Deney, herkesin hatalarýna verdiði addýr. -Oscar Wilde |
|
||||||||||
|
Mekke valisi Þeyh Þerif Hüseyin 1865 yýlýndan itibaren Arap aþiretlerini örgütlemeye baþlar. Hüseyin ve yardýmcýsý Emir Faysal Ýngiliz subayý ünlü casus Lawrence'tan istihbarat ve destek alýrlar. 23 Ekim 1914’te Arap aþiretleri Ýngiliz ordusunun desteðiyle ayaklanýr. Filistin bölgesi ve Kudüs Ýngilizlerin eline geçer. 1 Ekim 1918'de ise Hüseyin komutasýndaki Arap milisler Þam'ý alýr. Ýttihat Terakki yönetimindeki Osmanlý, Kafkaslar dahil, Arap yarýmadasýndaki tüm topraklarýný, Suriye, Irak, Filistin ve petrol bölgelerini kaybeder. Petrol bölgeleri Ýngilizler ile Fransýzlar aralarýnda paylaþýrlar. Baldýrý çýplak aþiret liderleri, þeyhler, emirler Osmanlý’ya ihanet etmenin mükafatý olarak Ýngilizler tarafýndan kral ilan edilecek, bölgede sýnýrlarý cetvelle çizilmiþ Suriye, Irak, Katar, Kuveyt, Ürdün, Suudi Arabistan gibi devletler kurulacaktýr! Ýþte günümüzde Anýtkabir'i baypas eden, lüks arabalarda, saraylarda, zevk ve sefahat içinde yüzen, kefiyeli, kanduralý, çok karýlý kral, prenses ve prensler Ýngilizlerle iþbirliði yapan o Arap aþiret liderlerinin torunlarýdýr. MONDROS ATEÞKESÝ I. Dünya Savaþý sona yaklaþýrken Osmanlý tüm cephelerde bozguna uðrar: Araplar zafer þenlikleri yaparken Talat Paþa hükümeti ateþkes istemek zorunda kalýr. Ýngilizler ateþkesi kabul etmez. Osmanlý son bir umutla ABD'den arabuluculuk dilenir! ABD de ilgilenmeyince 8 Ekim'de hükümet istifa eder. Yeni kurulan hükümet Ýngilizler ile 30 Ekim 1918'de Mondros Ateþkes antlaþmasýný imzalar. Ateþkes ilanýndan sonra Musul’u savunmak üzere bekleyen 70.000 kiþilik ordu padiþahýn emriyle Þah-Fýrat benzeri bir operasyonla (!) Nusaybin’e geri çekilir! Ýngilizler de tek bir kurþun atmadan ellerini kollarýný sallayarak 15 Kasým 1918de Musul’a girerler ! 11 Kasým 1918de Dünya Savaþý resmen sona erdikten 2 gün sonra Müttefik donanmasý Boðaziçi’ne demirler, baþkent Ýstanbul iþgal edilir. 17 Kasým’da Bakü Ýngilizlerce iþgal edilir. Ermeni milisler Ýngiliz ve Fransýzlarla anlaþarak 19 Aralýk 1918’de Dörtyol’a saldýrýr. 24 Aralýk 1918’de Ýngilizler Batum'u, 12 Ocak 1919da Kars’ý iþgal eder. 30 Nisan 1919 günü Kars'ýn yönetimini Ermenilere devrederler. Ýngilizler Doðu'da Ermenilere güvendiði gibi, Batý’da Rumlara güveniyordu. Böylece Ege bölgesinin Yunanistan'a, Doðu Anadolu'nun Ermenistan'a, Güneydoðu'nun da Kürt aþiretlerine verilmesi planlanýyordu. Görüldüðü gibi bir zamanlar hepsi birer Osmanlý vatandaþý olan Arap, Kürt, Rum ve Ermeniler yüzyýllardýr yaþadýklarý kendi devletlerine karþý bir ihanet sürecine girmiþlerdir. Ýngilizler Osmanlý’yý önce içten çökertme, yýpratma, ayaklanma, ardýndan Ýngiliz ordusuyla düzeni saðlama ve savaþmadan iþgal etme projesini çok büyük bir baþarýyla uygulamýþlardýr. Bu plan ve proje doðrultusunda 15 Mayýs 1919 günü Ýzmir ve Ege Bölgesi Ýngiltere’den gelen talimat üzerine Yunan ordusunca iþgal edilmeye baþlanýr. Bu arada Kuvayý Milliye ve ulusal güçler Anadolu ve Trakya'da oluþmakta olan Türk direniþini örgütlemeye baþlar. Ýzmir'in iþgal edildiði gün Ýstanbul'dan yola çýkan Mustafa Kemal Paþa 18 arkadaþýyla 19 Mayýs 1919’da Samsuna ulaþýr. Bu arada18 Ocak 1919da Paris Barýþ Konferansý baþlamýþtýr. Bu konferansa 22 Nisan 1920'de Osmanlý Devleti de çaðrýlacak ve konferans 10 Aðustos 1920de Sèvres Antlaþmasýnýn imzalanmasýyla sona erecektir. MONDROS ATEÞKESÝ NEYDÝ ? Herhangi sudan bir gerekçeyle ülkenin baþtan sona iþgalini öngören Mondros ateþkesi tam bir yýkým belgesiydi ve Ermenilere özel ayrýcalýklar tanýyordu. Ateþkesin dördüncü maddesi “Tüm savaþ tutsaklarý ile gözaltýna alýnmýþ, ya da, tutsak Ermenilerin Ýstanbul'a getirilerek koþulsuz Müttefiklere teslim edilmesini" öngörüyordu. En ilginci ise 24. maddeydi. Bu madde Müttefikler tarafýndan altý Ermeni ili (Vilâyeti Sitte) olarak kabul edilen Erzurum, Van, Elazýð, Diyarbakýr, Sivas ve Bitlis'te Ermenilerle ilgili bir karýþýklýk çýkmasý durumunda, Müttefik ordularýna bu illeri iþgal etme hakký tanýyordu! (Sonraki bölüm: Erzurum ve Sivas Kongreleri, Paris Barýþ Konferansý)
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Erdað Duru, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |