Belirenin, belirecek olana karþý koyan direnç tepkisi vardýr. Bu tepkinin sosyal dildeki karþýlýðý put kavramýdýr. Direnç, dinamik olmayý da ele verir iken, sosyal geliþme içindeki dinamik firen kilitlenmesi olabilmektedir. Önce olanýn sonra olana tepkisidir. Geçmiþin, geleceðe tepkisidir. Kesikli olanýn sürekli olana, tepki koyuþudur.

Burada önemli olan þu. Bir sürecin büyümeye, deðiþmeye, dönüþmeye, eðilimi vardýr. Ayný sürecin büyümeye, deðiþmeye, geliþmeye karþý direnci de vardýr. Firen etkileri nedenle süreç istediði kadar büyüyüp geliþemez. Ve firen etkilerine karþý olan eðilimin, biraz fazlasý kadarla de büyür. Bir süreç kendisi ile ayný kalmak ve kendisiyle ayný kalamamak çeliþkisiyle baþ baþadýr. Kendisiyle ayný kalma eðiliminin biraz fazlasý olan enerjiyle dinamik ve akýþkan olur. Sistem geri baðlaným yasasýyla ayný kalmak ister. Geri baðlaným yasasý içindeki ileri geri fazlý olay niceleyicilerle büyür.

Put, bir önceki El geleneðinin daha sonraki niceli El salýnýmlý belirimlerine karþý olan dirençleridir. Þimdiki sentez ile olan El’in, geçmiþteki kendisi olan; tekil, monark, kabileci El’e, put demesidir. El geleneðini, þimdisi içinde daha önceki boyutu ile tutan muhafazakârlýktýr.

Muhafaza edilen kimi imge (korunan kimi imge) yeni sistem dinamiði içinde baðýntýlý olamamakla iþlevsizdir. Ýþte yeni içinde iþlevsiz olan ya da yeni iþleve dönüþeni kavrayamayan özne oluþlar; eski anlamý ya da iþlevi yontu simgeler, muskalar halinde görüntüyle somut hale getirirler.

Muhafaza da sistemin dinamiði içinde, firen iliþkileri de sistemin dinamiði içindedir. Bunlar neyin önce neyin sonra olduðuyla iliþkisine göre istenmeyen firen iliþkisi ve istenmeyenin muhafazasý olurla.

Örneðin; ön ittifaký süreçten özel mülkiyetçi sürece geçerken; kiminin malýnýn mülkünün olup; kiminin malýnýn mülkünün olmamasýný öngörülür. Böyle öngörülü mantýðýn düzenine göre süreçte tek takdir eden iradenin mutlak olmasý ve muhafaza edilmesi doðrudur.

Süreç, tekil irade düzenleþimi içinde; varlýklý olanýn yoklarý üzerine hüküm ve adalet muktedirliði içinde olmanýn, özel mülkçü yapýlaþmasýna göre düzenlenir Bu tekçi düzenlenir boyut kendi eðilimli niceleyiþ durumlarýný ele verir. Bu niceleyiþ mülkün büyüme eðilimi ile büyüme eðilimi olanýn çevreyi egemenliði altýna alýcý süreç sentezlerine dönüþmektir.

Sentez süreçleri, baþka monark (tekil) El muktedirliklerini içerir. Yeni sentez her bir farklý tekil iradeleri içeren oligarþidir. Oligarþi; takým erkleri ya da monark erkleri olmakla iradenin tekil kullanýmýný deðil de iradenin birkaç muktedir eliyle kullanýlýp tek aðýzda söylenmesi olur.

Yani oligarþi bir önceki süreç içinde meþruiyet olan tekçi, monark ve mutlak iradeye karþýdýr. Yani tekil takdirli olan bir önceki sürecin meþruiyet anlayýþý; yeni sürece göre baðýntý iliþkisi olamaz. Tek takdirli irade sentez süreç içinde istenmeyen, firen iliþkisi olmakla kafa putlarýný, ya da kafa putunu oluþur.

Ýþte ilk köleci inþanýn ya da önce olanýn sonra olan oligarþi sentezli süreçlere dönüþen zamanýna karþý dikilen tekçi irade oluþla tanýnan El yontularý oligarþiye ya da daha sonranýn her bir sentez süreçlerine karþýdýr. Çünkü oligarþinin bir danýþma meclisi olma tartýþmasý çok kiþi için yorucu, anlaþýlmaz ve çok daha fazla firen iliþkili olmasý nedenle tekçi irade putlarýna sýðýnmasý olmaktadýr.

Hâlbuki süreç tekli ve çoklu irade kararlarýný gerektiren durumlarla karmaþan bir entegrasyondur. Konsültasyon gerektiren durumda tekli irade gerekmezdir. Þoförlük gibi tekli irade gerektiren durumda da, konsültasyon (görüþ alýþveriþi) gereksizdir. Her durumda konsültasyon istemekte; her durumda tekil irade istemekte; istenmeyen firen iliþkisi olmakla kafa putlarýnýn muhafazasý olurlar.

Tek iradeli mutlak olan El’in, konsültasyon yapan; çok iradeli ortak kararlar alan oligarþin El ile savaþý; oligarþin El’in geçmiþi olan tek iradeli El le put savaþýdýr. Oligarþin olan El’in, þimdisi içinde tekçi olma kavgasý da Tagut oluþ savaþýydý. Put savaþý, yeni olanýn kendi eskisiyle kavgasýydý. Eski olan baþkasýnýn eskisi deðildi. Yine kendisinin eskisiydi.

Tagut olan da baþkasý deðildi. Yeni olan oligarþi konsensüsüne karþý, mutlak ve diktatör olmak istemekle; yeniden tek iradeli El olmak isteyendi. Tagut oluþ iki açýdan beliriyordu. Birinci tür Tagut oluþta, üzerine mal mülk takdiri olmadýðý halde; sanki üzerine mal mülk takdiri olmuþ sasýna El gibi mal mülk sahibi olmakla keyfi takdir eden, El’e benzemekti.

Ýkinci tür Tagut oluþtaysa araya oligarþi, süreçler girmiþtir. Mal mülk sahibi olma ortak özelliði nedenle yetki de irade de görüþ alýþveriþine dönüþmekle oligarþi bir yapý ortaya çýkmýþtýr. Ortaya çýkan bu yapý süreç oligarþi ve aristokratiktir.

Yapý oligarþi ve aristokrasidir çünkü mülkü olmayanlar yetki, bu tür malý mülkü olan soylu meclisin irade paylaþýmlý görüþ alýþveriþi içinde yoklardýr. Ama oligarþi iradeye karþý malý mülkü varmýþ gibi irade kullaným ortaklýðý istemeleri bir Tagut oluþtur. Oligarþi içinde oligarþi üzerinde irade sahibi olmak isteyenlerin de sosyal dil içinde sýfatlarý Tagut ’tu.

Eski El’in, yeni El ile olan savaþ süreci de yine El’in kendi çeliþkisinden yansýmadýr. El’in kendi oligarþi yansýmasýyla savaþýydý. Çünkü El yeniyi de eskitiyordu. Bu nedenle yeni de kendisini El’ler üstünde mal mülk sahibi olmakla görmek istiyordu. Mutlak El, olma iddiasýnda bulunmaya da Tagut deniyordu.

Put kavramý El’in El ile savaþý olmakla þimdi olana göre, önce olaný. Þimdiki senteze (tevhide) göre, sentez ürünü (tevhit ürünü) olmayaný belirtir. Eskinin yaþam sal, geleneksel ve düþün sel baðlamlý sistem oluþunu sembolize eden anlam ve anlatýmdýr.

Baðýntýsý olmayan eski anlam ve anlatýmlarý þimdi içinde simge eden anlayýþ put durumdu. Somut ve soyut evrimle oluþan direnç noktalarýný yeni içinde eski soyut anlamýyla muhafaza eden tutum put olur durumdu. Yeni süreç baðýntýlý iradeler karþýsýna; tek ve keyfi oluþla mutlak El takdirli ilk El biçimini temsil eden, ima eden somut yontularla, simge giyim kuþamla imge edilme þekilleri de birer kafa putu olucu durumlardýr.