Yazý Ahenk Dergisi 53. sayýdan alýnmýþtýr.



Hatice Sultan Kimdir?
Hatice Sultan 1766 yýlýnda III. Mustafa’nýn eþlerinden biri olan Âdilþah Kadýn’dan dünyaya geldi. III. Selim’le babalarý bir, anneleri ayrýdýr. 1787 yýlýnda Hotin muhafýzý Nakîb-zâde es-Seyyid Ahmed Paþa’yla evlendi.
Hatice Sultan kardeþi III. Selim’e çok yakýndý. III. Selim’in 1789-1807 yýllarý arasýndaki padiþahlýðý sýrasýnda Ýstanbul’un en önemli kiþiliklerinden biri haline geldi. Ýstanbul’da yaþayan Mimar-Ressam Antoine Ignace Melling ile yakýnlýk kurdu. Melling 1804 yýlýnda Hatice Sultan’a ait Ortaköy-Kuruçeþme arasýndaki Neþetâbâd Sarayý’nýn kýsmi onarým ve iç dekorasyonunu yaptý. 1809 yýlýnda Arnavutköy’de bir arazi satýn alarak kýz kardeþi Beyhan Sultan ve amcasýnýn kýzý Esma Sultan (1778-1848) gibi adýný taþýyan sahil sarayýný Melling’e inþa ettirdi. Bu saray Ýstanbul halký ve Avrupalýlar arasýnda çok ün kazandý. Bir yandan da eleþtirilere neden oldu. III. Selim sýk sýk kýz kardeþinin sarayýna uðramaktan büyük zevk alýrdý.
Hatice Sultan 1821 yýlýnda öldü ve Eyüp’teki Mihriþah Sultan Türbesi’ne gömüldü.

Hatice Sultan Çeþmesi’ndeki Tuðra

Selim Hân bin Mustafa el-muzaffer dâima / Mustafa’nýn oðlu Selim Han daima muzaffer olsun












Hatice Sultan Çeþmesi Nerededir?
Hatice Sultan saraylarýnýn yaný sýra 1806 yýlýnda bir çeþme yaptýrmýþtýr. Bu çeþme Ýstanbul’un Fatih Ýlçesi’nde bulunan Eminönü Mýsýr Çarþýsý Rüstem Paþa Mahallesi Tahmis Caddesi ile Kalçýn Sokaðý kesiþiminde olup suyu akar durumdadýr.
Bu güzel çeþmenin kitabe fotoðrafýný gördüðümde hayran kaldým. Çeþmeyi mutlaka bulmalýydým ama adýný bile bilmiyordum. Kitabesinden adýný bulmaya çalýþtým. Çeþmenin adýný bulmuþtum. Hatice Sultan çeþmesiydi adý. Adresini de bulup fotoðrafýný çekmeye gittim. Meðer benim önceden kaç kere gittiðim Mýsýr Çarþý’nýn dibinde imiþ çeþme. Çeþmeyi gördüðümde güzellik ve ihtiþamý beni çok etkiledi. Çok kalabalýk bir caddedeydi çeþme. Önü hep insan seliydi. Neredeyse hiç boþalmýyordu. Fotoðraf makinasý elimde çok uzun bir süre deklanþöre basmak için bekledim, ben beklerken bu arada önünde durduðum peynirci beni oradan çekilmem için uyardý. Bense fotoðraf çekeceðimi ve gidemeyeceðimi ilettim. Sonunda fotoðrafý çekebildim. Çok mutlu olmuþtum.













Hatice Sultan Çeþme Kitabesi

Allah rýzâsý içün hemþîre-i Selim Hân
Ýtdi bu þâh-râha icrâ-yý cûy-ý ihsân

Oldu bu gûne hayra sa‘y-i kerîmesinden
Sultân Mustafâ’nýn rûh-ý þerîfi þâdân

Çünkim rýzâ-yý Hakdýr dil-hâh-ý bu eserden
Nezd-i Hüdâ’da olsun hüsn-i kabûle þâyan

Ol hayr-pîþe zâtý ‘ömr ü se‘âdet ile
Ýtsün hemîþe dâim Rabb-i Kerîm ü Mennân

Vehbî su gibi dil-cû târîhin itdi inþâd
Âb-ý zülâli cârî kýldý Hadîce Sultân







Kitabenin Günümüz Türkçesine Yaklaþýk Olarak Dil Ýçi Çevirisi

Allah rýzasý için Selim Han’ýn kýz kardeþi
Bu ana yola iyilik ýrmaðýný akýttý

Kýzýnýn gayretinden oldu bu çeþit bir hayýr
Sultan Mustafa’nýn þerefli ruhu oldu bahtiyar

Çünkü Allah rýzasýdýr gönlün arzuladýðý bu eserde
Allah nazarýnda layýk olsun güzel bir kabule

O iyilik yapmayý huy edinmiþ kiþinin ömrü saadetle geçsin
Hayýrlarýný ihsaný bol, ikram sahibi Allah her zaman daim etsin

Vehbi su gibi gönlün aradýðý þu tarihi söyledi
Hatice Sultan tatlý suyu akýttý
H.1221- M.(1805-1806)

Kelimeler
cûy: Nehir, akarsu, ýrmak,
daim: Devamlý sürekli, her zaman.
dil-hah: Gönül talebi, gönül arzusu, gönül isteði, gönül dileði.
hemîþe: Daima, her vakit, her zaman.
hüdâ: Hudâ, Allah.
nezd: Yan, kat, huzur. Göre, nazaran, fikrince.
pîþe: Sanat, iþ. Huy, tabiat. Alýþmýþ, huy edinmiþ.
sa’y: Çalýþma, Çalýþýp çabalama. Gayret sarf etme.
þâdân: Keyifli, neþeli, sevinçli, bahtiyar.
þâh-râh: Büyük, iþlek yol, ana yol, cadde.