Üreten iliþkisi ve üretim hareketi içinde organize olan kolektif hareketti. Üretim hareketine baþlangýç olan; zorunlu olan ve kesikli sürekli kendi güncel düzenlemeleri içinde olan kolektif oluþtu. Salt olan, kolektif olandý. Sentez olan kolektif olandý. Birleþme baðýntýsý olan kolektif olandý.

Kiþiler, özneler dünyasý olmakla; bilen bendi. Kendisini bilen eylemli bendi. Ýlk sahiplik kiþinin kendisini bilme bilinci olmanýn sahipliðiydi. Bu da ben dediðimiz; benci yönelimle olan bencil duygu; düþünüþ ve biliþti. Bu nedenle kiþiler özneldi. Öznellik ilk kiþisi sahiplikti. Bu öznel tabucu sahiplik dýþýnda kiþinin totem döneme gelene kadar baþka bir sahipliði yoktur. Müruru zaman sahipliði; kullaným biçimiyle meþru eder. Ýçine kendi dýþýnýzdaki nedenle organize durumla öznel sahiplik sokulduðu kadar kolektif ilikti. Kendinizden kaynaklý yetersiz durumla ve sizin dýþýnýzdaki zorunlu nedenle organize ve ortaklaþa oluyordunuz.

Kiþinin kendi sahipliði dýþýnda; doðada bir sahipliði yoktu. Aðaçta topladýðý elma, üzerinde gezdiði toprak; soluduðu hava kiþinin sahipliði deðildi. Çünkü doðadaki meyve ve avda kendisinden olan; öznel oluþundan onlara geçiþen bir dayanak bir meþruiyet öznesi ile birlikte, bir nakledilirdik yoktu.

Doðadaki karþýlamalarý içindeki bir meyve aðacýndan kovalanan bir kiþiyi kovalayan kiþi; kendi bencil özneli duygusu içinde olmasý nedenle; aðaç sürecine sahip çýkmak istemesi sübjektif bir tutumdur. Bu durum sahip çýkma isteðinin meþruiyeti (objektifliði) olmasý nedenle, kiþi güç kullanýyordu.

Meþruiyet olmayan her yerde güç kullanma vardýr. Çoðu kez köleci yasalar da meþruti olmamasý nedenle; bir güç kullaným þeklidirler. Aslýnda köleci sistem içindeki birçok yasalarla, inançlar da güç kullanma eðiliminden doðmuþtur. Zorba, köleci sistem de kaba gücün kullanýmý; yasalarla olmaktadýr.

Þu halde kiþinin öznel sahipliði gibi objektif bir meþruti ligi olmadýðý durumlarda kiþinin kaba güç kullanýþlarý vardýr. Kaba güç kullanýmlý olan bu türünden bu ikinci sahiplik biçimi, hem bir kuruntudur. Hem de kuruntudan doðan bir kaba güç kullanmaydý. Güç kullanýmlý kuruntulu sahipliðinin en yaygýn tipi, sürü yaþamýn içinde ortaya çýkýyordu. Kaba güç, bir sahiplik ortaya koysa da meþruiyet deðildi.

Hemcinslerimizin kaba güç kullanmasýyla ortaya koyduklarý zoraki sahiplik süreçleri pek bir geliþme kaydedemedi. Ama yalýn olan kiþisi özne sahipliði üzerindeki, kendi öznelliðine kendisinin izlek kýlan kiþinin akýl almaz geliþmelerine neden olacaktý. Kiþisi öznel sahipliði ilk etapta kiþinin kendi dýþýndaki kiþi -kiþi ortaklaþmalý tutum olmasýyla; kiþinin güdeni oldu. Kiþinin öznel sahipliði, kiþinin kolektif ilik oluþuna sokulan kendi sahiple olan durumuna, bir baðýntý oldu.

Kiþi-kiþi ortaklaþmalý saðlamalara uygun olan her durum karþýsýnda kiþisi bencillik sesiz kaldý. Sukutla boyun eðdi. Doðada saðlayýcý olan sosyo öznel benci sahiplik; bu ortaklaþma üzerinde dýþta hem saðlayýcý oluþuyla; hem de üreten hareket oluþuyla; kolektif oldu.

