"Bilmezlik ile ne hoþtum; hayalimde ne güzellik, ne de aþk vardý." -Fuzuli, Leyla ile Mecnun |
|
||||||||||
|
En baþta dedik, üreten iliþkili toplumsal baþlangýcýn içinde kimse atalarýmýza “al þu parayý da buðday, süt üret”; dememiþti. Para da yoktu. Üretim de yoktu. Para, üretim olmadýðý için yoktu. Ama üretim para olmadýðý için deðil üretim faaliyetinin yeterince deneyim edilmesini bilmemekten kaynaklýydý. Üretim hareketi baþladýktan sonra dahi para yoktu. Var sayalým ki en baþta para olsun. Birisi de bu parayý atamýza “al bu parayla buðday üret” demiþ olsun. Sanki üretim yapýlýyormuþ ta, para olmadýðý için üretim yapýlýyormuþ gibi ters yanlýþ bir durum ortaya çýkar. Üretim ve ürün yoksa para hiçbir iþinize yaramaz. Üretim paraya baðlanmýþ deðil, para üretime baðlanmýþtýr. Parayý ne yapacaðýnýzý bilemezsiniz. Paranýn da yapacaðý bir þey yoktur. Para üretim hareketi içinde yoktur. Ve para üretmez. Üretim olsa bile takas sürecini bilmeyen kandaþ grup içinde paraya iþlerlik vermeniz son derece güç ve anlamsýzdýr. Kiþi üretim hareketini bilmiyorsa bir kamyon para da verseniz boþunadýr. Diyelim; “kiþi parayý aldý ve buðday üretmeyi de biliyor” ve buðdayý üretti. Bu kez de ürettiði buðdayý tüketecek olan da kendisi (grup) olmakla para "hiç" olan bir iliþki durumuna düþecekti. Üreten-tüketen gruptu, kendisiydi. Tüketen kendisi olunca takas ortaya konamýyordu. Böyle olunca da para hiçtir. Takas; satýþ, kazanç ya da kâr yapmak olasý deðildir. Takas asla böyle bir anlamla bilinip ortaya konmadý. Takas; karþýlaþan ve farklý kullaným deðeri üreten grup emek güçlerini; kendi aralarýnda kendi içinde ve kendi dýþýnda farklý kullaným deðerlerinin deðiþtirilebilir olmasýnýn, "deðiþime" tabi tutulmasýydý. Ki ittifaký olan bu takas durumunda bile para iþlev eþemezdi. Bu dönemin takas zorluðu yoktur. Takas mal sahipliði içinde özel mülkiyetin, birbiri hilafýna olan süreçlerin; grup ihtiyacý yerine kiþinin, kiþilerin duygu ve ihtiyacýnýn deðiþime sokulmalarýndaki arýzalar nedenle ortaya konmuþtu. Kiþinin kýsýtlý durumlarý takas olayýnýn da týkaçlarý olmaya baþlamýþtý. Kolektif olan süreç; sahipliði ile kýsýtlý kiþilerin duygu ve düþüncesine endekslenmeye baþlamýþtý. Psikolojik ve gerçek olmayan ilinek etkiler takasta rol oynamaya baþlamýþtý. Denklik iliþkisi kiþinin günlük ruh haliyle ortaya konmuþtu! Ýttifaký sürecin süreç içine yansýmasý; deniz karakterinin damlaya yansýmasý gibiydi. Kolektif karakterin yetenekler üzerinde sýnýrlý durumlarla da kiþilere yansýmasýydý. Bu baðýntýlarla El vesveseli (kuruntulu) bencil söylemli fýsýldamalar þöyle baþlamýþtý. "Kolektifin içinde; benim olan da var, senin olan da var; onun olanda var" diyordu. Bu duygu, düþünce olukla kolektif sürecin kiþi sahipli sürece parçalanýþýydý. Bu ilke olarak, baðýntýlarýndan koparmadan doðruydu. Baðýntý ilke olarak doðru olan, baðýntýlarýndan koptuðu anda doðru olmuyordu. "Kolektifin içinde benim olan da var, senin olan da var; onun olanda var" diyordu. Öyleyse; "benim olan benim". "Senin olan da senin". Onun olan da onun" denmekle kolektif ya da bütün olan süreç: böylece kiþiler sahipliðine doðru öznel söylemce parçalý ediliyordu. Böylesine masumane; böylesine iyi niyetli çýkarýmý yapýlan süreç; kendi içinde tartýþýlmaya baþlandý. Benim, senin, onun olaný kolektif ortaya koymuþtu. Kolektif hareket baþlamadan benim senin onun olan bir üretim ve üretim hareketi ortaya konamamýþtý. Üretimin baþ denge koþulu ortak eylemli karakter olmasýydý. Kiþiler yiten kolektif bað enerjisini görmemekle, sürecin içine balýklama dalýyordu. Kiþi, eylemce, duyguca, düþünce olukla hafýza bilinç ve meþruiyet olukla kolektifin ürünüydü. Kolektif olanda kopan kiþi; kiþisi sahiplikle kolektif gibi davranamayacaðýný göremiyordu. Damlanýn deniz karakterli olmasý; damlanýn da deniz gibi davranacaðý; deniz gibi üzerinde