Yaþamdan korkmayýn çocuklar. Ýyi, doðru bir þey yaptýnýz mý yaþam öyle güzel ki. - Dostoyevski |
|
||||||||||
|
Bizler doðduðumuz yerlere neden özlem duyarýz. Ya da bizim doðduðumuz yerler bizleri neden çeker? Geçmiþe çekiliyor muyuz? Yoksa çekimle olan bir duyuþun veya bir bilginin kutuplaþtýrma hareketine göre bir yönelimle miyiz? Evrensel olan kuantum durumlar, atom gibi sentezlerle oluþan moleküler sentezler gibi ortaklaþmanýn ilk canlý özleri gibi bir zamanlarla içinde çýkýp geldiðimiz her bir süreçlerin aný iz imgeleri bizlerde dölüt geçiþleri gibi bir geri baðlaným tekrarý ile kendisini çaðýrma, öz yineli süreçtir. Sosyal mana anlamasýyla söylersem bunlar ritüeldirler. Geri baðlaným kutsamasýný tavaf etmenin ritüelidir. Ýþte böylesi bir geri çaðýrma içinde kiþi doðduðu an beyin sinaps baðlantýlarýnýn pek çoðu oluþmayý tamamlamamýþ olarak doðar. Doðumdan sonraki ilk iki ay içinde büyük bir kýsmýn sinaps baðlarý hýzla oluþur. Çocuðun doðduðu ortamýn renk, koku, tat, ses, þekilsek biçimleri, ýsý, ýþýk gibi bebeðin doðum ortamý ve doðum alaný içinde var bulunanlarla yaþadýklarý, gördükleri bebeðin hayat boyu kalýcý “öðrenme kalýplarý” olan “kategorik kalýplarýný çaðrýþmaya karþýlýk” sinaps baðlarýný oluþurlar. Doðum yeri dediðimiz memleketinden ayrýlan böylesi etkileþim belirlenmeli kiþiler yeni durum içinde kýsmen farklý kültürün ve çevrenin öðrenme öðretme kategorik kalýplarý ile karþýlaþacaðýndan kiþiler çok kez anlama anlatma engellerini de yaþarlar. Bu nedenle nörolojik sinaps kalýplarýný algýlamakla oluþan, dýþtaki fiziki ortam temel düzlem, her zaman kiþinin eksikliði olarak karþýsýna bu nedenle çýkar. En temel düzlemle moleküler oluþmalar da bir ister dölüt aþamasýyla olsun ister dýþ çevre içinde olsunlar her durumla bir kendi kendisini çaðýrmadýrlar. Bu baðlamla enzimler ya da proteinler gibi en temel iþlevler, diðer bir ayný tip iþlevlerle birlikte hücre, organ doku gibi organize oluþu en basitten en karmaþýða doðru bir gerçekleþmedir. Ýnþanýn kendisini çaðýrma esnasýndaki çaðýrma kendi çevresel izlerinin etkilenmesi ve algý izleri ile birlikte kendi kendisini geri çaðýrma olacaktýr. Bu durum anne karnýnda oluþan dölütün dahi rahmin izin verdiði oranda sizden ve çevreden etkilenen sinaps baðlarýný oluþtuðuna bir kanýttýr. Çocuk 25 yaþýna kadar yavaþ ta olsa kendi nörolojik oluþumlarý içindedir. Doðulan çevre 25 yaþýna kadar hala nörolojik inþalarla birlikte çevresel faktörlü etkilenmeler katkýlý kategorik kalýplarýn oluþumuyla giriþmedirler. 25 yaþýna kadarki inþa oluþ içinde doðum alanýndaysanýz bu alandaki hazýr oluþ durumunu oluþan öðrenme ve öðretme etkili kategorice edici kalýp aksonlarla okuduklarýmýz, deneyimlerimiz, beynin bað iliþkilerini deðiþtirmeye devam ederler. Bu deðiþimlerle öðrenmeye giden süreçlerin öðrenmesini çevirme dönüþtürür. Dönüþmeler içinde anlam bað iliþkisini kurulur. Anlama ve anlatýmýn kategorice kalýplarý oluþur. Kiþi bu alt yapýlarýyla olmakla birlikte yine ikinci bir dinamik kalýcý durumladýrlar. Ailemiz, arkadaþlarýmýz, aldýðýmýz eðitim, gördüklerimiz, tattýklarýmýz ve hissettiklerimizle kýsacasý; yaþadýklarýmýz her beyni mikroskobik düzen olarak farklýlaþtýrýrlar. Ýþte bizi biz yapan özne ruh ta budur. Unutulanlar çoðunlukla kategorik öðrenme kalýplarýnýn geri çaðrýlma kullanýlmasý olmayanlardýr. Evrensel inþa kuralý olmakla kendi kendisini çaðýrýcý replikasyonlar, inþayý sürecin ileri doðru oluþan mikro ve makro düzlem boyutunu iç içe, üst üste bir arada yan yana ve birbirine dönüþen boyutlarýyla giriþmeler açýlýmýdýrlar. Aksi halde oluþ yeni durumlarýyla beliremezdiler. Atom ve moleküler yapýnýn enerji