Ve bu zorunlu nedenle kiþi özneli benci sahiplik; kolektif olmayý öðrendi. Kiþisi öznel sahipli bencillik þimdi kolektif bencillikti. Kolektif bilinçti. Bu bilinç kolektif yaptýranla bir paylaþtýrmanýn kolektif ilik yasasýydý. Kazma da, tarla da; üretim hareketi de kolektif mirastý. Bu kolektif oluþun zorunlu bir huzur hakký olmakla geri baðlaným yasasýydý. Bu tür kolektif donanýmla üretim yapan da; üretime harcanan tekil çalýþma ve hak ediþ te; kolektif üzerinde sizin kiþisi sahipliðinizdi.

Kiþi, kolektif oluþa kendi dýþýndaki, kendisi olmayan tüzel oluþlarý içine, kendi sahipliði olan öznel oluþlarýný katmaya baþladý. Yani kolektif oluþ; doðadaki doðal durumla oluþa göre; kiþi-kiþi iliþkili duruma kiþi öznelce sahipliðini katmakla kolektif olan; kiþi katýlýmý kadar objektif bir kendi sahipliði olmuþtu.

Demek ki güç kullanma kiþinin kendi öznel sahipliði deðildi. Kiþi, sübjektif deðerlerle sahibi olmak istediði aðaca ya da meyvenin içine kendi öznel sahipliðinden bir katýlým sokamýyordu. Kiþinin güç kullanmasý, kendi sahipliði içinde harcanandý. Ama o aðacýn ve meyvenin içine katýlan bir þey deðildi. Ancak meyveyi toplayýp; avý avlayýp; grubu içine getirmesi paylaþýlan bir tüketime sahiplik oluyordu.

Avcýlýk ve toplayýcýlýðýn güç kullanýmla sahiplik elde edilen þekli, sonradan kullaným da ortaya koyamaz olmakla sahiplikten çok doðrudan bir tüketimdir. Oysa kiþi avýný ve topladýðýný grubuna getirmesi bir olmanýn belirmesiyle; totem alanýn etkisi altýndaydý. Þu halde bu yeni tutum içinde ortaya konan da kiþinin kendisinden geçiþenle; kolektif oluþa atýf eden iki zorunlu anlam vardýr. Bu anlam hak ediþtir. Hem kiþisine, hem de totem grubuna geçiþli sonra da kullanýmlý nakledilir olmanýn kiþisi sahipliðiydi.

Kiþisinin kiþisi sahipliðinin ikinci belirim þekli, kolektif sahipliktir. Bu birincisi kadar güçlü deðildir. Ama birincisinden kat kat üstün bir kazanýmla geliþmeci ve kiþinin yarýnlarda da olmasýný garanti eden bir sahiplikti. Kolektif bencillik; kiþinin öznel bencilliðini, kolektif bencilliðin gerçekleþme sonrasýna öteler. Bu garanti ediþ; eskiden kiþinin bulduðunu, bulduðu yerde tüketmesine göre, sosyal olmanýn farkýydý. Artýk süreç sosyalleþerek tüketim ve sosyalleþerek kullaným olmakla; kiþi benci saðlamalar oluþa göre biraz gecikiyordu. Kiþinin kendi dýþýndaki zorunlu nedenle kolektif sahiplik; öznel bencilliðin üzerine çýkan bir sahiplikti.

Karmaþýk olmamasý için þöyle söyleyeyim. Kiþi özneli, öznel sahiplik, kolektif sahipliði her zaman inþa eder. Ama kolektif sahiplik kiþi özneli sahipliði var edemezdi. Daha açýðý kiþisi özneli sahiplik kolektif olaný verir. Ama kolektif olan kiþisi benci sahiplik olan bencilliðin inþacýsý olamaz. Ancak kolektif oluþ alttan alta kiþi benci öznel oluþa göre olmak zorundadýr. Kolektif oluþ kiþisi özneli sahipliðin üzerine inþadýr.

Toplum; üreten bir kolektif harekettir. Kolektif hareket kolektif sahipliðin içine sosyalleþmiþ kolektif sahipliðe göre, daha çok þeyin kattýðý bir sahiplikti. Ve kolektif hareket içinde kiþinin kendisinden bu kolektif harekete pek çok þey kattýðý bir kolektif sahiplik kýsmý ile yine kolektif sahiplikle kolektif gücün içine aktarýlan bir kiþi sahipliði vardý. Kolektif sahipliðin gerçekleþmesi kolektif oluþ çevrimi içindedir. Kolektif hareket içinde kiþi; kiþinin katký olarak verdiði kendi öznel sahipliðinin katkýsýndan daha fazladýr. Bu böyle olmakla kolektif sahiplik; deðiþme, dönüþme olmanýn sahipliðiydi.

