..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Doðallýk sahip olunan deðil, kazanýlmasý gereken bir erdemdir. -Cervantes
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




9 Aðustos 2018
Sahiplik 12  
Bayram Kaya
Kolektif güce dönüþen kiþi sahipli, kiþi emek gücü; ne üzerinde kolektif güce dönüþür? Ortak sahipli sosyal alan içindeki üretim nesnesi vardý. Üretim nesnesi kiþinin eksiði olaný tamamlama baðýntýsýný verdi. Tamlama yansýma ile giriþen üretim hareketleri nedenle kiþi emek gücü kolektif güce dönüþür.


:FJA:
Kolektif düþünme, kolektif bilinç, sürecin kolektif alan etkisi olmaktadýr. Kolektif alan etkisi de kiþilere yansýyan bilgidir. Yaptýrým yeteneði ya da yaptýrým gücüdür. Tasarým ve imgeydi.


Yine kolektif etkili alan, ortam içindeki kiþilerinin üretme faaliyetlerine baþlayabilmeleri için hazýr bir enerji alan gücüydü (kapitalce deyimle sermayeydi). Yani kolektif etki; kiþinin ve toplumsal faaliyetlerin, kendi kendisine ileri yön ve geri yön çevrimlerle beslenme rezerviydi, ya da birikmiþ kaynaktý.


Çalýþanlarýn her bir kiþisi öznesi, kiþinin kendisi, bölünmeyen kendi bütünlüðü olur. Çalýþanlarýn 24 saatle sýnýrlý kiþi kas gücü vardýr. Kolektifi oluþ hem kiþinin bu kas gücünden yararlanýr. Hem kiþilerin kolektif etkiden kaynaklý bir emek gücünde yararlanýr.


Bu türden kiþinin kolektif emek gücü de ister istemez kiþinin kas gücü kadar bir yetenek payla kiþinin kendi yeteneði olmakla, bu güç kiþinin kendi sahipliðiydi. Kiþinin kendi tüketimleriydi. Kiþinin kolektif ilikten yansýyan kiþi yeteneðini ortaya çýkaran kiþi paylarýydý. Ve kiþinin özel durumlarýydýlar.


Üzerinde çalýþýlan alana kiþinin kiþisi ve kolektif etkisi vardý. Ama bu demek deðildi ki kamusal çalýþma alaný kiþinin kendisinindir. Çalýþýlan kolektif alan içine kiþi kendi kas gücü ile katýldýðý gibi kiþinin kendi dýþýndaki kolektif etkiden kiþiye yansýyan pay kadar güçle de kiþi kolektif iþ gücü içinde katýlýr.


Böylece çalýþmasý dýþýndaki kiþi, kolektif yalýtým içinde hayatýnýn karþýlýðý olan özel yönelimlerin çeþit çeþit oluþ durumlarý içinde de kiþi var olur. Yani yalýtýmlý çalýþma alaný kiþiye türlü türlü bir yararlanma þekliydi.


Kolektif çalýþma alaný ve kolektif üretim gücü kimsenin kendisi olmayan, her kiþinin kendisinden gayrý olan bir yalýtma birikim ile depo enerjili alan; hem herkesindi. Hem kimsenin deðildi. Yani kolektif etkiye olan katkýnýz kadarla buralara iliþkinsinizdir.


Ýliþkiniminiz kadar da çalýþma alaný sizindi. Kolektif etkiye iliþkinimiz olmayan kadarla da buralar sizin deðildi. Çalýþma alaný gibi kolektif üretim gücü ile kolektif üretim faaliyetleri de kolektif çalýþma nesneleri de sizin deðildir.


Kolektif çalýþma alaný ve kolektif yaþam alaný da sizin kolektifle üreten iliþkiler baðýntýnýzla, doðal bir yaþama ve var olunuþ alanýnýzdý. Ama doðal bir yaþama ve var oluþ alanýnýz dýþý da sizin deðildi. Yani kolektif alan kolektif yalýtýmla, kolektif birikimli depo enerji ile bir bað ve baðýntý olmakla iþler ve anlamlý birliktir.