düzenli iþlevle oluþlarý, toplumun oluþumuyla benzerdir. Toplumsa enerji düzenli iþlev içindeki inþayý olmalar atom ve moleküler enerji düzenli iþlevi oluþtan zaman ve zemin düzlemi bakýmýndan öncedir. Toplumun atom ve moleküler yapýsý inorganik olmayan plastiklikle tümden biyolojiktir. Toplumun kendisini çaðýran yapýsý, atom ve atomun moleküler düzleminden sonra bunlarla birlikte olmakla birlikte toplumun enerji düzenli iþlevini ortaya koyanlar tümden biyolojin kategorice ediciler iledir. Toplumun moleküler yapýsýný oluþan her türden sektör iþlevler, yetenek, kapasite ve öznel durumlarý içindeki kiþi davranýþlarý farklý özellikler olan atomlar mesabesidir. Toplumun atom yapýsý ki kiþilerin kendisidir. Toplumun moleküler yapýsý ki kiþiler iliþkili sektörlerle bunlarýn tedarik ve kullanýcýsý vesile nedenle tamamlayýcý unsurlarý araç gereç ve teknolojilerdir. Toplumun asýl öznesi kiþidir. Kiþi biyolojik bencil düzenle korunan bencil öznedir. Bencil özne, kendisini bilen bendir. Kiþi dýþtan kontrollü enerji girdisi yapma ile dýþa düzensizliði ihraç eden biyoloji ile özneli olandý. Kiþi bu bilinçle toplumu pekiþen kolektif bilinci içindeki aktif baðlanma ve çözünme süreçlerinden oluþma bir üreten iliþkiler saðlamasý olan kiþilerdiler. Toplumun öznesi olan kiþi; biyolojinin ve inorganikle olan atom ve moleküler iþlevli yapýnýn öznesinden çok çok farklý bir toplumsal ruh ve toplumsal bilinçle üreten iliþkiler yetenekli toplumsallýðýn geri çaðrýþma düzlemiydi. Bu son geri çaðýrma inorganik, organik, biyolojik, öznel düzlemin yaný sýra toplumsal düzlemle olasý oluyordu. Ýnorganik, organik, biyolojik öznel oluþ kiþinin kendi içindeki kendisini geri çaðýrmaydý. Üreten iliþkiler, özgecilik, toplumsal ruhlu toplumsal bilinç kiþinin dýþýnda kiþilerle giriþen bir kendi kedisini çaðýrmayý kategorice etme üzerindeki inþanýn bilinciydi. Toplum kiþinin kategorice edici öðrenme öðretme kalýp bilincini oluþuyordu. Bu toplumsal ruhtu. Bu toplumsal bilinçti. Bu toplumsal çekilimdi. Bu toplumsal geri baðlanýmdý vs. Üretimi, üreten kolektif bilinci toplumun kategorize eden dýþ etkisi olmadan anlamanýz bilmeniz olasý deðildir. Kiþinin kendi içleminde olup bitenler olan atomik düzlem, moleküler düzlem, biyolojik düzlem ve öznel düzlemler entegrasyonu o kiþinin kendi içinde kendisini çaðýrýcý olan bir organizasyonla inþadýr. Kiþi ve inþacýsý olduðu toplum atom ve moleküllerdendir. Ama toplum kuantum düzlemden sonraki ikincil düzlemle olan atom ve molekülden, biyolojiden çok farklýdýr. Toplum içindeki kiþi atom hükmü ile iþ kollarý moleküler deðerle, toplum bilinci de toplumun öznesi olmakla statü olmasýný toplum geri çaðrma iþinin element eri olan kiþi; bu toplumsal lýðýný bu baðýntýlý aktarýmlar üzerinde çaðýrmaya bir mesabedir (yargýsýnda-deðerinde-derecesinde- statüsündedir). Yani toplum atomik moleküllerle ve biyolojiyle olan çaðrýþýcýlarýn üzerine ve onlardan sonra olmakla benzer yasalarla oluþurlar. Ama toplumla atom, kiþiyi oluþturmadan ayný þey ve ayný düzlemle baðýntý iliþki deðildir. Ýþte beyindeki olup biten de buydu. Beyin kiþi yalýtýmlý bencil yasanýn kendi kendini çaðýran süreçlerin toplacýydý. Bir sürecin baþka düzlemle iþlev tekrarlanmasý hem o þeydi hem de artýk o þey olmamakla baþka þeydi. Örneðin toplumsal bilinç toplacý; oluþma yasasýyla beyinle benzer iþlev þeydi. Ama kiþi bilinci olmamakla, kiþi bilincinden fazla ruh ve sinerji olmakla; kategorice eden kalýbýyla ayný þey deðildi. Alt beyin kiþinin metabolizma boyutu olan bir nörolojiydi. Orta beyin kiþinin denge ve davranýþlarýný paket program haline getirmenin içgüdüleri oluþan depo enerji biçimiydi. Korteksi oluþan beyin sosyo toplumsa yapýnýn hele de üreten beynin anlama anlatma hüküm verme kýyaslama ahlaki tutum olma gibi ruhsal kategorize ediþlerdeki belirimlerle su yüzüne çýkmasý; kendisini çaðýran süreç üzerine modülasyonlarla yeni ve bambaþka bir þeydi. Tekilliðin sosyo toplumu olmayacaðý için korteksi de hali ile yoktu. Tekilliðin kendi üzerine kendi etkisi olmakla, kendisinin kendisine tema olmasý nedeniyle bir dýþ çevresi olmayacaðýndan iç güdüsü de yoktu. Tekilliðin bir tema olmaktan öte fiziksel kimyasal dönüþümlere neden olacak durumu da olmamakla alt beyin süreçleri de yoktu. Kendisinin kendisine olan süreciydi. Tekilliðin ya neyi vardý? Patlamayla tematiði oluþan þoku vardý. Temadan olaný þokla dalga ve parçacýk olan enerjiyi kuantum öncesi durumlara aktarmasý vardý. Tematik ilik patlamadan sonra temaya iliþkilendirilendi. Kuramsal olarak þimdilik tekilliðin tema ve tema iliþkisi yoktur. Patlayan tekillik ikili parçanýn birçok özellikleri olan durumu içinde patlamadan sonraki görünümleriyle tekilliðe iliþkilenen bir anlama ve anlatýmdýr. Gerinin öyle olmasýyla deðil, geriye götürülen iliþkiyle patlamadan sonraki belirimleriyle tekilliðe tema diyoruz. Dalga tanecik olan ikili belirimlerle çok yüzlü olan enerjiye de temadan olan iþlev parça anlamýna tematik oluþ diyoruz. Yani bilemediðimiz tekilliði içinde olduðumuz evrenin mantýk çýkarýmlarýna göre sanal söylüyoruz. Tekilliðin kendisiyle tema olan; tekilliðin kendisi olmamakla tekilliðe ait parça unsurlarýn birbirine eklenme çýkarýlmasý içinde tekillikten imajý olan dalga enerji temaya iliþkilendirilir. Temaya ait parça iþlev olmakla ya da her biri tekilliðin imajýnda olmakla iþlevli parçalanmanýn fizik biçimli kuantum olana da tanecik diyoruz. Kuantum durumlar imaj ve iþlevle birçok özellikle ayný anda üst üste varoluþlarla olamdýr. Ýþlevsel kuantum, parça olan fiziðiyle birlikte etkiydi. Ýmaj fiziði olmadan öze dek olan etkiydi. Bu alemde türlü biçimlerle fizik özsüz, öz de fizik siz var olamýyordu. Parça görece iþlev durum yansýmalý olan enerji parçalý kuantuma durumun biçimi olmakla, fiziðiydi. Parça tema olanýn kendisi deðil temaya aitle, temada alt bileþenleydi Dalga temaya aitlerin toplam bileþkesi ile parçalarda dalga olarak bulunan ikili enerji türünden parçanýn özünü oluþan deriþimle, ayný kuantumla olan enerjiden niceli durumsalýndan ötürü görece yansýmaydýlar. Evrenin bu doðum aný müthiþ bir tema ve temadan olan eksiliði, kuantum durumlu parçalarla her bir kuantlara aktarmanýn hüneriydi. Bu aktarým, her bir oluþum içindeki beyni ortaya koyacak olan mikro kuantum süreçlerle makro süreçlere kesikli (filtreli) ve sürekli olan bir aktarýmdý. Bir kuantum durumla, bir atomun durumunda; bir moleküler durumla, bir biyoloji durumunda olan hatýrlama da dediðimiz zekâ; beyinsel zekanýn kendisini çaðýrma süreçleri olmasýyla aynýydý. Ama beyinsel zekanýn bir de kendi içinde kendisini kapalý devre geri çaðýrma süreci vardýr ki iþte bu kortekstir. Korteks kuantumda, atomda, polimer iþlevlerde yoktu. Korteks hareketi dýþta da olan zekâ ile ayný deðildi. Bu zekâ mantýksaldý. Ve bu zekâ mantýklýydý. Oysa doðadaki zeka bir mantýklaydý (yasaylaydý) ama mantýklý deðildi. Bu mantýk doðayý da mantýklý yapmaya uðraþýyordu. Bütün ilerlemelerimiz kadar bütün tökezlemeler yapmamýz da doðayý mantýklý yapmanýn sýnýrlamasý içinde oluyordu. Tüm kuantum durumlar bu mantýktan ötürü vardý. Sonrasý akýl almazlýðýn mantýk ve akýl olmasýydý. Mantýk ta her durum ve her oluþmayla sürece kendisini çaðýrtan süreçlerle bire bir olmayan, türlü þekilde baðýntýyla yansýmalardý.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |