Her gün yeniden doðmalý. -Yunus Emre |
|
||||||||||
|
Paylaþým aþamasýnda kölenin emeði yine kölenin doymasý oluyordu. Bu zaten zorunluydu. Efendinin keyfi (iradesi) üzerinde olan bir gerektirmeydi. Eðer köle on birim iþ üretti ise ve bu on birim iþin bir birimi kölenin doymasý oluyorsa; geriye kalan 9 birim emek gücü mülk sahibinin hakkýydý! Görüldüðü gibi süreç kendi ekseni çevrimiyle üretim hareketine tutuþuyor. Nesnel oluþa göre üretiyor. Ama bunu efendi sahipliði kaygýlý bakýþ açýsý içinde, paylaþtýrýyordu. Bunu bu þekilde derli toplu ortaya koyup, söyleyen ve bunu böyle meþru eden anlayýþ ta El mana anlayýþýydý. Kiþilerdeki emek (kas) gücü, yine kiþilerdeki farklý tür gereksinmelerin karþýlanmasýna bir gerektirmeydi. Farklý kullaným deðerleri üreten emekler birbirine karþý bir deðiþim hareketi ortaya koyuyorlardý. Birbirleriyle deðiþilir olan bu emek güçleri kiþinin doyduðundan (saðlamasýndan) fazla olduðu için; fazla olan kýsým (emek gücü) karþý taraftaki emek gücüne denk düþen karþýlamayla bir bað enerjisi ortaya koyuyordu. Bu bað enerjisinin yönetim merkezi, kolektif akýl olan kolektif sözleþmeydi. Bu kolektif akýl ( taahhüt) ezberlenip öðreniliyordu. Ezberlenene ve öðrenilen taahhüte göre hareket eden ve süreci bu hareket çevrimiyle yönlendiren otoriter yönetim, böylece ortaya çýkýyordu. Oluþan bu tür bað enerjili üreten hareket, nesnel ve öznel oluþun diyalektik süreciydi. Oysa köleci El inþasý içinde farklý kullaným deðerleri üretenlerin karþýlýklý yükümle olan emek gücü taahhütleri yoktu. Sistemin iþleyiþ aklý kolektif olmamakla El’di. El kolektif bilinçle yansýyan bir akýl ve anlayýþtý. Ama bu kolektif bilinç ile oluþturduðu üretim deðerlerini, kiþisi efendilerin sahipliðine çevirmenin hüneriydi. Kýsaca El emek gücünü (bað enerjisini) çalýþma ve doymaya indirgedi. Yani emek gücüde doyma olan emeðe indirgenmekle taahhüt eden, yükümlenen emek gücü yok sayýldý. Taahhüt yükümlenen olmak yerine Ele biat vardý. Ele iman vardý. Kolektif olan bað enerjisi sanal ve El seyit olmanýn öznel kaygýlý diyalektik süreçlerine dönüþmesinin içinde kayboldu. Kaybolan adres öznel El mana anlayýþýnda, acýma merhamet etmenin, efendiye sabýr edip, sebatlý çalýþma karþýlýðý olmakla vaatlere (sanal borç senetlerine) dönüþmüþtü. Vaat illüzyonlarý kendi içinde yeni anlam ve söylemler çýkarýmý yapan çývlama yapmasýyla bambaþka bir meþruiyetle kendi oluþumunu bulacaktý. Giderek El doðaüstü güce dönüþen serüvenlere konu olacaktý. 1-El, ortak mülkiyet iliþkisine karþýdýr. Hâlbuki kolektif emek gücü; toprak gibi, araç gereç gibi, kolektif bilgi gücü gibi üretim gücü olan nesneleri ile giriþince; bað bahçe tarla gibi kolektif tavýrlý mal mülk oluþu ortaya koymuþtu. Yani bað, bahçe gibi mülkiyeti oluþlar kendilikten bir sahipliðin kiþisel imarý deðildi. Kolektif gücün eseriydi. Çok sonra kolektif gücün kiþiye yansýmasýyla kiþilerde bað bahçe yapar olacaklardý. Ama kiþilerin imarý olan kiþisi bað bahçe iyeliði kolektif dönemde ihtiyacý duyulan deðildi. Köleci süreçte ihtiyacý duyulmakla yapýlabilendi. Bunu gören efendiler boþ alanlarý da sahiplenmekle bu sürece çok zor ve kýt izin verdiler. Üretim hareketinin kendisi kolektifti. Üretim hareketi emek gücünü ve üretim gücünü ifade eder. Yani bað bahçe kendilikten ekilip, dikilip, bakýlýp, biçilmiyordu. Bað, bahçe, olmadan da sizin emek gücünüz giriþmeler ortaya koyamýyordu. Üretim hareketi emek gücüyle üretim gücünün baðýl hareketiydi. Baðýntý yansýma olanlardan birini ortada kaldýrdýnýz mý, diðeri de faal olarak yoktur. Emek gücü ortaya konmadan yazý, yaban, dað, bayýr; bað, bahçe, tarla olmuyordu. Üzerinde giriþeceði bir bað, bahçe, tarla gibi ve buralarda kullanacaðý araç gereç gibi baðýntý olmadan; çalýþma ve emek gücü olamýyordu. Ýþte el bu baðýntý içinde; bir olanla, birlikte giden baðýntý süreçleri parçalayýp seyitler yararlý özne, özel süreçlerine indirgemenin illüzyonlarýný yaptý. Sahiplik emek gücü ve üretim gücü baðýntýlý her iki gerekmenin giriþmesinden sonra ortaya konan ürün üzerinde meydana çýkýyordu. Her iki baðýntý durum üretim hareketi olmadan önce, kimsenin olmamakla doðada bir yararlanýn oluþla zaten vardý. Yani doðal yolla üzerinde bitkisi, meyvesi olan toprakla, avladýðý av hayvanlarý ile bunlarý toplamak avlamak için ortaya koyduðu çabasý zaten vardý ve bu iki durumu da kimse bu meyveli yer; bu avlaklar benim diye sahiplenmiyordu. Ne zaman üretim hareketi ortaya çýktý ve ne zaman üretim hareketi içinde “büyülü bir emek gücü” (tüketeceðinden fazlasýný üretme) ortaya çýktý; iþte o zaman “emek gücü ürüne benim” diyen yansýma algýlar da ortaya çýkacaktý. Bunu elde etmenin yolu da, meyve olan alana ve avlaða benim diyen kiþiler (El anlayýþý); bu sahiplikleriyle emek gücünü çalýþma nesnelerinden yoksun kýldýlar. Ve böylece emek gücü nesnelerinden yoksun kalanlarýn çaresizliðini; “bana çalýþ” diyerek bu çalýþmalarý, sahiplik hakký olarak( ne demekse!), emek gücü olaraktan teslim aldýlar. Tekrarlarsak her iki baðýntýlý durumdan birisi; etkin öznenin emek gücü karþýsýnda olan, organik ve inorganik doðanýn çevrede hazýr bulunuþuydu. Diðeri de özne olan etkin varlýðýn özne ve kas gücüydü. Organik ve inorganik alan zaten geri beslenilmiþ ya da geri iletilmeli organizasyon þartlarý içinde bölge saðlamasý yapma gereði ile kolektif grubun saðlatma alanýydý. Kas ve özne gücü de kiþi eliyle kolektif kas ve özne gücü organizasyonu içinde daha etkin faal olukla yine kolektif oluþun elindeydi. Þu halde ister ilkteki gibi avcýlýk toplayýcýlýk olan bir saðlatan hareket olsun, ister üreten hareket olsun; tekil durumdan zorunlu olurla sentez ve kolektif olmanýn durumuna geçmek zorundaydý. Saðlayan hareket, yine çok büyük emek sarflarý karþýsýnda az çok tek baþýna olasý olan bir durumdu. Yani bir kiþi 20 hamlede bir ceylan yakalýyorsa; iki ya da üç kiþi sekiz hamlede ceylan yakalamakla “avantaj ve bað enerjili sinerji” elde ediyordu. Ama üretim hareketi, avcýlýk toplayýcýlýk gibi tekil yapýlamazdý. Üretim hareketi Her durumda kolektif hareket olmadan ortaya konup sürdürülebilir olmasý tümden olanaksýz durumdu. 20 hareketle bile avlanamayan tekil kiþi, araç yapacak, üretim yapacak becerileri oyun eðlence türünden deneyler oluþla algý edeceði boþ zaman uðraþýlarýný ve güvenliði ortaya koyamazdý. Emek gücü kolektif olukla komplikedir. Ve bu komplelikle kolektif emek gücü yine komplike ve kolektif oluþla üretim gücü ve üretim nesnesi üzerine yansýdýðý etkime baðýntýsýyla; üretilen oluþla da yine kolektiftir. Üretim hareketi nesneleri ya da üretim gücü nesneleri de kolektifti. Üzerine emek gücü yansýmayan kayaya, daða, çöle, file, kaplana, çekirgeye, bozkýra vs. kimse benim diyemiyordu. Dese bile, benim dediði þeyler kendi baþýna, kendi eylemi de kendi baþýna üretim hareketine ve üretim hareketinin sürekliliðine; emek gücüne dönüþemediði gibi 20 kiþinin doyduðu ve yirmi kiþinin ancak çalýþýp iþleyebildiði bir topraðý tek kiþinin sahiplenmesi ve imar etmesi olanaksýzdý. Bu nedenle sömürü için emek gücünün ortaya çýkmasý gerekecekti. Ortaya çýkan emek gücü üretim araçlarý ve üretim nesnesinden yoksun kýlýnacaktý. Ki mülksüz olanýn emek gücü mülk hakký olarak El seyitlerin (sahiplerin-efendilerin) olsundu. Emek gücü sürekliliðe dönüþmedikçe sahiplik, sahiplerin hiç bir iþine yaramýyordu. Zorunlu emek gücüyle giriþecek olan üretim gücüne siz benim derseniz: kolektif güçle donanýmlý yansýma da olan kiþinin zorunlu giriþeceði emek gücüne de, kiþinin çalýþmasýna da benim demiþ olursunuz. Neden? Çünkü emek gücüyle, üretim gücünün zorunlu bir baðýntý ve yansýma giriþmesi vardýr. 2-El kolektif oluþa karþý olmasýna raðmen: benim dediði sahipliðinin varlýk nedeni kolektiflikti. Benim dediðinin devamlý olmasý da, yine zorunlu oluþla (birbirine baðlý, baðýntý giriþme oluþla) kolektif ortak üretim iliþkisidirler. Yani El, benim dediði þeyle, reddettiði “ortak üretim iliþkisi üzerine oturur”. 3-Ortak üreten iliþki baðýntýlý, bað enerjisi üzerine oturan El, bu zenginlik kaynaklarýný seçilmiþ kiþilere mal, mülk yapýyordu. Neden? Çünkü özel sahiplik istiyordunuz. Özel sahiplik ortaya koymak için kolektif olandan emek gücünüzü çekmeniz gerekiyordu. Bu da çeþitli nedenlerle olasý olmuyordu. Kolektif bað sinerjili baðýntý içinde çekilen emek gücüyle siz eskiteceðinizden fazla kundura üretir oluyorsunuz ama fazla kundura karnýnýzý doyurmuyordu. Yine kolektif oluþun içinde çekilen emek gücünüzle doyacaðýnýzdan fazla buðday üretiyordunuz ama bu fazla buðday sýrtýnýza kumaþ; ayaðýnýza çarýk olmuyordu. Dahasý; bilinene, geleneðe ve kolektif vicdana (ahlaka) göre sizin kolektif güç içinde kendi emek gücünüzü çekmenizin hiçbir dayanak ve meþruiyeti de yoktu. Genel olan kolektif süreç özel olmanýn kiþisi mal mülk sahipliðinin yansýmalarýný veriyordu. Özel olan süreç, kolektif olan sürecin içindeki özgecil sinerji oluþ davranýþlarýný, ortadan kaldýrýyordu. Ortadan kalkan özgecil davranýþ yerine bencillik olan davranýþ baskýn oluyordu. Bencil olan davranýþ gizli açýk düþün sel olan gündemle “senin olan da benim” denme söylem ve algýsýný ortaya konuyordu. Ýþte El bu arayýþýn ürünüydü. El kolektif olanýn içinde görünmez kýldýðý (illüzyon yaptýðý illüzyonlu bað enerjisi üzerinde) hem mülk sahibini, hem de mülkü, hem de bu taksimi yapan iradeyi kutsar. Mülkü ve mülk sahiplerini; taksim yaptýðý mülkü ve keyfi daðýttýðý mülk sahipliðini, adaletin temeli yapar.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |