Ýnsanlar yalnýzca yaþamýn amacýnýn mutluluk olmadýðýný düþünmeye baþlayýnca, mutluluða ulaþabilir. -George Orwell |
|
||||||||||
|
Ölümler karþýsýnda kýsa süre sað kalan beyin, ölüm anýný yaþamadýðý halde yaþýyor gibi olacaktýr. Ýlki beyin fiili ölmemekle ölümü yaþamýþ olmayacak. Ýkincisi ölümlerle beyinin arasýndaki baðlantý kesilecekti. Bedene ait durumlarýn tümü arýzaya maruz kalacaðýndan, beyin kör ve saðýr olarak felç þekilde sað kalacaktýr. Bu durumda beynin yaþadýklarý, çevresi ile kopan bað nedenle, yaþananlardý. Bu an içinde beyin artýk organýn ve organlarýn beyni deðildir. Olasý çalýþan yerden gelen veriyi deðerlendiremez bile. Beyin vücudun saðlýðý içinde bir entegrasyonun iliþkin ligiydi. Beyin bu iliþkindik içinde beyindi. Baðýntýlarý ölmüþ ve süratle ölmekte olanlarla iliþkisi kopan, besleneme yapamayan, oksijeni taþýnmayan yapý ölen doku ve organlarla kesilen baðýntý ve geri bildiriþim eksikliði nedeniyle beyin, adeta iþlevsiz felçti. Yani organizmaya, sisteme ait ölümün içindeki çöküþ karþýsýnda henüz son bulmamýþ durum olmakla kalan yýðýn yaþam deðildi. Hala canlýlýðý olan yýðýn içindeki beyin de beyin deðildir. Ölü hücre içinde kýsa bir süre canlý kalan mitokondri de sizdeki ya da entegrasyon içindeki mitokondri deðildir vs. Ýnsanlýðýn ya da hayatýn ölümle var oluþundan beri insanýn gözlemlediði ölüm, insanýn kendi ölümü deðildi. Ya da o ölüm kiþinin kendi üzerinde gerçekleþen bir ölüm deðildi. Ama kiþilerin ölüm gibi bir gözlemsel bir duruma baþkasý üzerinde tanýk olma, gerçekleþmesi karþýsýnda kiþi, ölenle birlikte kendi canýna siniþtir. Kaygý, korku, bilinmezlik gibi duygularla kývranýr. Deneysel olamayan gözleminden ötürü kiþinin kontrollü bilgisi deðil birçok ön yargýsý vardý. Ýþte bu önyargýlarý veren durum insaný derinden etkileyen kaygý hali ile gözlemini yaptýðý ölümdü. Kiþilerin bu önyargýlarýný sanal þekilde giydirip donatmasý gibi diðer bir saný, kaný gibi önyargýlarý oluþan kaynaklar da dinlerdi. Ýnsanýn hiç yaþamadýðý, gözlemlerden edindiði kaygý sal hislerini güden ölüm duygusu üzerine insan bir de edebiyat dilinin mecazlarýný kullanmak þartýyla; "her can ölümü tadacaktýr" diyen edebi dilini açýða vuracaktý. Sadece meraký ve kaygýsý üzerinde kendisini kontrol edici veya kendisini kontrol ettirici böylesine bir "alan açmayý" sýrf bu gözleme dayalý kaygýsý ve meraký yüzünden bu edebi söylemli duyguyu göze almýþtý. Böylece amigdalanýn da bu önyargýya verdiði yaþamý savunma pisisi olan kendi kendisine söylemi içinde katkýyý oluþan yatýþtýrýcý ile ve yine kiþiler iþleyen sistemin suç ceza hukukuna uygun mantýk çýkarýmýna göre kendi öte dünya kurgularýný söyleþmiþti! Ýnsan ölümü hiç canlý kanlý bilinçle yaþamadýðý halde, ölümü yaþadýðýnda da canlý kanlý duyumla olmayýp týpký doðumunda olduðu gibi hiç hatýrlar olmayacaktý. Saný kaný duyum imajý içine sadece söylemden ibaret olan hiç bilmediði ölüm ötesi üzerine yapýlan anlatýlar kiþilerin çývlayan beyinin yatýþtýrýcýsý olmuþtu. Ýmaj hiçbir zaman sistemin kendisini ve sistem iliþkilerini verir deðildi. Sistemler geri baðlaným yasasý ile bu imaja göre inþa olurken, inþaya iliþkilenir. Deðilse þeyler sadece imaj içindeyken imaj iliþkileniþ deðildir. Yani imaj iliþkin olanla, iliþkin baðýntýlarý kapsamaz. Ýliþkin olacaklarýn neye ne sýraya göre nasýl olacaðýnýn bir diyagramýdýr. Ölüm bu diyagram içinde sanki iliþkindik imiþ gibi bizlere sesleniþlerle sanal olaný görülme olandan imaj olarak yaþatýlýr. Ýnsan doðumu yaþamýþtý. Ama doðum esnasýný ve doðum öncesini hiç anýmsamýyordu. Ve insan, doðum öncesini de ölümü merek ettiði kadar kurgularý olan söylemleriyle hiç merak etmiyordu. Nedendi acaba? Ama ayný insan þimdi de tersine bir durumla; yaþadýðý süre içinde hiç ölmediði halde, hiç yaþamadýðý, biliþsel olarak hiç tatmadýðý ölümü, duygu olarak hayal olarak imgelerle hem yaþýyordu. Hem merak ediyordu. Hem de öylesine ki, ölesiye merak ediyordu! Hayat Nasýl Var Çevre her zaman uzun ya da kýsa erimli süreleriyle "kendi olanla kendi olamayan belirenle yoðunlaþmasý" içinde, artan yoðunlaþma yanýnda da azalan yoðunlaþmaya doðru; azalan yoðunlaþmanýn ters yandan artan yoðunlaþmaya doðru oluþan süreçleriyle kesikli sürekli oluyordu. Azalaný artýrma, artaný azaltma yönündeki etki tepki bir doða yasasýdýr. Bu bazen doðru orantý bazen de ters orantýyla gerçekleþirdir. Azalaný artýrma yönde, artaný da azaltma yönünde olan eylemin siyaset söylem karþýlýðý maðdurdan yana olmaktýr. Diyalektikteki karþýlýðý deðiþme dönüþmenin kesikli sürekliliði içinde, o þeyin sürdürülebilir olmasýdýr Yani çevre kendi deðiþmelerini içermekle; çevre içi olaylarýn da her an uzun ve kýsa erimli durumla etki koyanýna karþý tepki veren deðiþmenin çevre sel (evrim sel) mekanizmalarýný da içermektedir. Her etki her zaman bir tepki olmadýðý gibi her tepki de her zaman cevap olamýyordu. Bu nedenledir ki geçmiþte geçmiþin dýþ etkilerine karþý kendi cevabýný yanlýþ tepkilerle ortaya koyan deðiþmeleri ile çýkmaz sokaða giren hayat, geçmiþin biyolojik enkazý üzerinde baþarýsý seçilenlerleydi. Bir cevap (yanýt-dönüt) diyalektikti olmak zorundadýr. Deðiþenle deðiþim yönünde deðiþmek, deðiþeni zýt yönle durdurmaktý. Diyalektikti olanlarýn seçilime tabi olmasýyla birlikte, seçilemeyenler ortamda eleniyordu. Elenenler her kesinde bize göre olumlu olanlar olmadýðý gibi olumsuz olanlarýn da seçilmesi olasýydý. Örneðimizi sayýsal dil ile söyleyelim. Bir çevresel etkiye karþý bir canlý içselinde birçok biyo-kimyasal karþýlýklarla birçok parça eylemler dizisi oluþur. Bu içsel eylem dizileri en sonda dýþtaki mekanik aþamayla ortaya konur. Bu birçok parçalý eylemler dizisi olan tepkisel bütünlüðüne, yine birçok parçalý sayý dizisi iliþkilerinden oluþan bir sayý dizisi ile bu mekanik tepkiyi analým. Bu örnek fizik kimya tepkilerini anlamaya yabancý olan okurlar için iyi bir örnek olacaktýr. Bir etkiye karþý oluþan biyo-kimyasal, fiziksel ve mekanik tepkiye biz, beþ tepkisi diyelim. Beþ tepkisi demekle biz o etkinin karþýlýk olgu ve olaylarý ile o olgu ve olaylarý ortaya koyan biyo-kimyasal, fizik sel parça dizileri seçmiþ olalým. Biz, bize beþi veren birçok sayý dizisi olmakla beþ rakamý içlemindeki her bir sayý grubu eylemleriyle, içimizdeki bu sayý dizilerine karþýlýk gelecek biyo-kimyasal sayý dizilerini anlamaya çalýþacaðýz. Sayý dizilerinin beþi vermesi gibi biyo-kimyasal dizilerdeki biyo kimyasal dizilmeli sayýlar da dýþtaki mekanik ve fiziki biçimli eylemimizin oluþmasýný anlayacaðýz. Ve bu sayý dizilerinin beþi oluþturmasý gibi biyo kimyasal dizilerin de dýþtaki evrimsel, yönelim sel eylemlerimize ve fiziðimize denk gelecektir. Þimdi beþ tepkisini, ya da evrimsel geliþmesini beþ sayýsý içinde görelim. Beþ tepkisi seçilmekle beþi veren eylemlerin bütünlüðü; 4+1=5; 3+2=5; 2+2+1=5; 2+3=5; 1+4=5 1+1+1+2= 5; 1+1+3=5; 3+1+1=5 gibi türlü permütasyonu ve türlü kombinasyon olasýlýklarýyla her biri bir hem parça tepkidirler hem de beþ tepkisi gibi bütünsel olaný veren bir tepkidirler. Diyelim bu gibi tepkisel bütünlüðün kendi