..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Aþýk olmayan âdem / Benzer yemiþsiz aðaca. -Yunus Emre
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




15 Ekim 2017
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 20  
Bayram Kaya
Yani siz bir kundura üretirken, fiyatlama yapan para yüzünde bir liralýk deðiþtirme deðerinin 33 kuruþluk deðiþtirme ve kullanma deðerine sahip oluyordunuz. Bir liralýk ürettiðiniz deðiþtirme deðerinin 77 kuruþluk deðiþtirme deðeri de fiyatlama yüzünden buhar olup gidiyordu.


:HFE:
Üreten iliþkiler karýnca gibi örgütlenme ve iþ bölüþümle parçalý oluþun çalýþmasý içinde mütekabiliyeti esas alan ittifaklarýyla sürece baþlamýþtý. Bu giriþme içinde rýzk sahipliði hakký yoktu. Olmasý da olasý deðildi. Çünkü sistem kiþi sahipli aç gözlülük deðildi. Giriþme kolektif sahipli olmakla bu yol sistemin kendilikten týkacýydý. Yani çalýþana boðaz tokluðu olukla rýzkýný ödeyen rýzk sahipleri de yoktu.

Üretim iliþkisinin hak ediþi mütekabiliyet (karþýlýklýlýk) olan süreçti. Karþýlýklýlýk ilkesi içinde üretmeyen süreç içinde ne, neye göre olduðu belli olmamakla ücret ödenmesine dönüþmüþtü. Bu ücret en temel durumuyla boðaz tokluðuydu. Adýna “rýzk” denmekle köle dýþýndaki çalýþanlara veriliyordu. Üretim hareketi üretmeye karýnca duyarlýklý çalýþmasýyla baþlanmýþtý; ama karýnca duyarlý baþlangýç; köleci sistemde sürü oluþla devam ediliyordu. Ters olan ve ters giden buydu. Rýzk sistemin enfeksiyonuydu.

Ýnsanlarý kaygý ya da endiþe içinde tutarsanýz; o alýcý duruma geçer ve ona her þeyi satarsýnýz. Ýþte kazanç ve kâr mantýðýnýn temeli budur. Bu nedenle Piyasa ve ticaret, zorunlu üretim hareketinin nedeni olmakla ortaya konmuþ ta deðildiler. Alýcý ve satýcýnýn buluþmasý dediðiniz süreç üretim hareketi tarihinden beri birbiri için zaten birbirinin karþýlýklý üreten kiþilerdi.

Bu kiþiler o aþamada birbirini endiþe ve kaygý içinde tutan bir sürece girmiyorlardý. Siz bunlarý sömürü dili ile söylüyordunuz. Bunlarý serbest piyasa; arz talebin buluþmasý gibi sakat biçimde ifade etmekle mütekabiliyet ligi unutup; mütekabiliyet içinde olamýyordunuz. Böylece üreten sektörleri tarihe, topluma ve üretim iþine yabancýlaþtýrýyordunuz. Kazanç, kâr; zaten üretim için olasý olmayan üretim hareketi için deðil sömürü unsuru olmakla ortaya konmuþtu.

Baþlangýç üretim koþullarý içinde topladýðýný ve avýný konaklama ortamý içine kadar taþýma iþi, iletim iþi “ulaþtýrma iþi” türünden eylemler olup zaten saðlatma hareketi içinde bu unsurlarýyla birlikte bunlar vardýr. Üretim hareketi yine iletime, güvenlik, ulaþtýrma iþiydi. Bunlar hep birlikte birbirine baðýntý birbiri içinde süreçlerdi. Bunlar üretim hareketi içinde de kendisini çaðýran geri baðlanýmlar olmakla ortaya konmuþtu.

Sistem karþýlýklý üretme ve tüketme zorunluluðuydu. Bu zorunluluk üretileni tüketim alanýna ulaþtýrma iþiydi de. Ulaþtýrma üretim hareketinden ayrý olan, bir kazanç unsuru da deðildi. Üstelik avlanýp ta avýný geri merkeze ulaþtýrmasý yapýlmayan bir av sürecinde grup hareketi; daha doðmadan boðulurdu. Bu tarz hizmetler þimdiki zamanýn içinde ayrý ayrý uzmanlýðýn iþ iliþkileri oldular. Yani ulaþtýrma da karþýlýklýlýk içinde sektör hareketidir. Sektörler arasý baðýntýdýrlar. Sunum; üretim hareketi içinde kâr kapýsý deðil, ittifaký üretim hareketinin hani neredeyse olmazsa olmazý gibidir.