Yani bu bað akýþý olmadan ne kolektif yalýtmanýn ne depo enerjinin anlamý kalmaz. Kolektif yalýtým alaný içinde, özel yaþamýnýzla sizler de birer yalýtým alaný olan kiþilik ve kiþilersiniz. Kaldý ki sizin olan bedeniniz de yüzde yüz tasarruf ve yalýtýmla korunma içinde bile sizin deðildi.


Bedeniniz simbiyosis yaþama, asalaklýða ve enfekte edici bakterilere virüslerin ev sahipliðine de açýktýlar. Aksi halde mutlak olmakla sizin olan bir çevrede hayat ve var oluþ, nasýl olasý olurdu ki?


Çevre, ancak üzerinde hayat olan ve çalýþma yapýlacak olan izole bir bu simbiyosis ile (ortakyaþarlýk ile) vardýr. Bu tür bað etki alanlarý, benzer yaþam þartlarýný oluþurlar.


Çevre, etraftaki hayatlarýn ortak sosyal kullanýmý içinde sosyal yararlanýn olan bir özel alanla bu özel alanlarýn muhteviyatýydýlar. Bir hayat biçiminin kendi yaþam alan ortaklýðý; diðer niþlerle bir arada ve o hayat biçimine özgü bir doðal meþruiyetti.


Yani dýþtaki çevre genel yalýtýmla birçok özel yalýtýmlý hayat biçimli ortaklaþmalarýn o hayatlara göre özel yalýtýmýyla olan konakçý ortak baðýntýsýyla, o hayata göre geçerli bir algýydý. Hemcinsler sosyal yararlanýn olan bu alan içinde üretim yapabildiler.


Bir sosyal alan içinde toprak iþleyen kolektif ligin, su kullanan kolektif ligin olmakla baþladý. Bu süreç; o sosyal alana göre ortaklaþmanýn meþruiyetiydi.


Deðilse bir ayýnýn o sosyal anlan içindeki kendi meþruiyetini; “helal olsun baþarmýþ” diye karþýlayacaðý yoktu. Kiþisi oluþ kendi hüviyetiniz içindeki beden de bir sahiplikti.


Bedenimiz de vitamin sentezleyen yabancý biz olmayan sahipliðimiz olmayan bakterilerle kaplý. Yine kimyasal enzim üreten bakterilerle kaplý. Kimi proteinleri sentezleyen bakterilerle kaplý.


Ve de beden yüzeyini zýrh gibi örten bað yanýyla saðlýðýnýzý koruyucu bakterilerle kaplýydýk. Bunlar kiþi sahipli vücuda umulmadýk katkýlar verirler. Bu tür beden sahipliðinizin de bir ortaklýk olduðu apaçýk görülmektedir. Her yalýtým çevresi ile olan taným belli baðýntýlý yine özel yalýtýmlarla durumdurlar.


Vücut ta; hücre, doku, organ dýþýnda diðer kendi baþlarýna yalýtýmla olan niþ alanlý yaþamlarla birlikte ikinci bir ortak sahiplikti. Aslýnda var oluþ; atom düzeyindeki senteziyle, sütün, hamurun mayalanma kabarmasý gibi giriþen bað süreçlerle çevremizin kendisi olmaktadýrlar.


Çevre her bir somut baðýntýlarý ile çevrim olan sanal eksen etrafýnda gelip geçici birliklerin ortaklaþmasý olmakla somutturlar. Bu som oluþlarýn gelip geçici belirimleriyle de sürekli olunan çevredirler.


Yani organik ve in organik var oluþ bir sahiplikle, simbiyosis ve konakçýn, asalak ortaklaþa giriþmeler koyduðu sentezleriyle var oluþ ve sahiplikti. Kiþinin kendisi ortak tümler olmak kadarla bir sahiplik ve kendisi de bir sahipti. Yunus’un deyimiyle “Beni bende demen, ben bende deðilim Bir ben var bende benden içeri”.


