..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Bildiðim tek þey, ben bir Marksist deðilim. -Karl Marx
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




23 Haziran 2018
Osmanlýda Kýsmi Bir Etkin Hafýza 5  
Bayram Kaya
Kiþi ister zengin olsun ister fakir olsun bu iki belirimle birlikte yansýyordu. Kiþinin sahipliði varsa zýt belirimin birisi zenginlik olarak tümselirken diðer zýt belirimle olan fakir uç fakir olma belirimi verememekle beliremiyordu. Oyuk devimli boþluk alan etkisine dönüþüyordu. Zengin ve fakir oluþ durumu bir kiþi üzerinde ayný anda üst üste oluþabilen zamandýrlar.


:ECB:
Kýsaca boþluk devinmesi kavramýný biraz açayým. Yazýlarýmý okuyanlar bilir. Süre durumlar üst üste olan zýtlýklarla vardý. Yaþam ölümle üst üste var olmanýn zamaný olmakla, hayat ölümün yokluðunu yaþarken, ölüm de ancak hayatla vardýr.

Vücut bulan bir var oluþ için ölüm ve yaþam bir aradadýr. Bunlar yan yana; üst üste olduðu halde, kiþi yaþýyorken kiþinin kendi öz selinde ölüm yoktur. Ölen kiþide de yaþam beliremez. Bu þu demek te olmaktadýr.

Ölüm ve yaþam gelip geçici durumlar içinde birbirine dönüþen bir var oluþ olduðuna göre; ölen ile daðýlma, çözülme yönünde beliren aktif belirleyicilik; ölmeyi belirleyen koþullarýn tersi olan koþullar içinde ölüm yeniden dirim olacaktýr.

Þöyle söyleyelim aktif belirimi içinde fakir olan birinin içinde olduðu ortamýnda fakirliðin zengin oluþu veren koþullarý bulduðunda; fakirin zengin olmasý gibidir. Bu demek oluyordu ki; yaþamýn beliremediði yerde olanaklar el verdiðinde ölümlerden de yaþam olasýdýr.

Osmanlýda kýsmi bir etkin hafýzadan konu buralara gelince, ölüm ve yaþamla gireceðim yeni bir konu ile konunun tematik açýlýmlarýyla salýnýmlarýný büyütmesi yeni konuyu kim bilir nerelere götürecektir. Konuyu uzatmamak için yeni konuya girmeyeceðim.

Sadece okurun kendi kendisine konu çözümlerine ulaþmasý için þunu söylemekle yetineceðim. Zaten hayat nereden geliyordu ki? Patlayan trilyonlarca dereceli sýcaklýkla, evren gibi kuru bir ýsýl oluþun devamýnda yine yýldýz gibi ikinci bir nükleer durumun; milyonlarca derecelik devasa bir cehennemini oluþmanýn külleri içinden gelmiyor muyduk?

Yalýtýmlý bir sentezin içinde çevrimli olabilenler, kýsýtlýlýk içindeki sýnýrlýlýkla birbirinin yerini alýþlardaki bir zýt durumun diðer bir zýt durumuna dönüþmesiyle olasýydý. Evren her boyutla galaksiler gibi, güneþ sistemi gibi, dünya gibi virüs gibi yalýtýmlý uzay alanlar içinde; bu kabil yalýtýmlý uzay alanlarýn bin bir türlüsü içinde türlü türlüce olgusal durumlarýyla kendisini iþler kýlmýþtý.

Belirmeleri içinde yaþamýn yerini ölüm ve ölümün yerini yaþam alýyordu. Bu nasýl olasý oluyordu? Bu durum kiþinin kendi varlýðýndan ve kendi bilincinden baðýmsýz bir baðýntý iþlevlerdi. Bu baðýntý iþlevler yalýtmalý sentezlerin giriþmesiydiler. Bu sentez giriþmeler tekrar eden çevrimlerin var oluþlarý üzerinde sizin bilmenizden, sizin anlamanýzdan ve sizin isteminizden gayrý olmakla dýþýnýzda gerçekleþiyordular.

Sizde daðýlan süreç (ölen süreç); sizin dýþýnýzda baþkasýyla süren ya da yeniden doðanlar ile devamlýlýk olmakla yaþamdýr. Siz, sizin dýþýnýzdaki hayat denen sürecin; üzerinize yansýmasý kadar olan etki alaný içindeki siz onun kesikli parça kýsmýsýnýz. Türünüz ya da doðadaki bin bir tür olaylaþmalar akýþýn sürekli olan kýsmýdýrlar.

