçmiþte bu isimleþiþi tanýlayan olgusal bir mana düþüncesi vardý.




Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.