Sizden içeri olan baþta bir yalýtýmla olduðunuz kolektif etki aitliðidir. Sonrada niþ olmanýn, simbiyosis olmanýn, konacý olmanýn asalak olmanýn sizde içeriliði olan baþka benlerdi. Bir somutluðu bir sahipliði ortak baðlaþan sosyal hayatlar da ortaya koyuyordu. Genel belirim bu. Özel belirimi de üreten gücün rýzk kýlýnma yamulmasýnýn insaf ve bilinç düzeyi içindeydi! Bir meþruiyet deðildi ama bir muktedirlikti.


Doðada baðýntý, baðýntýsý içinde. Yalýtýmý yalýtma içinde ortak inorganik, organik ve sosyal iliþkileri ile bir oluþmayý destekler yönde ise diðer bir sosyal oluþmalarla desteklendiði zaman hayat her bir sosyal yaþam için ileri yönde bir sosyal iþleyiþle ileri yönde girift bir özne (ben) sahipliler ortaya koymaktadýr.


Alan çevreler, kimsenin sahipliði olmama üzerinde, birçok hayatýn geliþip serpilmelerine olan temel düzleme bakýnca, “kimse burayý size vermemiþti”. Ama alan çevreler beden gibi sosyal aitle üreten aitlikler gibi sahipliðin kendisiydiler. Bunlar kesikli sürekli oluþ içinde kavranýp deðerlendirilir özelliktir.


Bir baðýntýyla o baðýntý dýþýna taþmayan iliþkiyle, geçici sanal sahiplikler ortaya koyuyordunuz. Her yaþam baþka bir baðýntý ve sahiplik biçimi olmakla o iliþkindik sizle yaþam alana sahiplik baðýntýsýydý.


Bir bakterinin, bir virüsün ortak sosyal yaþam sahipliði sizle bitki ile uyum saðlamasý gibi uyuþmamakla da üst üste zamanlarýn ortak alan sahipliðine dönüþmeleri kaçýnýlmazdý. Hatta bu tür giriþmeyle bir bitki üzerine veya içine bir yaþam üzerine veya içine bakteri sosyal yaþam ortaklýðý dahi inþa oluyordu.


Bitkinin ortaya koyduðu niþ alanlarý çevresinde koyun, kurt gibi ortak sosyal alan sahipliði oluþuyordu. Dahasý bitki de koyunun kurdun býraktýðý karbon çevrimli niþ alanýyla yine ortak sosyal yaþam alanlarý üzerinde yeni bir bitki ve çevresi birbirine ortak saðlatýþla sosyal yaþam baðýntýsýný oluþabiliyordular.


Sahiplik her bir yaþamýn kendine özgü enerji saðlama ilkelerine göre olan o sosyal alan içindeki sosyal baðýntýlý yararlanýn olmakla ortaya çýkýyordu. Sizin sahipliðiniz o sosyal alan dýþýndaki hayatlar için hem kimsenin olmayan bir sahiplik olarak davranmakla, hayatýn niþleri içinde türlü türlü sosyal sahipliklere dönüþüyordu.


Hem de sizin ortak sosyal sahipliðiniz; sizlerin sahipliðin üzerinde ve yaný baþýnda yeni tür baþka bir ortak sosyal sahipliklerin inþasýna neden olurlar. Buna saygý duymak, bunu kabullenmek zorunda olacaktýk. Bu olgu ve olaylarýn var olma akýþý üzerinde, hayatýn kendi akýþýydý.


Bu zorunlu olarak her bir ortak sahipliklerin bile bir türden olmamasý demekti. Türün hayatý içinde ortak sosyal yaþam olan birey, türün dýþýnda sahipliði olmayan bir kuralla inþaydý. Ortak sosyal yaþam alanýnýn da zorunlu oluþunun da bencillikten ve bencil saðlayýþtan ileri geldiðini müteaddit olarak (birçok kesle-çeþitli neden ile) yazýlarýmda belirttim.


Bencilliðin, kendi dýþýnda kiþisi sahipliði yoktu. Ama bencilliðin kendi dýþýna sanki kendi sahipliðiymiþ gibi saðlatmasý olacak bir yönelme içinde bað giriþmesi vardýr. Kiþiler dýþta olmayan sahipliðini yine dýþtaki bir ekseni alan (kolektif etkili totemi alan) aitliði üzerinde kiþiler iþ birliði ve kiþiler dayanýþmasý olmakla çevril etti.