içindeki iliþki düzeni 2+2+1=5 ve 2+1+2=5 ve 1+2+2=5' i veren kombinasyon ve permütasyon deðiþken ligi olan diziler, çevreye en iyi tepkiyi vermekle doðru cevaplar olsun. Bir A türü 2+2+1=5 mekanik fiziksel ve biyo kimyasal tepkimelerle olan deðiþme ve dönüþmeleri verirken B türü de 2+1+2=5 dizilimle evrimsel geliþme ve tepkilerini verebiliyor olacaktýr Ama cevap 3+2=5; gibi olumlu dizilmeler olurken 4+1=5; 1+1+3=5 gibi birçok 5 baðýntýsýný veren diziler bütünlüðün olumsuzunu da zorunlu olarak baðýrlarýnda taþýrlar. Çok hücrelilikle ölümü baðýrda taþýmak gibi Deðiþen çevreye karþý doðru cevaba ve akýþ yönüne göre oluþmayý 4+1 gibi dizi kombinasyonu bütünü yani 5'i verirler, ama deðiþen çevreye göre olan doðru tepkiyi vermezler. Yine 1+4 dizilim olan diðer birçok permütasyonlar 2+2+1 dizilimle olumlu akýþýn, durdurucusu olurlar. Firen etkisi olurlar. Direnç olurlar. Sürecin kendi üzerine kendi etkimesini oluþurlar. Kendi olup, kendi kalmak isteyen bütünlük ya da entegrasyon veya karmaþýklýk birçok parça kombinasyon ve permütasyon dizilmesi ve bunlarýn giriþme tepkilerini içerirler. O anki çevre etkisine karþý 2+2+1=5 veya 2+3=5 gibi içinde en az bir tane 2 olmakla 5'i veren her bir kombinasyon ve permütasyon dizisi olan dizilimler doðru dizilimlerdir. Beþi veren 2'li diziler doðru tepkiyi verirler. Ýyi anlama için burada þunu da vurgulayayým. 1+1+1+1+1=5 kombinasyonu simetriktir. Bu bir. Ýkincisi bir bütün parçalardan oluþur. Bizim de 5 gibi bir sayýsal karþýlýðý veren bütünsel tepkimiz de birçok parçalý dizilimler içeriyor olmakla, eylemlerimiz birçok parçalý diziler sorasýnda bütünsel eylemimizi oluþuyordu. Bu parça dizilimle baðýntýlarý veren dizilerden birisi 1+1+1+1+1=5 olmakla dizilimdeki baðýntýnýn her biri, bir birimle ifade edilir. Bütünü oluþan beþ birimdeki her bir "bir" birim, ayrý bir bað enerjisi ile + diye baðlanmakla dört tane bað enerjisi içerirler, tüketirler. Oysa 2+3=5 olan bileþimli baðýntýda II+III=5 diyen dizlimde II tane "bir birim"; "(+ gibi) bir bað enerjisiyle III tane bir birime baðlanýr. Bu þu demek, 2+3 gibi beþi veren dizilim, sadece bir bað enerjisi kullanýr. Bir birim bað enerjili baðýntý veren dizilim nedenle 2+3=1+1+1+1+1 ile ayný baðýntýyý ve tepki cevap ile ayný özelliði oluþmazlar, Bunlarýn hepsi beþi verir ama beþi veren her dizilimleri de ayný dizilim görmeyin lütfen. Konumuza gelelim. Çevreye uygun tepkiyi verenler içinde bir tane 2'li baðýntýsý olanlardý. Halbuki sayý dizileri içinde 2'li baðýntýsý olmayan sayý dizileri bütünsel tepkiyi oluþsalar da her bir baðýntýn sayý dizisi cevap diziler ya da birleþen doðru entegrasyonlar deðildirler. Beþ sayýsýný yani beþ tepkisini verip te içinde 2'li baðýntýyý içermeyen sayý dizilerinin çevrede bir karþýlýðý olmamakla sadece sesiz duran; enerji tüketen, 5'li kombinasyon içindeki karþýlýksýz cevap pakettiler. Ve enerji tüketmekle, çevreye uygun tepki olmamakla bunlar bütünlük içinin olumsuz yansýmalý belirme ve birikmeleriydi. Ne var ki yeni bir çevre deðiþmesin de bu kes 2+2+1 kombinasyonu âtýl kalýp ta eðer bu kes de 4+1 dizilimi uygun ve yeni bir cevap tepkiyi oluþursa bu; "olumsuz olaný olumluma" yasasýdýr. Yani yeni etkiye karþý deðiþim zýt yönde de olumsuz durumlarla da olumlu olmakla, bazen zorunlu seçilimdirler. Evrim olmasa hayat çýkmaz sokaða girerdi. Ozonu olmayan çevre içi dönemlerde suyun etkilerine göre tepkileriyle oluþan hayat ne karaya çýkabilirdi. Ne hava da uçabilirdi.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |