Bu tarz El süreci gerçekte kiþinin kendi içinde kendiyle pazarlýk içinde olmasýdýr. Kiþinin Muaviye fikirli olmasýydý. Kiþinin Firavun gibi eðriliði gözetip, görünüþte de Musa, Ýsa gibi doðruluk söylemesiydi. Kiþilerin içten pazarlýkla eðriliðe yönelmelerinin süreciydi. Gruplar üzerinde anonim olan durum; yine kolektif sahiplik içinde olunan muktedirlikti.

Bu anonim sürecin kiþi sahipli muktedirliðe dönüþmesiydi. Kiþi kendi yapar oluþunu, baþkasý üzerinde yaptýrabilir oluþa dönüþecekti. Anonim olan güç kullanýmýnýn; kiþi sahipli, kiþi kararlý, kiþi yönetimli sürece egemen bir muktedirlik olmasýydý. Bu tarz bir yeni yol açmasýyla kiþilerin kendi kendilerinin de baþkalarý üzerinde nelere kadir olacaðýný düþünmelerinin, öznellik süreciydi.

Kýsacasý þartlarý belirende anonim olana karþý kiþi içten Nemrutla, firavunla fesattý. Ýçten pazarlýklýydý. Bu haldeki kiþinin; “halkýn iradesi kutsaldýr” deyip halkýn sýrtýndan halkýn boynunda boza piþirmesine benzerdi. Halka kutsal diyende halkýn ensesinde boza piþirende ayný kiþidir.

Ama kiþiler bunu bilmez. Kiþi süreci parçalý görür, ama parçalarý bütünleþtiremez. Bütünleþtirmemesi için parçayla, bütün arasýna El mana anlayýþýný koyar“. Bir de buna “El dilemese bunlar olmaz” deme ipnozunu ortaya koydu mu, kiþiler parçalardan bitiþecek bütünün resmini göremezler.

Kýsacasý, bütünü gören anonimi oluþ parçaya, kiþi sahipliðine ayrýlmakla kalmaz; kiþilerin bütün olan, bütüne ait gücün kullanýmý olan anonim oluþu görmesini engellerler. Kiþinin sahipliði anonim olan geri baðlam üzerinde referans deðerleriyle süreçlime edilmesi gerekirken; süreci geri baðlaným yasasý El anlayýþýyla görünmez edilir.

Süreç bu yazsa üzerine inþa ve bina olmakla beraber El manalý þalýn altýnda olup bitenler görülemez. El manalý örtü altýnda olup bitenler El sayesinde olup bitenler sanýlýr. Bu nedenle bu yasallýk El mana anlayýþýyla kutsanýr. Mana, bilgi ve olup bitenler böylece kiþiye yabancýlaþýr. Kiþiler artýk sürece Fransýz kalýrlar.

Bu Fransýz kalýþýn nedeni kiþiler anonim olaný parçalý kýlarlarken yine durumu parçalý kýlan kiþiler halka (anonime atýf ve vurgu yapmakla “halkýn iradesi her þey” derler. Anonime vurgu doðrudur. Yeni olaný kiþisi sahipliði anonime referansla düzenlemek doðrudur. Sürecin burasý meþruiyet ve alkýþ alýp vicdan onayý alan yerdir.

Bu doðru nokta özne düþüncesinin evirilip-çevrilip suyun bulanýp; fesat olunan yerdir de. Bunun böyle derim. Ýzni alýrým. Gerisi El kerim derim demenin yeridir. Musa, Ýbrahim, Ali vs. iþte iþin doðru olan kýsmýný belirtiþ olmaktadýr. Filimde Ýbrahim olunan yerde kopar. Kiþilerin vicdan onayý alan baðýntý yeri Ýbrahim, Musa, Ali oluþla kopar. Donar kalýr. Ýçi, güne göre; çaða göre doldurulur.

Kiþilerin vicdan onayýný alan yer olan; kiþilerin alkýþý olan doðru yeri; El örtüsü ile örtenler Nemrut, firavun denen anlamla donup kalýr. Böylece bir bütün olan kiþilik Ýbrahim ve Nemrut diye, ya da Ali ile Muaviye diye iki som kiþiliðe yani iyiliðe ve kötülüðe bölerler. Ayný sentezli ruh hali iki farklý ve zýt kiþilik olmakla çaðlar boyu birbiriyle dövüþtürülür.

Biri erdem olur, biri erdemsizlik olur. Biri mutluluk olur. Biri mutsuzluk olur. Biri mazlum olur biri zalim olur. Biri fakir olur biri zengin… Çaðlar bu hikâyelerin savaþ ve barýþýyla sýnýf savaþlarý bilinçli sömürülmeye ve sömürüsüne dönüþür. Kýsacasý Ali ve Muaviye doðru olan, kararlý olan, referans noktasýnda bir mana anlayýþý takiyyesi üzerinde sapan ayný kiþidir.

Birisi sadece referans noktasýný meþruiyet baðlamla söylemiþ olmakla orada donup kalandýr. Þimdi olup biten süreci tekrar baþa alýp olup biten süreci oraya öyküleri ile referans eder. Böylece iþi oraya ve o nokta öncesine baðlamak ister. Süreci oraya ve o noktaya baðlama isteði ile süreci þimdisi içinde akýtmak amacýndadýr.

Nemrut kiþiler o doðru referans noktasýný kendiiþlerinin esasý kýlarlar. Halka da iþin esasýný bu doðru noktaya göre deðil de, iþin esasýný El’in takdiri üzerinde anlatýrlar. El öncesine vurgu (atýf) yapan apilu Napiþtim de El sonrasý sürecin egemen sahibi olan Enkundum da ayný kiþinin bir durumla bir duruma geçiþ fesadýdýr. Ayný kiþilikte Awram ve Nemrutluk; halkýn bilincinde ayrýþýr.

