..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Ýyi bir aþk mektubu yazmak için, neler yazacaðýný bilmeden oturman, kalktýðýnda da ne yazdýðýný bilmemen gerekir. -Rouesseua
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




27 Haziran 2018
Osmanlýda Kýsmi Bir Etkin Hafýza 8  
Bayram Kaya
Ýlahi dönemli kiþilerin yüz yüze görüþmelerinden algý olan somut meþruiyet ilik; Ýbrahim’in kendi El’i ile görüþmesini Ýbrahim’in söylüyor olmasýna tanýklýk etmeye dönüþecekti. Söyleyen de söylenende somut deðildi ama “söyleneni söyleyen aracý Ýbrahimler” somuttu, bu da iknaa olmanýza yeterdi! Yetmezse açlýk, iþsizlik ve zorbalýk belirecekti. Tarihsel hafýzayý kaybeden tarihsel olmayan hafýzayý buluyordu. Gerçeði kaybeden gerçek olmayaný buluyordu. Sahipliðin kendi üzerine kendi etkisiyle iç düþünmesi yapan Ýbrahimler, Nemrutlar; dýþta sahipliði kendisine verenin olmanýn sözcüsü olmakla aracý konumda konuþan sahiplerdi.


:FCH:
El kiþileri, yoksulluk içinde isyan etmeden ve itiraz etmeden kalmalarýný istiyordu. El’in sözüne taat ve itaat içinde olanlarý El, çok çok övüyordu. El kendisine ikna olacak kiþileri (kullarý-köleleri) kazanmak için El’in kendi siyasetini yayacak olan kiþileri, bölge iklimi içine gönderdi. Gönderilen bu El kiþileri, fakirleri yoksulluða ikna ediyordu. El kiþilerin yoksulluðunun kutsuyordu. El yoksulluðu yüceltiyordu.

Zamanýn akýþý mutlak monarþiyi aþtýktan sonra oligarþin ittifaklarýn belirmesi yönünde akýyordu. Bay erki tarzý oligarþin ittifaklarýn bir araya gelip, bir oturum yaptýklarý her bir seans ile taraflar bir araya gelmiþtiler. Bir oligarþi yapý içinde ittifak olacak bu oturumlarýn birinde Yehova eksenli tevhit yapýcýlar, sonraki kanlý baþarýlarýna bakýnca bir an ileri olan zamanýn ruhunu taþýyor olarak görünüyorlardý.

Bir Yahova peygamberi olan Ýl-ya (El-ya), iki yüz elli tane El Baal’in peygamberi denen bu apilularla tartýþmýþtýlar. Sonunda güya El Baal’in mana yayýcýlarýnýn tartýþma da baþarýsýz olmalarý nedenle Elya grubu da bu apilularý öldürmüþtüler. Bu tür tartýþmalarla, bir tecelli ya da bir mucize beklemek meþru olan tarafý belirleme mantýðýydý.

Çünkü zorunluluklarla belirlenen inþa tarihi içinde El, zorunlu olan bu “ilk ilahi kolektif hafýzadan” kopmuþtu. Tarihi olan ve geçmiþten gelen gelenekle meþru olan durum, bu ilahi tarihli hafýzaydý. El bu nedenle meþru deðildi. Ýster istemez tarihin bu ilahi manalý kolektif hafýzalý diyalektiði, El’i karþý taraftan deðil kendi kiþileri nezdinde onaylatma ve ikna olma üzerinde meþru olunmaya zorluyordu.

Oluþ karþýtýyla birlikte nedenli oluþtu. El, kolektif karþýtý içinde nedenle olmak zorundaydý. Sosyo toplumlarda sistemin zorunlu nesnel öznelliðe raðmen nesnelliði özne nesnel neden ile de söyleye bilirsiniz. Nesnelliði öznel neden söyleyip sistemi inþa etmek pek olasýydý. Bu durum týpký bencilliðin kendini groteski ilik içinde evrenin merkezine koyup ta, evrenin kendisi için olduðunu algý etmesi gibiydi. El sisteminde de tüm üretim hareketi, mülk sahipliðinin hak ediþine göre olan bir belirlenimdi!

Kýsaca doðadaki neden sel oluþun sosyal ve toplumsal algýdaki karþýlýðý meþruiyetti. Bir þeye bu böyle dediðiniz de nedenini ya da meþruiyetini demeniz gerekir. Bu nedenle kolektif oluþa göre kiþi mülk sahipliðini söyleyen El’in kendi meþruiyetini de söylemek zorundaydý. Bu nedenle El, meþruiyet arayýþý içine sokulmuþtu. Ýlah ve El birbirine göre söylenir olmanýn mantýk bilincine dönüþmüþtü. Kuru olarak meþru olamýyorsanýz, ýslak olarak meþru olacaktýnýz. Önceniz ýslaklýksa; siz de ýslak olarak meþru olamýyorsanýz ýslak olamadýðýnýz yerde sürece kuru oluþu meþru edecektiniz. El böyle bir kiþi öznellikti.

Yani zýtlarýn varlýðý ve birliði içindeki belirimle; nesnel yolla meþru olamýyorsanýz öznel yolla meþru olacaktýnýz. Somut olarak meþru olamýyorsanýz; soyut olarak meþru olacaktýnýz. Týpký zengin olarak belirememenin fakir olarak belirmesi gibidir. Bu da El’in o þekilde meþru olamýyorsan, bu þekilde meþru ol, kabili bir zorunlu olmamanýn belirimini, yine zorunlu oluþun gereðiyle tersinden meþru oluyordu. Tersten soyut durumla meþru olmak, karþýdaki kolektif iradeli belirmiþ, iþler eþmiþ durumun üzerini örten bir söylemiyle; kiþi sahipli iradeyi nesnel öznelliðin iradesi gibi bir yanýlsatma üzerinde meþru olmak zorundaydý. El doðru olaný, yanlýþla; gerçek olaný yanýlsatmayla meþru ediyordu. Yanlýþý ve yanýltmasý da gelecekteki sistemin adaleti ve hukuku olacaktý. Hukuk El sistemine göre aranacaktý.

Böylesi bir meþrulaþmanýn içinde, kolektif paylaþma hakkýný, mal sahipliði hakkýna göre pay edilmesini söyleyen Ýbrahim’in El’ini siz görmüyordunuz. Ama Ýbrahim, Musa Kendi El’i olan rablerini türlü tecelli içinde görüyorlardý! Açlýðýn giderilmesi baðlamýyla; sahipliði olmayanýn, sahipliðe doðru; fakir olanýn, zengine doðru bir çekilme eðimi vardý. Sahiplerin de zenginlerinde bu sahiplikten kaynaklý muktedir oluþlarýndan ötürü sahiplerin (El’in) bir irade basýncý vardý. Mülk kiþide kalmýþtý iradesi güya El’deydi.

Kýsaca enerji saðlama yönelimli eylemleriniz nedenle, enerji saðama kaynaklarýný elinde tutanlardan biri olan Ýbrahim’e sizin eðiminiz vardý. Neydi bu eðilim? Fakirliðin zenginliðe eðilimiydi. Bölük-bölük olan ve her bir bölüðü on binlerle ifade edilen koyun, keçi, sýðýr, eþek, sýpa sürüleriyle; iþ ve aþ veren Ýbrahim’in zenginliði, iþ-aþ umuduyla olan fakir kiþileri kendisine çekiyordu.

Zenginliðinin çekimiyle irade olan Ýbrahim, kendisine mülkü verdiðini söyleyen kendi El’ini (yani kendi kendisine danýþmasýný) somut olarak gördüðünü söylüyordu. Siz de sizdeki fakirliðin zengin Ýbrahim’e olan eðiminden kaynaklý duygu ve düþüncenizle siz de Ýbrahimli-sizli yani zenginle-fakirle olan bu iliþki ortamýný yamultup, eðip büküyordunuz. Böylece aþ-iþ donanýmlý Ýbarhim’e ikna oluyordunuz

Ýnþacý süreçler kiþilerin soyutlama gücünü de geliþtiriyordu. Bu tinsel geliþmeler karþýsýnda Ýbrahim’in El ile söyleþmesini göremeyenler; iþ-aþ sahipliði olan bir ortam sürecin içindeydiler ve bu süreç, iþ-aþ aðýrlýðýnýn baský ve basýncý nedenle sizi sahiplere doðru çekiyordu. Ýþ-aþ sahipli alanýn kendi çekim ve kendi kütle (irade) aðýrlýðý; gerilmiþ çarþaf yüzeyini bükme gibi ortamý eðiyordu.

Eðilen ortam bükülüyordu. Ve bu çekim alanýndaki eðme bükmenin ortamý yamultmasý nedeniyle ortam sizi Ýbrahim’e doðru yönelimle olmaya ve sizin Ýbrahim’e göre bir anlayýþ içinde olunmaya doðru sizi zorluyordu. Sizin gözünüz de El’in Ýbrahim’le olmayan tecellisini siz, ortamýn kýrýným veren yansýmalarý nedenle siz bunu Ýbrahim’in söylediði gibi anlýyordunuz.

Açlýða ve iþe doðru olan eðiliminiz sizi böylece gerçekleri yamultma yapmaða zorluyordu. Ýþte siz bu izafiyetle Ýbrahim ile El’i arasýndaki söylemce tecelli görüye ikna oluyordunuz. Ýknaýnýn karþýlýðý aþ ve iþti. Yamulmuþ ortamlarla bu görüþüz lükünün görü gibi görülmesine mutavassýt olan ortamlardý. Bükülmüþ ortam sizi söylendiði gibi bir iradeyi, söylendiði gibi anlayýp anlatmanýza aracýlýk eden bir ortamdý. Ortamýn mutavassýt bir ortam olmasý nedenle siz, bu görüþmüþlüðü herkese göre olmayan ve salt El adamýna göre olan bir “mucize anlamýyla belirtmeye” baþlamýþtýnýz.

Yamulmuþ ortam sizi, herkese görünmeyen ve herkesle tecellisi olmayaný anlamanýza vesile oluyordu. Siz bu yamulma içindeki þeyleri söylenen yamulmaya göre anlamaða hazýrdýnýz. Ýknaca hazýr olmanýn sizdeki ikna edilmiþ olma þekli; ortam eðimi içinde olan sizlere, bu eðimi mucize diye belirtmenin mana anlamasý oluyordu. Süreç hem ortam iliþkisiyle eðiliminizleydi (aþa iþe olan eðiliminizdi). Hem de kendi kendinizin ikna anlamasýydý. Ve de ortam içindeki kiþilerin üzüm üzüme baka baka kararýr örneðindeki gibi birbirini etkimle ve birbirinden etkilenmesiydi.

Etkilenmeyi mucize olarak belirtiyordunuz. Sonra da siz bu mucizeden, mucize söylemlerden etkilenir oluyordunuz. Herkesle olmayan, herkese görünmez olana tanýklýk izhar etmek hem mucizeydi hem de sizin bu mucizeye inanýp ikna olmanýzdý. Bu iknaa oluþla o ortam eðimine biati bir tabii olmanýzdý. Kýsaca bu efektif bir hayali El’in oluþmasýydý.

Ýbrahim’in Musa’nýn vs. kendi El’leri ile yüz yüze bir tecelli ile görüþmüþ olma söylemi, somut olandan kopuþun soyut ve gölge söylenmesiydi. Kendisine göre ezeli olandan kopuþtu. El’in ilahi olan tarihi hafýzadan kopmasýyla El’in ezeli olma meþruiyeti de yok oluyordu. Doðrudan meþru olamayan dolaylý meþru olacaktý. Doðrudan meþru olamamanýn dolaylama yol üzerinde meþru olmasýydý.

Ezeli olan mana somut, canlý-kanlý; içlerinde olan, dokunulan ve kendileri ile irade olan; kendileri olan ilahi meþruiyetti. Söyleyen de söyletilen de kendisiydi. Görende görünende kendisiydi. Ýlahi dönem kiþilerinin kýyasýný oluþan algýsý bu” gerçek somutluktu”. El manalý durumda gören de görünen de söyleyen de söylenilen de kendisi olmayacaktý. Aslýnda böyle birisi de olmayacaktý.

Böyle birisine mutavassýt (aracý) olan ortam durum nedenle; sahipliði olan kiþi malý mülkü olan kendi sahipliðini görecekti. Yani kendisini görecekti. Kendi kendisine içten konuþup mutavassýt ortamla bunu önce fýsýltýlý sonra sesli söyleyecekti. Açýkçasý konuþan da konuþulanda, kiþinin üretim hareketi üzerinde gasp ettiði sahipliði içinde kiþini kendisini yeniden merkeze koyan kiþi bencilliðidir. Sosyal durum öncesinin “yalýn groteski ilik belirimle olan durumu” totemi ilahi mana anlayýþlý groteski durum olup üretim hareketi üzerinde irade olmuþtu. Yalýn groteski iliðin elinde ne sosyal güç vardý ne de toplumsal güç vardý.

Totemi ilahi iradeyle ürettiriyor ama sürece ilki yalýn groteski Batlamyuscu ego santrik anlayýþla irade ve hüküm ediyordu. Yalýn groteski ilik içinde totemi ilahi bilinç olmamakla paylaþan deðildi. Ama totemi ve ilahi bilinçle “en az durumla doyma ve saðlama olan” paylaþtýrmasýyla ikna ettiði kiþilere kolektif ürettiriyordu. Ýlahi sahiplikle somut ve ezeli olamayan kiþi benci kiþi sahipliði El ile soyut ve ezeli olacaktý.

Ýlahi dönemli kiþilerin yüz yüze görüþmelerinden algý olan somut meþruiyet ilik; Ýbrahim’in kendi El’i ile görüþmesini Ýbrahim’in söylüyor olmasýna tanýklýk etmeye dönüþecekti. Söyleyen de söylenende somut deðildi ama “söyleneni söyleyen aracý Ýbrahimler” somuttu, bu da iknaa olmanýza yeterdi! Yetmezse açlýk, iþsizlik ve zorbalýk belirecekti. Tarihsel hafýzayý kaybeden tarihsel olmayan hafýzayý buluyordu. Gerçeði kaybeden gerçek olmayaný buluyordu. Sahipliðin kendi üzerine kendi etkisiyle iç düþünmesi yapan Ýbrahimler, Nemrutlar; dýþta sahipliði kendisine verenin olmanýn sözcüsü olmakla aracý konumda konuþan sahiplerdi.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Anlamak Gerek 26
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.