..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Sevgi dünyadaki yaþam ýrmaðýdýr. -Henry Ward Beecher
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




2 Temmuz 2019
Kurtuluþun Felsefesi 160  
Bayram Kaya
Düþünce, eylem, bilgi, üretim þimdiki gibi kolektif bilgi, kolektif düþünce, kolektif üretim olmadýkça uygarlýk, þimdiki süreç düzeyi olanakla deðildi. Günümüzdeki sosyo toplumun ve uygarlýðýn mevcudiyetinde hep kolektif birim zamanlý inþa vardýr. Kiþi düþünmesi bile kolektif bazlýdýr.


:DHA:
Kolektif süper zamanlý bir tabanýn sosyo toplumsa inþa zemini üzerine oturmayan düþünce, eylem, üretim ve paylaþýmlar ne özgür olabilirdi. Ne egemen olabilirdi. Ne de kolektif birim zamanlý olabilirdi.

Düþünce, eylem, bilgi, üretim þimdiki gibi kolektif bilgi, kolektif düþünce, kolektif üretim olmadýkça uygarlýk, þimdiki süreç düzeyi olanakla deðildi. Günümüzdeki sosyo toplumun ve uygarlýðýn mevcudiyetinde hep kolektif birim zamanlý inþa vardýr. Kiþi düþünmesi bile kolektif bazlýdýr.

Düþüncelerimiz de eylemlerimiz de bilim ve teknolojilerimiz de kolektif birim zamanlý süper zamanlar olmasýyla mülhemdi. Mülhem olunanlarýn ele geçirildiði bu aþamalarda El, kendisinin ezen-zengin sýnýfýna onlara benzememeleri için köleler gibi olmamalarý için efendilerin örtünmeleri ile efendilerin seçkinci oluþ içindeki bu ayrýcalýklarýný tanýmýþtý.

Bu giyim tarzýnýn ortaya koyacaðý algý ile kimin efendi, kimin köle olduðu sosyo toplum içinde hemen fark ediliyordu. Kolektif emek gücünden, kolektif üretimden, kolektif birim zaman mucizesinden ve kolektif üretim nesnesi olan mülkten yoksun kýlýcý seçkinlik ile süreç ister istemez yarýlmýþtý. Yarýlan sürecin içinde bir saygý duyulaný ve saygý göstereni ortaya konmuþtu. Geriye de bunun icraatý olan taat, itaat ve biati kölelere kalan kulluk olacaktý.

Kimi toplumlarda örtünme, efendilerin ve efendiliðin simgesel alameti olmasýyla efendiler kapalý giyinme yerine açýk giyiniyorlardý. Bu kes de kölelerin açýk giyinmesi yasaktý ve kölelerin açýk giyinmeleri ölümlü bir cezaydý.

Tevrat’ýn tekvin anlatýsýna göre Yahuda boyu bölgesi içinde Timnat denen yer vardý. Bu yerde umumi yer olan Enaim kapýsý vardýr. Yahuda'nýn gelini Ona'ýn karýsý Tamara dulluk elbisesini çýkarýr. Tamara peçesini örtüp baþý sarýlý biçimde Enaim kapýsýna gider.

Bu þekilde bir örtünme ile baþýn örtülmesi Ýsrailliye de o günkü fahiþelerin alameti farikasý olmakla Tevrat'taki o günlerdeki gerçek toplumun, gerçek ifadesini bulur. Yani kimi köleci toplum içinde anlatýlar kimi toplumlarda örtünmek, bambaþka bir statünün alameti farikasý olmuþtu.

Kýsacasý köleci sistem içinde þu veya bu biçimde örtünme, tam da sýnýflý toplumun alametiydi. Giyim tarzý sýnýflarý birbirinden ayýrýyordu. Giyim tarzý ile sýnýfsal olmanýn kökten çok sýký bir iliþkisi vardý. Baþlangýçta insanlar sýnýfsal nedenle giyinmemiþti. Ama köleci sistem içindeki insanlarýn sýnýfsal yapýlarý nedenle, insanlarýn giyim tarzlarý da sýnýfsallýðý yansýtmaya baþlamýþtý.

Ve giyim tarzý o dönemde de günümüzde de sýnýfsal oluþun tamý tamýna kimlik kartýydý. Günümüzde giyim kalitesi, günde beþ kez giysi deðiþip bir giydiðini bir daha giymemek ve iki yüz seksen bin liralýk çanta taþýma ile giyim tarzý sýnýfsal oluþunu acý acý sýrýtýyordu. Beyin gücü ile ortaya çýkamayanlar, hiçbir katma deðer üretmeyenler giyim gücü ile ortalýktaydý.

Kýsaca köleci sistem içinde sýnýfsal bir algý yüklemi veren örtünmenin ilk tipi ilk kes içinde sýnýflarýn hiç olmadýðý; sýnýflarýn bilinmedi koþullar içindeki beliriþiyle ön ittifaklar da karþýmýza çýkarlar.

Örtünmeyi gerektirmenin sosyal bir geri düzlem nedeni vardýr. Ýþte ön ittifaklarýn aþmasý gereken bir tür sorunlarý vardý. Sorun þuydu. Binlerce yýl birbiri ile temas etmeyen izole grup yapýlarýn, þimdiki þartlarda birbiri ile temasçý oldular. Temas etme karþýsýnda izole yapýlarýn her yaptýðý temas giriþmeleri, geri düzlemli izole yapýlardaki temas etmeme kuralý olan tabu yasaðý ile gruplarýn önünde duran bir engeldi.

Kardeþlik kavramý totem dönemden günümüze dek anlamý deðiþe gelen bir kavramdýr. Totem kardeþler birbirine dokunur. Yiyecekleri onun elinde yer. Onun sütünden içip, birbiri ile cinsel temasý kurmanýn sosyal mantýklý sözlü ve fiili ana yasalarýydý. Bu meþruiyet ilikler, kardeþ kavramý ile ifade ediliyordu.

Ön ittifaký yaratanlarýn (ortaya koyanlarýn) aþmalarý gereken temas etmeme tabusu buydu. Karþý grubun sizinle kardeþ olmamalarý tabusu, ancak þimdiki durumun zýddý olan karþý grubun sizinle kardeþ olmasý yolu ile aþýlabilirdi. Gruplar bu totem yasaðýna karþý ilk kes irade kullandýlar.

Ýrade üreten gruplarýn üretim gücü alametiydi. Bu durum karþýsýnda gruplar kardeþ olacak birbirine dokunma yapacaklardý. Ýlanen kardeþ olup birbiri ile temas etmek kaydý ile birleþme; bir arada olma ve birbiri için üretip, üretilen ürünleri takasý yapma içine ancak girebilecektiler.

Totem yasaya göre gruplarýn birbirine cinsel dokunmalarý da el ile dokunmalarý da birbirinden süt emmeleri de meþruiyet siz oluþtu. Aþýlmasý gereken sert mesele buydu. O günlerde kardeþ olmanýn þartý cinsel dokunumdu. Süt emme ve birbirinin elinden yemekti.

Gruplar bu dokunumu yapacak bir grubun bir iki kadýnlarýný, diðer grubun bir iki erkek kiþileri ile; yine bir grubun erkek kiþilerini diðer grubun kadýn kiþileri ile ikinci bir kutsal yer buluþmasý olan tapýnaklarda buluþturdular. Karþýlýklý kiþiler gece karanlýkta, özel görevle tapýnak denen güvenli boþ alan içinde buluþtular.

Bu sorunun aþýlmasýnda totem grubu adýna görev alýp, görevi ifa etmekle sorunu çözüp geri düzlemde gelen bu tabuyu aþan kadýna erkeðe grubu tarifsiz bir minnet ve mihnet duyuyorlardý. Bu minnetin karþýlýðý olarak gruplar bu kiþilerine örtünme payesi verdi. Kutsal buluþmayý, kutsal çiftleþmeyi yapanlar dýþýnda kimseler bunlar gibi bu özgecil onurla fedakârca örtünemezlerdi. Bu süreç hafýza olarak periyodik dönemlerle ritüel edildi.

Böylece bu kiþiler kutsal buluþmalarýn ve ön ittifakýn yaratýcýsý olmakla, gruplarýn ve ön ittifaklarýnýn hafýzasýnda unutulmaz bir yer, almýþlardý. Ol nedenle tarihteki ilk kez mana yüklü örtünme gruplar arasý temasý üslenen seremoniyi yapan bu kiþilere verilen grup iradeli bir saygýnýn yüceltmesi olmakla karþýmýza çýkar.

Ön ittifaklar döneminde gruplar, üretmeleri nedenle temas etme gereðini ortaya koyanlardý. Ama yapýlan temaslar, geri düzlem içinde gelen totemi sosyal kaygýlar nedenle gruplarýn içlerini kemiriyordu. Ýki etnik grubun bu totemi tabularýndan ötürü birbirine temas etmeleri düþüncesi her bir grup için temas etme iðrençlik boyutunda itme duygusu olarak yaþanýyordu.

Gruplar algýsýndaki bu geri düzlemli idraklerden ötürü oluþan sosyal iðrençliðe karþý gruplar üreten iliþkileri nedenle birbiri ile ilk kes temas edecek yapýlardý. Ýþte örtünme bu aþamada birbirine karþý iðrenme dolu duygular taþýyan bu karþýt gruplara kardeþ olma duygusu veren temaslarý ile iðrençliði oluþan duyguyu kardeþ kavramý ile birbirine çekimli hale getirdiler.

Tarihte ilk kes ön ittifaký ortaya koyacak olan totem mesleklerden sonra örtünme bu sosyal ve toplumsal kurumun ikincisiydi. Yani kutsal buluþma seremonisiydi. Ön ittifak yapanlar sosyal ve toplumsal kurumlarýn da inþacýsýydýlar. Kutsal buluþma da grup adýna özgecil bir görev alýþtý. Kolektif için fedakarlýktý. Grup iradesinin tabu otoritesine karþý öne çýkan kararý olmakla toteme karþý egemenlikti.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.