Ýlk üretim hareketi bir grup içinde olukla ÜRETÝM + TÜKETÝMDÝR. Süreç epey bir zaman zarfý boyunca üretim +tüketim olukla devam eder. Ýlk eylemin içinde üretim ve tüketim vardýr. Üretimle tüketim bileþik kaplar gibi çalýþýyordu. Bir yanda azalan diðer yanda üretime dönüyordu. Diðer yanda üretilen bu yanda mutlaka karþýlýðý olan tüketimdi. Üretim ve tüketim arasýndaki olasý boþluk devinmesi henüz fark edilip te sürece türlü türlü halleriyle öznel anlamalý baðýntýlý olaylar olamýyordu.

Ýkinci üretim hareketi gruplar arasý giriþme iradesiydi. Gruplarýn birbirleri için de ürettikleri bir adým içinde ürünlerin deðiþilmesi olan takaslar hareketiydiler. Yani ikinci üretim hareketi ürünlerin birbiri ile takasýdýrlar. ÜRETÝM + TAKAS + TÜKETÝMDÝ. Bir grubun kendi üretim alaný içinde önce kendi grubu ya da sektörü için üretmesi vardý. Sonra da farklý kullaným deðeri üreten sektörler arasý totem gruplarýn tüketimleri için yapýlan “üretimler vardý”. Üretim hareketi kendi tüketimi için üretim + karþý grubun ürettiðini de tüketmek için üreten gruptu. “Üreten grubun” açlýðý, sefaleti, yokluðu, iþsizliði, olur mu? Dahasý gruplar kendi ürünlerini takasa sokmakla gruplarýn iradesizliði olur mu?

Üretimle, tüketim arasýndaki boþluk devinmesinin içi takas edilme anlamýyla dolduruldu. Takas üretimin zorunlu nedeniydi. Üretimle tüketim arasýndaki görünmeyen boþluk devinmesinin yokluðu; içinin takas eylemiyle doldurulmasý nedenle yokluktan varlýða geçti. Görünür zorunlu baðýntý oldu. Üretimle tüketim arasý boþluklu yapý süreçleri; takas, giriþme, sürtüþme, çeliþki gibi kendilerine özgü zorunlu baðýntýlý olaylarla geniþledi. Tüketim; bu tarz olaylarsan baðýntý süreçler nedeniyle; biraz gecikmeye baþlamýþtý. Ulaþtýrma gruplar içi ulaþtýrma olmaktan çýkýp; gruplar arasý ulaþtýrma olmakla yeni olan anlamýna büründü.

Üretim hareketinin üçüncü aþamasý köleci sistemle baþladý. Üretim tüketim hareketi arasýndaki boþluk devinmesi yapay anlam baðýntýlarýyla dolduruldu. Kolektif sahiplikler gibi zorunluluklar bu yapay anlam baðýntýlarý içinde öncelikle El malý; El mülkü oldu. Sürece El sahipliði türünden EL HAKKI; EL PAYI gibi asalak olucu anlamlarýn illüzyonlarý içine sokuldu.

El Mülkü olan kolektif sahiplik; El takdiri olukla kimi kiþiler üzerine zimmetlenen rýzk daðýtýmý anlayýþý olmanýn hülle yoluyla kolektif sahiplik, kiþi sahipliðine çevrildi.

Takasýn anlamý sapmýþtý. Artýk takas, takas olmaktan çýkacak. Üretim hareketi El mülkü üzerinde; El için el takdiriyle; El’e çalýþma yapýlmakla; El için çalýþma, El için kesme, El dilediði için tüketme olmanýn üretim hareketine dönüþecekti. Üretim-tüketim hareketi artýk karþýlýklý mütekabiliyet esaslarýna göre yapýlan üretim hareketi olmaktan çýkmýþtý. Zorunluluklar El’in isteði ve dileði olan þeylerdi!

Takas; kâr kazanç, rant, fiyat, kira gibi anlamlara dönüþmekle üretim tüketim El Hakký kazançtý. El içindi. Karþýlýklý yapýlan üretim-tüketim hareketi; El’in dilemesi olan, El iradeli kâr ve kazanç için yapýlan sünnetlerdi! El dilemezse yaprak bile kýpýrdamazdý. Kârý da, zararý da siz yapýyor görünseniz de El, takdiriydi. Üretim tüketim hareketi nesnel oluktan çýkýp, El dilemesi içinde yapýlan kodlamalara göre olan olaylara dönüþmüþtü.

El takdirli köleci sistemin uzun süreçler evrimi içinde oluþan geliþmeleri içinde þimdi ne vardý? Takas yerine El’in dilemesi olan paraya dönmüþtü. El’in üreten iliþkiler üzerine anlam olmasýnýn yanýna bir de para anlam iliþkisi olan “El’in para ve El’in servet tipi olan MAMON takdiri” vardý.

Takas yerine para girmiþti. Diðerleri de ayný gibi görünse de hem ayný deðildi. Hem de üretim hareketi üretim hareketi olmaktan çýkmýþtý. Üretim hareketi El için yapýlan ibadete dönmüþtü. Öyle ki gemi azýya alan süreç; üretimin zorunlu olan yanýný gizlemek için “çalýþmak ibadettir” diyecekti. “Çalýþmak, kazanmak” üretim hareketi olmaktan çýkýp baþlý baþýna bir ibadet olmuþtu. Bunun zorunlu sonucu olarak ta kazanma iþi bir sömürme ve kölelik olduðuna göre; sömürme ve kölelik te ibadetti. Zorunluluk ve nesnelliðin yeri El olmakla; þimdi zorunluluðun ve üretimin yerine yeller esiyordu.

Þimdi PARA + MAL+ PARA vardý. Yani KAZANÇ + Kazanç için alýnan üretilen MAL + satýldýktan sonra artmýþ olan PARA vardý. Sattýktan sonra mal artmýyordu. Ürün ya da üretim artmýyordu. Endiþesi duyulan malý alacak paranýn; üretilmeden satýn alacaðý mal sayýsý artýyordu. Yani üretmeden sömürü artýyordu. Yani üretmeden tüketme artýyordu. Üretmeden tüketmek için üretenin emek gücüne sahip olma artýyordu. Yani paranýn satýn alma illüzyonlu oyunlarý artýyordu.

Ýnþasý içinde üretim tüketim olan ortam içinde tüketildikçe artmayan; arttýkça da tüketilmeyen süreçler. Endiþe içinde depolanmakla artan tüketen süreçler gibi sanal bir iþlem görmeye baþladý. Üretim tüketim enflasyonlarýyla tüketilmeyenler eritildi, üretilmeyenler üretildi. Artýp azalmayan süreçler içinde süreç nasýl artan azalan olmakla birlikte; artanla, azalanlarý ayarlayan para olmuþtu.

Artma azalma süreçlerini sanal ve aldatan put olukla ayarlayan parayý finansörler nerede, nasýl edindiyse edinmiþlerdi! Þimdiki sistemin içinde sistem kolektif üretim üzerine olduðu halde sanki bunlar yokmuþ gibi sistem içinde kolektif üreten emek gücü, filan yok gibi gösteriliyordu. Sanki önce para varmýþtý da; üretimi de para baþlatmýþtý (!)

Para sahibi kazanarak hayýrlý kazançla (ne demekse) þükür ibadeti yapýyordu. Bir liralýk ürün deðeri olan mal üç liraya satýlýrsa hayýrlý kazanç oluyordu. On liraya satýlýrsa hayýrsýz kazanç oluyordu. Burada oyun þuradaydý. Üretim deðeri 1 liralýk üretim olmakla bir liralýk üretimin de deðiþtirme deðeri 1 lira oluyordu. Deðiþilen þeyde tüketim olukla bitiyordu. Üretilen bittiði halde elinizde hala bir liralýk tüketim alacak olan bir lira duruyordu.

Üretmemiþtiniz ama üretmiþ gibi bir liralýk deðiþtirme deðeri olan para elinizde durup duruyordu. Ýþte süreç burada doðru yönetilmemekle; para üzerinde türlü oyunlar oynanýyordu. Mal nasýl oluyor da 1 lira üzerinde 2 liraya satýlmakla hayýrsýz kâr olmuyor da; bir liralýk deðiþtirme deðeri onun üç ya da on lira olmasý ile mi hayýrsýz kazanç oluyordu?

Ya da þöyle söyleyeyim. Siz bir kundura ürettiðiniz halde. Size verilen bir lira bir kunduranýn üretim deðeri olan paradýr. Yani sektöre bazda kunduranýn buðdayla deðiþilecek olan takas deðer karþýlýðýdýr. Kundura giyilmekle, buðday yenmekle tüketilir. Oysa sektörlerin elinde hala kundura ve buðdayý deðiþecek bir liralarý vardýr. Yani ürünler kullanýlmakla tüketilmiþti ama para tüketilememiþti. Para verip kundura almakla buðday üretenin elinde bir kundura var. Buðday üreten bunu giyip tüketecekti. Ama öyle olmuyor.

Kullanýldýkça tüketilmeyen tek nesne deðiþtirme deðeri olukla paranýn yeniden alým gücü olukla elinizde kalmasý illüzyonuydu. Paranýn kullanýldýkça tükenmez olma yansýmasý; paranýn kullanýldýkça tükenmeyen boþluk devinmesi para adamlýðýna geçiþi (burjuvaziyi) doðurmuþtu. Artýk para burjuva dediðimiz para adamlarýnýn hünerli kullanýmý oldu. Bir liralýk kundura nasýl oluyorsa üç liraya satýlýp hayýrlý kazanç olarak elinizde üç kundura parasý oluyordu. Hâlbuki ne üç kundura üretilmiþtir. Ne de ortada üç kundura vardýr. Ortada olmayan iki kundura, sizin hayýrlý kazancýnýzdý! Ýþte sakat mantýk (kasýtlý-bilinçli ve sömürü olan mantýk) burada.

Bir kundura üretilmiþken sizin elinizde üç kundura alacak kadar para olmakla, karþýlýðý olmayan; karþýlýðý üretilip çalýþýlmayan para (enflasyon) size kazanýyordunuz. Bir liralýk deðiþtirme deðeri üç kundura alýyorsa; bir liralýk deðiþtirme deðeri 33 kuruþluk fiyata düþmüþ demektir. Fiyat deðiþtirme deðeri deðildir. Oysa sektörler yine bir liralýk deðiþtirme deðeri ile bir liralýk buðday üretir. Bir liralýk deðiþtirme deðeri karþýlýðýnda buðday; bir liralý kundura ürettirir

Bu þu demek siz kundura üretiyorsunuz. Bunu artýp azalmayacak olmasý yanýnda köleci sistemde kazanç ortaya konmakla bir liralýk deðiþtirme deðeri; kazanç karþýsýnda parayla fiyatlanýyordu. Takas yerine para ve fiyatlanma adý altýnda ali cengiz oyunu oynanýyordu.

Size para veren (üretmeyen, sadece para sahibi olan) paranýn deðiþtirme deðerini fiyatlama olukla elinde tutmaktadýr. Bir liralýk deðiþtirme deðeri; neye göre olduðu belli olmayan türlü oyunlarýn fiyatlama içinde oluþan bir durumla (siz diyeceksiniz ki geçimi için) üç liraya satýlmakla üç liralýk deðiþtirme deðerine sahip olur.

Yani siz bir kundura üretirken, fiyatlama yapan para yüzünde bir liralýk deðiþtirme deðerinin 33 kuruþluk deðiþtirme ve kullanma deðerine sahip oluyordunuz. Bir liralýk ürettiðiniz deðiþtirme deðerinin 77 kuruþluk deðiþtirme deðeri de fiyatlama yüzünden buhar olup gidiyordu.

Kýsacasý siz bir liralýk deðiþtirme deðeri üretiyorsunuz. Bir liralýk ta karþý tarafa deðiþtirme deðeri ürettiriyordunuz. Ama siz ürettiðinizin karþýlýðý olan bir liralýk tüketimi, fiyat oyunlarý yüzünde yapamýyordunuz. Yani üretim hareketinin hiç bilmediði durumla yoksullaþýyordunuz.

Fiyatlama üretim hareketi içinde deðildi. Onun için yoksullaþýyordunuz. Oysa ister hizmet sektörü olsun ister reel sektör olsun; kazanç üretim hareketi olmamakla reel sektörün üretimi içinde zaten fiyatlama ve kazanç olmayan hizmet sektörü; karþýlýðý üretilen kullaným deðeri olukla vardýr. Reel sektör içinde; hizmet sektörünün kulaným deðeri için de üretim yapýldýðýna göre; hizmet sektörü ayrýca ve ikinci bir kes bir kazanç ve fiyatlanmasý olmayacaktý.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.