Kiþinin öznel sahipliði, kiþinin kendi iç dünyasý içinde kendisini; biraz da dýþta soyunu kapsayan gerçekleþmedir. Bu gerçekleþme kiþi iç dünyasýnda tehdit-güvenlik; acýkma-doyma türü enerji dönüþümlü bir çevrimdirler. Oysa toplumcu kolektif oluþ üzerindeki sahiplik gerçekleþmesi, üretim hareketinin konusu toplumu kapsayan bir dýþ çevrimle gerçekleþir. Kolektif sahipli çevrim, kiþinin öznel sahipliðinden çok çok fazla olan bir dýþsal çevrimdirler.

Kiþiyi kapsayan bencil çevrim, açlýðýn tokluða; tehdidin güvene dönüþmesi gibi durumlarýn dýþýnda hiç bir sýnýrlanmasý ya da firen iliþkisi yoktur. Oysa kolektif sahipliðin firen iliþkisi; kolektif iliði oluþan sosyal kiþi sayýsý kadar çok olan firen engelli çevrimleri vardýr. Böyle olmakla kolektif sahiplik kiþinin keyfinin üzerinde birçok nedenlerden ötürü kiþisel sahiplik olamýyordu.

Kiþinin kolektif sahipliðe katkýsý; kendi öznel sahipliði içinde kolektife verdiði katkýdan çok daha fazlasý, kiþinin payýna düþüyordu. Yani kiþinin doymasýnýn iki katý, üç katý kadar daha fazla pay kiþinindi. Bir kat pay, kiþinin kendi doymasýydý. Ýþte El’in el koyduðu zenginlik; bu ikinci ve üçüncü vs. kat olan paylardý.

Yani kiþilerin kolektif toplumcu çevrimler sonrasýnda elde ettiði kiþisi öznel sahiplik, kendi katýlýmlý yetenek ve donanýmlarý kadarla bir paylaþým alýyordu. Alýnan bu pay kiþinin zorunlu, özneli sahipliðine ve kullanýmýna dönüþüyordu.

Oysa kiþilerin toplumcu üretim içine kattýðý eklemler; kiþinin kendi sahipliði içinde yaptýðý katkýlardý. Yani emekti. Emek kiþinin kendisinden ve sahipliði içinde kolektif oluþa yaptýðý katký eklemdi. Bu nedenle kiþinin kolektif içinde elde ettiði ikinci üçüncü vs. pay kadar pay katlarý “kolektif üretim hareketi içinde karþý taraf grup emekleriyle deðiþime girecek olan artý üründü”. Konu üzerinde baþka detaya girmeyeyim.

Kiþinin öznel sahipliði içinde bir kýsým sahipliðini kolektif sahipliðe katar. Kiþi, kendi sahipliði içindeki sahipliði olan bir parçayý; kolektif sahipliðin kolektif bað enerjisine dönüþür. Yani kolektif oluþ dýþtan bir bað enerjisi alýr. Tüzeli olur. Bu bað enerjisi, kiþiler sahipliði içinde karþýlanýr.

Ýnsanýn öznel sahipliði olan durum kiþinin özneler dünyasý içindedir. Kiþi sahipliði kiþinin salt kendi gereksinmesi olan duyuþu karþýlayan eylemlerdir. Kiþinin ihtiyaçlarýný saðlama eylemiydi. Kolektif salt, kiþi sahipliðini karþýlamaya yönelik olduðu gibi dünyayý; giderek evreni, üretme, deðiþtirme eylemiydi.

Kiþinin dünyaya ve evrene açýlma eylemi, kolektif oluþtur. Kiþisi sahipliði çok çok aþar. Kiþisel oluþtan çok çok fazla olan kolektif oluþ sahipliði: böylesine eylemler için kendisine eylem alanýný açabilmesidir.

