Kafa putlarýnýn güvencesiyle yetinenler, bu tür kararlý takýlmalar içinde kalmakla; ilerisini tasarlayýp geliþtiremez. Benci tutumla dýþ dünya arasýna yeni sosyo-toplumsa davranýþlý olaylarýn geliþmesine izin vermez. Ben olan süreci kesikli yaparken; biz olan da kesikli olan süreci ileri akýtmada çok öncü rol oynamakla bizi kolayca en az enerji harcama düzeyi içinde kýlar. Kafa putu mana anlayýþlý olanlar, bu bilinç düzeyini taþýyamayanlardýr.

Kafa putu olan tutumlar, tamamen bir düþünce tembelliði olmakla belirir. Putçu mantýk, ben ile biz olan düzey düzlem gibi süreçlerin sonrasýnda; yani iki düzlem arasýnda ortaya konur. Böylesi süreçte bencil oluþ; dýþta biz olan davranýþ olmakla, ben gibidir. Savunma ve saðlayýþsa vs. olan tutumlarý bize göre olmanýn içinde bene göre olur. Put olan davranýþ içinde önceki biz olan davranýþýnýz, sonraki biz oluþsa davranýþýnýza dönüþmeyi engellemekle, biz olan eylem birliði de put oluþla karþýmýza çýkar.

Bir önceden oluþturulan "biz" olucu davranýþ düzenli kararlýlýðýn içinde olanlar; ileriyi kestirme üþenci gösterirler. En az enerji harcanma düzeyi ile enerji sakýnýmýný yaparlar. Bu tarz putçu tutumla; bu tür eðilimi kuvvetli olan kiþilerin bu tür yaklaþýmlarý dýþta paylaþtýklarý direnç noktalarýdýr. Put ta bu haliyle benler arasý bir benci oluþtur. Sýnýflar arasý çýkar nedeniyle egemenlerin tertibi olan pek çok siyasi putçu yaklaþýmlý tertiplerini de buna eklerseniz; putçu davranýþlý tutumlar hayli karmaþýk iliþkilere döner.

Totemi sosyal yaþam içinde irade yoktur. Dýþtaki toplam zorluklarýn bizi eðim olmasý içinde bizler bir birine tutunmanýn; düzenli ve tekrarlana bilir bir iþbirliði içinde olmakla varýz. "Biz" oluþ, ben olanýn dýþa uzanmýþ bilinciydi. Beyniydi. Kiþi "biz" üzerinde ben oluþunu anlýyordu. "Ben" üzerinde "biz oluþa gidiyordu. Yani kiþi teklikte (bende) çokluktu (bizdi). Çoklukta (biz olanda) teklik (ben) oluyordu.

Ben ile biz olmak; "biz" olduktan sonar yeniden "ben" olmak zorundaydý. Ýlk ben biyolojikti. Biz dedik ile oluþan ben sosyaldir. Biz duyuþu üzerinde, biz baðýntýsýyla deðiþip dönüþen ben de; biyolojik ben üzerine inþa olan sosyal yeni bir sosyal bendi. Sosyal ben biz olandan yansýma olur, adeta bölüntüdür.

"Ýlk biyolojik ben" ile "bizden" sonraki aþama içinde çözülen "ikinci ben"; ayný ben deðildir. Biyolojik referans üzerine giriþen ama biyolojik referans içinde de olmayan bendir. Çükü ikinci ben biz baðý üzerindeki özellik yansýmasýyla parçalý olan bendir. Ben kendi baþýna bu yansýmayý veremez.

Biz baðý üzerinde çözülmekle ikinci tür ben sosyal bilinçli, bendi. Bu ikinci ben içinde, ilk ben vardý. Ama ilk olan biyolojik ben içinde "biz baðýntýlý yansýmayla beliren sosyal ben" yoktu. Sosyal ben dýþta oluþur. Biz baðýnýn oluþup çözülmesinden sonra ancak oluþur.

Bu nedenle biz oluþa katýlan ilk benle; biz oluþtan sonraki çözülmeden elde edilen ikinci ben; ayný ben deðildir. Bunu iyi kavramalýyýz. Pekmez içine bulanýp çýkan kaþýk, yine kaþýksa da; ilk kaþýk gibi deðildir. Pekmeze dalýp çýkan kaþýk ilk kaþýkta bulunmayan özellikler içermektedir.

Biz, benler senteziydi, Sentez üzerinde ben olanda yeniden ve tekrar biz baðýntýsý üzerinde parçalanan bendi. Ýlahi sosyal yaþam; sentezi olan gruplar adýna iradi kararlar almanýn da ortak kararlar vermenin de irade birliðiydi. El'in ilk tipi, bu ortaklaþma irade olana karþý oluþlarla göre kendisini tanýmlamaydý.

El, malý mülkü olmayan tüzel ilahi iradeye göre; malý mülkü olandý. El; ortak kararlar alan tüzel ilahi iradeye karþý da; mal mülk sahipliðinin tekil iradesiydi. Tekil oluþu tek mal mülk sahibi irade olmaktan ileri geliyordu. Biz olaný ben yapan egemence mantýktý. Biz bulaþmasýný deðil El bulaþmasýný kabul eden bendi.