Totem çevrimli sanal oluþ aitliði sosyal aitliðe dönüþmekle eþ deyiþle totem aitliðe dönüþtü. Totem aitlik ortaklaþma baðýntýsý içinde kiþi katkýsý kadar bir kiþi sahipliðini ortaya koymuþtu.


Bir þey zýddýyla ayný þeydi. Ýniþ olan yüzeyin çýkýþ olan yüzey olmasý gibi. Açýk olan kapýnýn kapalý olmasý gibi. Açýk olan kapý, ayný kapýnýn kendi üzerine kendi karþý etkimesi olan kapalý olan kapý ile tanýmlanýr. Kapalý bir kapý, yine kendisinin zýddý olan açýk olan kapý ile tanýmlanýr.


Kendi üzerine kendi etkime zýtlarýn belirimi nedenle birbirlerine bir etkimedir. Bir þey de bu zýtlarýn beliren ve beliremeyen yanlarýnýn birbirine dönüþen baðýntýsýyla vardý. Bu baðýntý onun var olana göre yok olanýn boþluk alanýdýr. Yokuþ iniþ baðýntýsýyla, iniþ te yokuþ baðýntýsýyla var olup taným olurlar.


Kolektif etki ilkin sosyal oluþla kavranýr. Sosyal oluþun mana kavramý sanal bir yaptýran totem alandýr. Totemi oluþ ta yaptýran sosyal oluþla açýklanýr. Böylece sosyal oluþ ta totemi oluþla açýklanýr. Neden? Tüm olgu ve oluþlar zýtlarýn varlýðý ve birliði ile vardýrlar. Zýtlar birbirine dönüþmekle zýtlar birbirine izah (açýklama) olurlar.


Olayýn kendi içinde kendi zýddýnýn kendi üzerine kendi etkime baðýntý ve dönüþmesi vardýr. Bu iç dönüþme kadar kiþinin dýþýndaki zýtlýklarla da bir karþý bað kuran bir giriþmesi vardýr. Bu eksiðini zýddý ile tamamlamadýr.


Buna sosyal oluþla totem bað diyordu. Eksiði ile tamam olma kolektif etki içinde kurallara baðlandýðý zaman buna totem bað deniyordu. Açlýk toklukla tamamlanýyordu. Açlýk dýþta kolektif etkili bað içinde yardýmlaþan av ve toplayýcýlýk süreçlerine dönüþmekle tamamlanýr oluyordu.


Ýçteki açlýk dýþ ta enerji girdisi olan doyma karþýtýyla birbirine taným olur. Böylece zýtlar da dýþtan birbirine sentez ve dýþtan da birbirine dönüþme olurlar. Ýçe girdi edilenle doyma olan süreç dýþta acýkma davranýþlarýna dönüþür.


Zengin bir kiþi üzerinde zenginliðin zýddý olan tersi yani fakirliði o kiþi üzerinde pasiftir. Dýþtaki fakir bir kiþide de fakirliðin tersi olan zenginliði pasiftir. Dýþtaki yoksul kiþide fakirlik etkin olabilir. Ama zengine göre zenginliði boyunca fakirlik daima pasiftir.


Zenginlik dýþtaki yoksun fakirliði çalýþtýracaðý için fakirin de çalýþacaðý bir zenginin mülküne ihtiyacý olduðu için birbirini çekerler. Fakirde aktif olan fakirliði; ister istemez zengin karþýsýnda “pasifle bir aktife” dönüþür.

Kiþinin üzerinde kendi kendisine bir etkime olan zenginlik-fakirlik vardý. Dýþta iki ayrý kiþi üzerinde alan etkisiyle beliren birinde zenginlik diðerinde fakirlik aktif durumdadýr. Biri zengin diðeri fakir alan etkili iki zýtlýkla davranan kiþilerin, ikisi de birbirini çeker.


Birbirini çeken iki zýt aktifle olan durum içinde olan fakirlik; zenginliðe aktif pasifle karþýlýk oluyordu. Bu giriþme bir baðýntýdýr. Bu giriþme bir çekimdir. Bu yaklaþým kiþi amaçlý sömürme giriþmesi oluyordu.


Ortaklýk kolektif etkiydi. Yardýmlaþan sosyal alan yararlanmasýydý. Ortaklýk baki olandý. Ýnþaca zorunlu oluþtu. Kiþinin kolektif etkili yardýmlaþma yapan yararlanýþýyla sosyal yapýlar; üreten ortak baðýntý ile toplum diyeceðimiz yeni süre durumlu boyutun alaný içine girmiþtiler.


Bir ortak yaþamlý sosyal alana göre olan üreten kolektif sahiplik, El tarzý diðer mana anlayýþlý hayatlara göre sömürü tarzý olmamakla keenlem yekûndu. Bu, zýddýyla varoluþtu.


Bir ortak yaþamlý sosyal alan içindeki kolektif sahiplik kiþi sahipliði olmamasýnýn zýddýyla vardý. Ortak sosyal sahipli alan içinde iki tür sahiplik vardý. Birisi sizin dýþýnýzda sizinle olan ortak sosyal sahiplikti. Diðeri de sizin kendiniz olan kendinizin kendiniz üzerine duyuþ ve korunumla etkime olmanýn yalýtým sahipliðiydi.


Kendiniz olan, kendi sahipliðiniz; kendinizin dýþýndaki eðim alaný içinde kolektif etki ile edimsel bir davranýþ deðiþmesine dönüþür. Ýçinizdeki güdülü oluþla dýþa yönelme, sosyal alan içinde yardýmlaþma, dayanýþma iþ birliði üzerinden eksiði karþýlanan kiþi saðlamalý bir kavrama ve bilinç olur. Kiþide bilinç oluþtuðunda, kiþi güdülü kiþi sahipliði, bu yeni öðrenme ile sosyal sahipliðe dönüþür.


Artýk ortak sosyal alan sahipli kullanýmlar üzerine üreten toplumun inþa edilmesi de ortak sosyal alan kullanýmlý yeni sürecin belirleyeni olacaktý.


Kýsaca üretim giriþmesine konu olan insandaki emek gücü ile insanýn çevresinde olan emek gücü nesneleri, iki tür sahiplik baðý üzerinde birbirine baðýntýydý. Kiþi sahipli emek gücü, ortak sosyal baðýntý üzerinde kaygýlarýný gidermeyi saðlar tümleyen olmakla kolektif (toplumsal) güce dönüþüyordu.


Kolektif güce dönüþen kiþi sahipli, kiþi emek gücü; ne üzerinde kolektif güce dönüþür? Ortak sahipli sosyal alan içindeki üretim nesnesi vardý. Üretim nesnesi kiþinin eksiði olaný tamamlama baðýntýsýný verdi. Tamlama yansýma ile giriþen üretim hareketleri nedenle kiþi emek gücü kolektif güce dönüþür.


Görülür ki ortak sosyal sahipliðin devreden süre durum olmasý dýþýnda üreten hareketin içinde kiþinin çalýþma ya da iþ sahipliði ve eksiðini tamamlama sahipliði olmak dýþýnda kiþi sahipli mekân alan yoktur. Kiþi olmanýn bizatihi oluþu dýþýnda kiþi iyeliði olmasý inþa kuralýna ve varoluþ kuralýna tümden aykýrýdýr.


El mana anlayýþlý köleci sistem kolektif sahipliði ters yüz edecekti. Kolektifi toplumsal alan baðýntýsý olan kolektif sahipliði kiþi sahipliðinin alan baðýntýsý yapýlacaktý. Kolektif etki içinde iþ bölüþmesine katýlan gayret çalýþma sahipliði ve eksiðini tamamlama sahipliði dýþýnda kendi dýþýnýzda kiþi sahipliði yoktu.


Kiþilerin kolektif etkiye sahip olmalarý nedenle sahipliði olan kiþilerin kolektif gücü tasarruf etmeleri yoksullara himmet, kayra, lütfa gark olmanýn fantezilerine dönüþecekti.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.