Ölüm ve yaþam sizinle ama sizin dýþýnýzda "doðada" doðanýn bir beliriþ ve beliremeyiþ biçimi içinde birbirine dönüþen etki baðýntýlarý olmakla, ölüm ve yaþam türünüz üzerinde (doðal olaylar üzerinde); yalýtýmlý çevirmeleri olmakla devamlýlýðý oluþurlar.

Belirme de belirememe de þarj-deþarj veya çekme-itme ya da yüklü-yüksüz veya iniþ-çýkýþ gibi bir þeyin veya ayný þeyin; ayný durumlarýndan sað-sol; önde-arkada; aþaðýda-yukarýda; iniþe göre çýkýþ, çýkýþa göre iniþ; büyüðe göre küçük, aza göre çok olmanýn veya sýcaða göre soðuk olmanýn vs. gibi bin bir tür durumlardaki yalýtýmlý ortamýn iç ve dýþ belirimleriyle ya da bin bir tür yansýmalarýyla beliremez olma þeklinin; birbirine dönüþen bir akýþ biçimidirler.

Ýç ve dýþ neden seli var oluþlar; var oluþun kendisi olan zýtlýðýn her bir niceli durum belirimleri içindeki yalýtýmlý baðýntýnýn giriþmelerinde yansýyordular. Toplum da iç ve dýþ nedenli birçok bað durumlarýn giriþmesinden oluþan baðýntýlý yalýtýmlarýn yansýmasýydý. Siz enerjiyi doða dediðimiz kendi dýþýnýzdan saðlýyordunuz.

Dýþýnýzdaki doða sizin saðlama yapmanýza toplam bir zorluk gösteriyordu. Siz de dýþtaki bu zorluða karþý kendiniz gibi ayný benzer hemcins bireylerin giriþmeleri üzerinde senkronize bir birlik olmayý gerçekleþtiriyordunuz. Bu siz olan iç ve siz olmayan dýþ durumun zorunlu giriþmesiydi.

Bu türden süreç giriþmelerinin beliren ve beliremeyen olayazma yansýmalarý içindeki giriþmelerin, uzun evrim içindeki süreçleri siz; üreten iliþkileri olan bir toplum yapýsýna doðru gelmiþtiniz. El üreten bu toplumun beliren ve beliremeyen diyalektiði üzerindeki oluþmanýn yapay bir dayatmasýdýr. Toplum sal süreçler çoðu kez sizin kontrol ve amaçlý var ediþiniz altýnda dizayn olmakla El yapaydýr. El üreten sürecin zorunlu olmayanýdýr. Ama süreç diyalektiði içinde, öznel kurgularla belirebilen bir oluþmadýr.

Diðer yandan da sahiplik dediðimiz aitlikler, diðer yandan birleþen sentez öðelerin birleþme bilinçleri olmakla bir yansýma ve eylemin giriþme þeklidir. Ýnsan sömürüyü bu kiþisi aitlik üzerine yüklemiþtir. Doðada sömürü için üretim yoktur. Halbuki üretim dýþta enerji saðlamalý bir organizasyondur.

Kiþinin kendisi dýþýndaki enerji saðlamalý yönelimi; saðlayan, üreten kolektif organizasyonla kolektif sahipliðe dönüþür. Kolektif sahiplik te organize olan kolektif kiþilerin ihtiyacýna göre paylaþma ve tüketmenin saðlatýmý olur. Yani toplum gibi yalýtýma alan içinde “üretme -tüketme” gibi baðýntýlarýn birbirine dönüþen belirimleri süreç içinde çevrim, olur.

Üretim kolektiftir. Ürünün ortaya konmasý kolektif. Tüketim kolektif sahipli paylaþým üzerinde kiþinin ihtiyacýna göre pay kadarla, bir karþýlanmadýr. Organizasyonun en baþýnda kiþilerde ihtiyacýn belirmesi vardýr. 2 Kiþide beliren ihtiyaç; dýþta kiþisini ihtiyacýn karþýlanmasýna yöneltir. 3 Dýþta ihtiyacý karþýlama aþamasýnda karþýlanmaya yönelik bir zorluk vardýr. 4 bu zorluk karþýsýnda kiþi, kendisi gibi güdülü ve yönelimli birçok kiþilerle ortak ihtiyaca ortak yönelim yapma noktasýnda, kiþiler organize olurlar.

5 Doðanýn gösterdiði bu zorluðu birlikte aþma birleþmesiyle, ihtiyacýn birlikte ortaya konmasý üzerinde organize oluþ, kolektif iliktir. 6 Organizasyonla ortaya konan saðlama veya ürün; kolektif katýlýmlý yalýtým içindeki herkesin ihtiyacýný karþýlamaða saðlama olacaktýr. 7 bu aþamada üretilenler; kolektif sahiplik olmakla, herkesin ihtiyacýna göre bir pay ve paylaþýmýn tüketimidirler.

Ýþte El manalý anlayýþ 7. Aþamadaki kolektifin kendi sahipliðini paylaþýp tüketmesinden önce El devreye girer. Ortak sahipliði “Ben El Malik El Mülküm” diyerek kendisinin sahipliði yapar.

El kolektif sahipliði kendi kiþi sahipliði yapmakla, kolektif sahipliði ele geçirir. Kolektif sahipliðin kiþi tarafýndan ele geçirilmesi kiþiyi paylaþtýran ve en çok pay alan kiþi yapar. Kolektif sahipliði ele geçiren kiþinin irade ve paylaþtýran olmasý organizasyonun en baþýna konur.

Böylece organizasyon “ihtiyacýn belirmesine yönelik eylemle ihtiyacý karþýlamaya yönelik ortak saðlama ya da üretim yapmanýn” hafýza ve bilinci deðil de “mülk benim. Ben mülkü dilediðime rýzk olarak verdim. Dilediðime de çalýþmasý karþýlýðýnda bir nasip var ettim” demenin hafýza ve bilinç ahit imaný olmuþtu. Bu hafýza bizi sahipliði olmakla rýzk veren kiþiye biatçe kulluða köleliðe çaðýrýyordu.

Artýk kiþiler mülk sahibinden, kendi rýzkýný beklemenin kavli üzerinde takdirce olan imana çaðýran sese; ikrar verecekti. Bu ikrar mülk sahibi olanýn, rýzklarý verenin paylaþtýran iradesine biat etmeyi çaðýran seslenmesine taat ve itaatin teslimiyeti içinde, kölece çalýþýp üretim yapma ve verilecek rýzký sabýrla bekleme olacaktý! Ýþte enfeksiyon ve provokasyon ya da yabancýlaþma bu 7. Aþamadaki illüzyonlaydý.

Üreten toplum içinde 7 aþamadaki tespit ile belirtileni çevrim veren bu reel süreci, El manalý köleci ekonomik sürecin deyimle söylersek; sahipler zengindi. Yine kolektif organizasyona göre üretmeye devam edip te elinde kolektif sahipliði alýnanlar fakirdi.

Kiþi ister zengin olsun ister fakir olsun bu iki belirimle birlikte yansýyordu. Kiþinin sahipliði varsa zýt belirimin birisi zenginlik olarak tümselirken diðer zýt belirimle olan fakir uç fakir olma belirimi verememekle beliremiyordu. Oyuk devimli boþluk alan etkisine dönüþüyordu. Zengin ve fakir oluþ durumu bir kiþi üzerinde ayný anda üst üste oluþabilen zamandýrlar.

Toplumsal statülü zýtlýkla zengin ve fakir oluþ kiþi üzerinde belirimlerini verip var olmasý içendeki kural (yasa) þuydu. Çeliþkin aktif durumun biri varken, diðeri de yine çeliþkin pasif durumla vardýr.

Zýtlardan birinin aktif oluþa göre pasif durumla beliremez bir etkilenen olmasý demek o þeyin tüm yokluðu ya da hiç yokluðu demek deðildi. Evrende böyle bir þey yoktur. Karþýlýðýyla zýddýyla var olmayan bir yokluk tanýmsýz anlamsýz ve söylenebilir deðildir. Bir varoluþ biçimi içindeki deðiþme dönüþme senkronluma olma durumlarýyla ölüm de her an vardýr; yaþam da her an vardýr. Ölüm de bir olu ve oluþtur. Dirim de bir olu ve oluþtur.

Zýt durumuyla var ama hiçbir zýt durumla belirlenmemiþ olan “olam” durumdan ötürü bunlar vardýr. Trafikte araçlarýn çarpýþmasý kadar, çarpýþmamalarý da bir olamdýr. Yani trafikteki araçlarýn çarpýþmasýný gerektiren bir durum yoktur. Ama çarpýþmamalarýný gerektiren bir durum da yoktur. Ölüm sizde yoksa sizin dýþýnýzdaki birinde mutlaka vardýr. Çünkü ölüm ve yaþam gibi zýt durumlar art arda birbirinin yerini alan var-yok süre durumlu sizin üzerinizde ve sizin dýþýnýzda iþleyiþle; somut, gerçek ve her an eylemli durumlardýr.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.