El takdirliler soylu efendi kiþiler oldular. El’in vaadini bekleyen duacýlar da halk, köle olmakla; örtünün altýný bilmezlik oluþun karagözü oluþla anýla geldiler.

Bir kiþiliði iki parçalý kýlan anlayýþ bunlara türlü giyiniþleriyle, bunlara türlü mana elbiseleri biçen hikâyeler anlatýrlar. Artýk anlatýlanlar kendi özleri deðillerdir. Halkýn özlemi içinde olan uyuþma ya da uyanýþa hikâyeler olan mefkûrelerdir.

Tur Daðý’nýn sahibiyle, El Þadday Daðý’nýn sahipleri olan El henüz ayný El deðildi. Bir þeyin ihdas oluþ süreci hep tekil oluþun izolasyonu içinde inþa olur. Bir oluþumun ihdastan sonraki süreci de; sentez oluþun birlik ve tevhididir.

Awram'in ve Musa'nýn; sonra da zürriyetlerinin mal mülk sahibi olabilmesi için önce Tur'u Sina’nýn veya El Þadday Daðý’nýn yalýtýmlý bir ortam içinde her birinin bir, ayrý ayrý El’i olan; El malý ve El mülkü olmalarý gerekirdi. Ve dahi bir süreç ile ardýlý olan süreç arasýnda önce olan, sonra olana meþruiyettir. Bilimsel deyiþle önce olan sonrasýna geri baðlanýmladýr. Yani Nemrut olan Ali’yledir. Ali olan da Nemruttur. Bu ikili karakterin tarihi süreç olmalarý baþka þeydir. Bize hikâye dili olmalarý baþka þeydir.

Ýnanna, Dumuzi sahipli ve Awram türü bay erki oluþlar; Anonim olan ön ittifaklara bir geri baðlaným içindedirler. Dumuzi-Ýnanna hem ön ittifaklý karakterin hem El olma sürecinin birikim ve deðiþime parçalanma sürecidirler. Köleci ittifakýn baþýnda hala deðiþen karakteriyle Ýnanna ve Dumuzidirler.

Musa türü bay erki bir anlayýþ oligarþi içinde olukla, ikinci tarz bir El mana anlayýþýydýlar. Musa firavun türü sentezci oligarþi içindeyken kendini Awram olukla El mana anlayýþýný keþfetmenin belirmesidirler. Musa Firavuna rakip bir karþý El oluþla, oligarþi baðrýnda oligarþi olan zikri tekil anlayýþtýr.

Musa kendisini YHW anlayýþýyla kölelikten kurtaracaktý. Ama sömürü çaðý nedenle baþka milletleri kendisine köle yapacaktý. Musa yeni bir El bilinçli oligarþi erkli olan bir inþadýr. Musa zikri eklektik ve eklenti olmakla, eklenti (takým erki-oligarþi olmanýn) bilincini taþýr. Awram’ýn tarihi bir görüntü þekli de Ur’un oligarþi sentezi içinde çýkmasý le göçer bir bay erki konumunda yer almasýdýr. Fikirleri kendi El’ce olan anlayýþlarý içinde yalýtýmla Ur’dan ayrýlýr. Fakat Ur takým erki (oligarþi) bilincini de taþýrlar.

Oligarþi dediðimiz takým erki bilincini taþýyan yeni El tipli müstakil yalýtýmlý inþalar kendi anlayýþ birliði içinde kendi anlayýþlarýný, Awram (iyilik) olukla saymalarý normaldir. Yine bunlarýn içlerinde çýktýklarý Ur federasyonunu da zalim, nemrut ve kötü saymalarý da öznel inþa baðlamýyla yine normaldir.

Awram Ur gibi oligarþi yayýlmalý bir bilinçlenme içinde doðmuþ olmakla “arzý mevut” düþüncesini de taþýmamasý beklenemezdi zaten. Musa; Firavun ve Yetro dan öðrendiði ülküyü, Firavun oligarþisine katýlan ülkü ile deðil de, Ýbrahim’in El’i üzerinde mefkûre (ülkü) ile ÝsraEL’e özgü sentezlerle olmanýn genel iyicil meþruiyetini ortaya çýkarýyordu.

Musa ve ardýllarý için Ýbrahim’in “arzý mevutla” olan El yolu (El þeriatý), Musa gibi ardýllar için tutulmasý gereken meþru bir “Hanif” yol olmakla silsile edilecekti. Önce takým erki bilinci içinde yalýtama olanlar sonra da Awram’ýn oligarþini El ülküsü etrafýnda kendi sentezini ortaya koyup, geri baðlanýmý içindeki sürece olup bitenlerdi.

Ön ittifaklý kolektif yapýyý, kiþi sahipli sürece çevirmek isteyenler; aðýzlarýyla açýk açýk anonim olanýn övgüsünü söylüyordular. Ama bu kiþiler içlerinde de sahipliði hep kendi üzerlerine olmanýn niyetlerle sahipliði hep kendi kendisine sahiplik olukla anýyordular.

Bu takiyye týpký günümüzde “siz niyet” okuyorsunuz diyen gizli gündemli sinsi politikacýlarýn; “ben laik deðilim, devlet laik “ deyip; devletle laikliði övüp, kendisiyle laikliði yermesi içindeki mürailiðin laik sistemi adým adým þeriat sistemine çevirmeleri gibi bir takiyye ile oluþtur. Devlet insandan, insanýn düþünce ve eylemli anonim liginden baþka bir þey deðil ki. Laik oluþla üretilen, laik oluþla tüketilirdi.