El, ön ittifaklý olan; kamunun olan (ortaklýðýn olan) malý-mülkü; özel mal, mülk sahibi yapan öznel iradeli kendi taraflarýyla birlikte, kötü bir anlaþma içinde giriþen güç olmakla ortaya çýkmýþtý. Ortaklýða karþý, ortaklarý olmaz olmakla legaldi (Lugal'di). Yani yeni yasa olana çok uygundu. Meþruydu. Yeni yasa da sürecin ilkten beri böyle olmasýyla (hiç ortaklarý olmamakla tanýnma) olmakla anlaþýlýyordu.

Sapýklýk neydi? Yeni mantýklý çýkarým olan sürece göre; olup bitenlere, baþtan beri böylesi bir ortak tanýmazlýk üzerine inþa kýlýndýlar; denmiþti. Böyle olunca ortak tanýmazdý söylemin yapýldýðý sýrada, karþýlarýnda ortaklaþan yapýlar vardý. Ýlkin ortaklaþan olan yapýlara göre ilhamla ortaklaþmayan yapýlarý söylüyorlardý. Ortaklaþan yapýlar, süreci bu ilhamý ortaya koymanýn düzeyine getirmiþti.

Ýþte ortaklar tanýmayan yeni yapý; ortaklar tanýyan eski yapýya sapýk diyordu. Güya atalarýnýz ilk yasa olan; ortaklaþmazdýk olan doðru yol dan sapanlardý diyor. Yeni yapý süreci yamulttu. Süreci ortaya koyma zorunluluðu olan ortaklaþmacý oluþa; haksýz olan kendisini ortaya koyabilmek için kendi öncesine sapýklýk diyordu! Kiþi beni tüketirken elbet ortak olamaz. Biz olan sosyo toplumsa ben de üretirken ortak olmak zorundaydý.

Aslýnda ilkten beri yasa olan, süre gelen ortaklaþmacý inþaydý. Yeni yapý yeni süreçle tepe taklak edildi. Üreten emekler üzerinde ortaklar tanýmayan bu süreç bir illüzyonla kendisini ilkten beri böyle olurun yasasý, kýlýnmýþtý! Baþlangýç inþasý içinde iþbirliði, dayanýþma ortaya koyan gayret ve güç birliði henüz üreten iliþki ve üreten emek deðildir. Bu nedenle ortaklar tanýmayacak sürece girecek olan artý ürünü verememekle zenginlik biriktiremiyordu.

Artýk ürün veren birikimlerin kaynaðý üreten iliþkilerdi. Üreten iliþkilerde üreten gruplar arasý baðýntý olmakla toplumsal iliþkiye dönüþmüþtü. Toplum o günkü grup mesleklerini içermekle entegre oluþun tamlýðýydý. Artý ürün üreten emeðin, toplumlarýyla ortaya konacaktý.

Ýnþanýn baþýnda toplumlar yoktu. Toplumsal zenginlikler de yoktu. Toplumsal (kamusal) birikimler yapmýþ zenginlikler de yoktu. Ki üzerinde ortaklaþma tanýnmayacak olan mal, mülkte yoktu. Yani ilk yasa ortak tanýmazlýk deðil; aksine grubun ortak saðlama ve daha sonra da ortak üretim gücü olan emek gücü; ilk yasa oluþla kutsanan ve inþa, olandý.

El, yeni kuramý içinde eski olan egzajere eden süreci yanýna çeken vaatler veriyordu. Vaatler ileri biz olucu bilinç düzeyine göre deðildi. Biyolojik ve som bencillik üzerine olan vaatlerdi. Böyle olunca vaatler kiþilerin hoþlanma duygusuna hitap ediyordu.

Vaatler henüz ilahi dönem içinde tartýþýlan ya da telkin edilen olmakla ilahi dönemle anlaþýlýyordu. Kavradýðý ortada durup duran zenginliði kendi eline geçirmekle oluþun duygusal ikiyüzlülüðü içindeydi. Ýlahi dönem içindeki o aþamayla köleliði, yoksulluðu, zulmü þunu bunu görünmez oluþla bu vaatlerin öznel düþünce içinde kendine göre olur yansýmalarý hayli etkiliydi.

Yeni olan kiþisi menfaati olaný kavratýyordu. Deðirmenin suyunun nerde gelir olduðunu deðildi. Bunu diyemediði için mal-mülk El’in; ümitsiz olmayýn El de mal mülk verir demekle deðirmenin suyunu tarif ediyordu. Korkmayýn aðýlda oðlak doðsa ýrmakta otu biter diyordu.

El çevresindeki Ýnanýrlarýyla kendisini mal mülk sahibi kýldý. Bir ittifaka ait ilk elden olan o ittifak mesleklerini bilir entegrasyon bilinçli kiþi ve kiþilerden vaat kâr bir grup oluþtu. El bu grubu çevresinde topladý. Böylece bu yapabilirlikle ittifaktan ayrýlýp göçerler olmanýn iradesini olmuþtu. Bu yapý, yeni gittiði yerdeki ham arazileri kendilerine bað, bahçe yapabilen; koyun, kuzu yetiþtirebilen, kulübe-bina inþa eden "ön ittifaklý kazanýmla toplumsal gücün kendilerinde de yansýyan donanýmýna sahip"; sosyo toplumsal yapýlardý.