Kiþisinin öznel sahipliði ve kiþinin dýþýndaki kolektif sahipliði, kiþiye göre salt olandý. Salt olan da; süreci baþlatandý. Siz hem salt olanýn içindesiniz. Salt olana göre oluþmasýnýz. Ölümlerle deðiþken olan nüfus ve eylem hareketinizle; salt olaný halde ve sizden sonraya oluþanlarsýnýz. Hem de kiþinin kendi ihtiyacý olan karþýlanmalarýný verirdi. Kiþinin karþýlanmasý olanlarý tüketme olarak basitçe söylersek; salt olan hem ihtiyaç, hem de sürece neden olan ve sürece ön olmakla, sürecin zorunlu olanýydý.

Þimdiki ittifaklar, en az onlarca ittifakýn gerçekleþmesini yaþamýþ; ittifaka ait deneyim ve ön görülebilir tahminleri vardý. Yani ön görülüydü. Þimdiki ittifaklar, ittifaklara bu öngörülerle katýlýr ve giriþirlerdi. Giriþme öncesi durumda, öngörülebilir olanlarýn tarihi öngörülerini tartýþýrlardý. Ýlk ittifaklarýn paldýr küldür oluþuna karþýn, yeni ittifaklar yeni belirecek durumlarý öngörülebilirdirler.

Bu çýkarýmlara göre ittifaklar bir geçiþ dönemini öngörürler. Bu öngörüler süreci en az sorunla gerçekleyen yapýcý tutum olmakla gerçekleþir. Bunlar þimdiki ittifaklarýn deneyden gelen tarihi çýkarýmlarýydý. Giriþmeler öncesindeki tarihi ve müruru zamanýn öncel bilgisidirler. Yani bu öngörüle bilirler yaþanmýþ; çýkarýmlarý edinilmiþ, uygulamalý deneyimden gelen bilgiler olmakla; pekin bilgidirler.

Aslýnda pekin bilgiler artýk tüm ittifaklarla birlikte öngörülebilirdiler. Bir ittifakýn farklý farklý katýlýmcýlarýnýn kendi yansýmalý kendilerine özgü özellikleri olmakla, öngörülebilirler zaten vardýrlar. Ýlk ön ittifaklýlarla birlikte öngörülebilirler, ilk ittifak yapýcýlarla bilinir deðildi. Önlerinde tarihsel olaný yoktu. Þimdiki bu öngörülebilirler; ilk ittifaký gerçekleþmeler sýrasýnda pekin bilginin yokluðudular.

Üstelik ilk ittifaklar, totem yasaya da aykýrýydýlar. Býrakýn bunun bir öngörülebilir durum olmasýný; sürecin uzlaþý süreci olmasý bile sindirilebilir olup olmamanýn iddiasý oluyordu. Yani süreci daðýtan þiddet etkisine dönüþüyordu. Ýlk ittifaklýlar totem yasalarla da cebelleþmek zorundaydýlar. Sonra bu zorunluluk öngörülebilir olacaktý. Ne var ki ittifakýn ‘doðasýnda öncel bilgiler varsa da’ ilk ön ittifaklýlar sýrasýnda, ilk ittifaký yapýcýlarýn elinde öncel bir deneyim bilgisi yoktur.

Kýsaca, ilk bir iki ön ittifaklar sýrasýnda "Minerva'nýn baykuþu gece uçar" söylemli bir kapsam içinde geçerli olacaktý. Yani bu gibi ilklerde; "önce olaylar yaþanacak, sonra da bunun bilgisi (öngörüleri-deneyimleri) edinilecekti". Ýlk deneyimlerden sonra daha ittifaka baþlamadan anlak alýrlarýmýz içinde öngörülerimiz, tasarýmlarýmýz tomurcuklanýp çiçeklenecekti. Bunlar hep müruru zaman birikimiydi.

Öngörülemezler farklý totem yasalý sosyo kültürel yaþamlardan kaynaklanacaktý. Farklý totem meslekli üreten iliþkilerin, kendisine özgü nicelik ve niteliklerinden de kaynaklanacaktý. Farklý olanlarýn nasýl ve nice olukla denkleþtirilmesi gereken bir bað enerjisinden kaynaklý olduðu da görülecekti.

Aslýnda totem yaþantýlardan çýkarýmla kimi þüpheci yaklaþýmlarýn þüphe ortaya koymasý, olasýysa da; bu þüpheler bir totem grubun kendisi olmayý kendi kýlmaya göre olan þüpheler olmakla, yanýltýcý da olabilecekti. Deneysel oluþuyla sorunlarýn kestirim içinde olunacaktý. Öngörülürler müruru zamansýz; "baþa gelmeyince" ayrýntýsýyla bilinemezdi.