trans Atlantikler yüzdürüp; fýrtýnalar koparacaðý anlamýna gelmiyordu. Üretim hareketi; tarla, bað, bahçe, kazma, çapa, saban, tohum, koyun, demir, ürün, emek gücü gibi üretim gücünü veren kolektif bilginin ve kolektif emek gücünün, her biri bir kolektif baðýntýlarýn giriþmesi ile oluþuyordu. Ýstisnasýz bunlarýn tümü kolektif süreçliydi. Denizin karakteri damla da olsa bile damlanýn; deniz ile birlikteliði (kolektif ligi) olmadan; damla deniz gibi davranamýyordu. Emek sizde olsa bile bu "emek gücünün", kolektif ýrasýdýr. Kolektif baðýntý olmadan emek gücüne baðlý davranýþlarý ortaya koyamýyordunuz. Kiþi emeði kolektif yapý içinde olmadan kendi baþýna kiþi hareketli bile olsa takas gibi baþka bir kullanýma karþýlýk olmak gibi giriþmeleri ortaya koyamýyordu. Yani bahçede domates yetiþtiriyorsanýz bu eylem emek ýralýdýr. Domatesi pazara götürüp takasa sokuyorsanýz, takas olan baðýntý emek gücü ýralýdýr. Ýlah, kolektif karakterli süreç anlayýþýydý. El, damla olup kolektif gibi davranmak isteyen sürecin mana anlayýþýydý. El damla olup, deniz gibi davranamýyordu. Ama deniz gibi davranmanýn yolunu bulacaktý. Kolektif olan ilaha karþý El; benim olan benim, senin olan senin, onun olan da onun demekle anlamca kiþi iyeli, sahipliðin altýný çizdi. El mana düþüncesi ilk kez ve sesli þekilde bu cümlelerle ortaya konmaya çalýþýlýyordu. Bu söylem sürecin öznel anlamalý ve öznel söylemli geçiþ ritüeli olan anlamca iknaaydý. Bu tür geçiþ ritüeli ve geçiþ ritüeli ifade eden söylemler içinde karþý gruplarýn farklý kullanýmlý emekler gücüne karþý; kendi grubunun kolektif emek gücü meþruiyeti ile olan kolektif baðýnýn yok edildiði hiç görülemiyordu. Kafa özel sahipliðin içinde olunca, zorunlu olan kolektif oluþ kör nokta oluyordu. Denizden ayrýlan "damla"; deniz karakterli, deniz karakterli davranýþý taþýr ama her durumla damla deniz gibi davranamazdý. Çünkü damla da, "deniz olmanýn bað ve baðýntý özelliði kopmuþtur”. Yani kolektifi ilikten kopan kiþinin üretim karakteri; pazar için yetiþtirilen domates gibi yine kolektif ýraya göre; yine kolektif karakterlidir. Bütünsel baðýntý içinde olan ana süreç, kiþi sahipli baðýntý biçimine dönüþürken kopan kolektif polar baðlar nedeniyle; kiþi sahipliði olan süreç kolektif sahiplik gibi dalgalanma veya salýným yapamaz olacaðýný da, göremiyorlardý. Ýþte kopan polar baðlý boþluk devinmesinin içi, kiþi sahipli irade ile dolacaktý. Kolektif baþlayýp kolektif süren süreçte kiþi sahipliði yalancý bir enfeksiyondu. Sistem kolektif polarla davrandýrmaya devam edecekti. Ürün de kolektif olan yerine kiþi sahiplere akacaktý. Kiþi sahiplik hakký ana üretim hareketi içinde yoktu. Yani kiþi kendi baþýna üreten olamamýþtý. Üretim kolektif baþlamýþtý. Üretimin baþýnda kolektif oluþ vardý. El düþüncesiyle birlikte bir illüzyon ile kiþi sahipliði üretim hareketinin baþýna kondu. Kolektif oluþ yerine kiþi sahipliði üreten emek gücünün de sahipliðini hak ediyordu. Yani kiþi sahiplik hakký üreten emek gücü sahiplik hakkýydý! Ýllüzyon buydu. Benim olan benim, senin olan senin demekle kuvve (düþünce) olan süreç eylemli uygulama olmaya baþladý. Bunun inanýcý taraflarý oluþmaya ve þiddetli tartýþmalarýnýn yapýlmasýna baþlandý. Kiþinin sýnýrlý yeteneðini de göz önüne alýndý. Böylece kiþileri kiþi sahipliði içine kolektif etmek gerekiyordu. “Benim olan benim, senin olan da benim" denmeye baþlandý. Düþüncede meþru olan anlayýþlarýn ikna süreci eylemde de meþruydu. Kiþilerde kolektif yansýmalý miras vardý. Kolektif olan; kiþi sahipli olan içinde týkalýydý. Týpký damlada olduðu gibi kolektif olan kiþi de sýnýrlý oluyordu. Kiþisi sahiplik içinde yitenleri gören El; “müminler kardeþtir. Ve müminlerin malý ortaktýr” demeye baþladý. Kiþi sahipliði içinde olan kiþi artýk; "benim olan da senin" diyordu.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |